باغ فردوس تهران و دیدنی هایی که در بطن خود دارد

باغ فردوس تهران امروزه به یک مکان ایده آل برای تمامی علاقمندان به سینما، افرادی که بدنبال شاهکارهای سینمای داخل بوده و مشتاقان سفر به دهه های مختلف سینمای ایران تبدیل شده است. با ما در این مقاله جذاب و خواندنی همراه شوید تا بدانید باغ فردوس تهران کجاست و از ساعت کاری باغ فردوس آگاهی یابید.

تاریخچه و معماری

در خصوص زمان ساخت و اینکه چه کسی موفق به ساخت باغ فردوس تهران شده، هنوز نمی توان با قاطعیت صحبت کرد. اما، چیزی که در اغلب داستان و روایات آمده، این است که طراح و سازنده آن، صدراعظم محمد شاه قاجار یعنی حاج میرزا آقاسی بوده که آن را صرفا جهت خوشگذرانی و استفاده بعنوان یک عمارت تابستانی برای خاندان قاجار ساخت و آنطور که در تاریخ معاصر ایران آورده شده، آقا محمدخان قاجار در همین مکان دار فانی را وداع گفت و تا سالهای سال پس از مرگ وی نیز هیچ یک از خاندان سلطنتی و دولتمردان قاجار از آن استفاده نکرده و به حال خود رها گشت!

بعد از مرگ محمد شاه و گذشت چند سال، ناصرالدین شاه درصدد خرید و جمع آوری زمینها و اراضی دور باغ فردوس تهران برآمد و در نهایت، تمامی مساحت خریداری شده خود را که تا آن زمان نام دیگری داشتند، به عنوان هدیه ای ارزشمند به داماد خاندان سلطنتی یعنی دوستعلی خان معیرالممالک اعطا کرد و به او لقب نظام الدوله را بخشید. نظام الدوله نیز پس از چندی نام فردوس را بر روی باغش گذاشت و تصمیم گرفت تا با کمک و همت جمعی از معماران یزدی و اصفهانی، عمارت تازه بدست آورده خود را سر و سامان بخشد!

براساس مقاله باغ فردوس تهران کجاست ناگفته نماند که جناب نظام الدوله از همان کودکی صاحب ذوق و توانایی هنری بوده و نوجوانی خود را در مدرسه دارالفنون گذراند و سپس برای تکمیل آنچه که در مدرسه به او آموخته بودند، راهی فرنگ شد و تحصیلات خود در زمینه نقاشی را در آن دیار به پایان رساند. البته، نظام الدوله برخلاف ذوق هنری خود، از سیاست و اقتصاد سر رشته چندانی نداشت و به همین خاطر، در تمام طول عمر تقریبا تمام اراضی و املاک اعطایی را از دست داد و در سالهای پایانی عمرش نیز به طرح پیشنهادی حبیب یغمایی در خصوص نوشتن خاطرات خود از ناصرالدین شاه پرداخت و خاطرات شخصی خود را در چند شماره از مجله یغما به چاپ رساند.

بعد از مرگ دوستعلی خان معیرالممالک، فرزند ارشدش یعنی دوست محمدخان معیرالممالک کمترین بهایی را نسبت به باغ پدری خود قائل شد و به آن رسیدگی نکرد. تقریبا تمام درختها و حتی بناهای ساخته شده کم و بیش نابود و دچار تخریب شدند! در سالهای بعد باغ فردوس تهران دست به دست میان خریداران می گشت که از مهمترین این خریداران می توان به میرزا حسین تهرانی اشاره کرد که دست به انجام تغییرات نسبتا اساسی با کندن درختان کاشته شده توسط نظام الدوله و همچنین خراب کردن عمارت ساخته شده در بخش شمالی باغ زد و برای مدتی باغ را تحت مالکیت داشت. تا اینکه، در سال 1318 هجری قمری و در دوره حکومت مظفرالدین شاه آن را به میرزا اسماعیل خان امین الملک فروخت تا دوباره دچار نقصان و خرابی گردد!

وضعیت وخیم و بناهایی که روز به روز در حال تخریب بیشتر بودند تا نزدیکی سال 1330 قمری بطول انجامید تا بالاخره سپهسالار اعظم یعنی محمدولی خان تنکابنی توانست با اخذ رضایت از میراث خواران امین الملک، باغ فردوس را خریداری نماید و تحولات بسیار قابل توجهی و مثبتی را نیز در فضای داخلی این باغ تاریخی ایجاد کند. از جمله کارهای مثبتش زنده کردن قناتهای باغ و حفر قناتهای جدید برای آن، ساخت استخرها و فواره های چشم نواز و زیبا در وسط و همچنین ایجاد یک دروازه باشکوه و بزرگ به عنوان درب ورود اصلی باغ بود که البته بعد از تمامی این تلاش و کوشش ها، محمدولی خان تنکابنی بدلیل داشتن بدهی به تجارت خانه تومانیانس که نخستین بنگاه صرافی و بانکداری فعال در آن زمان بحساب می آمد، مجبور شد تا باغ را به این تجارتخانه واگذار نماید.

تجارتخانه تومانیانس نیز در زمان به تخت نشستن رضاخان پهلوی بدلیل داشتن بدهی به حکومت، باغ را از دست داد و بعد از آنها این باغ با قیمتهای بسیار گزاف میان دولتمردان و کارمندان وزارتخانه مختلف پهلوی خرید و فروش شد. باغ فردوس که در حال حاضر در محله شمیران بوده، در سال 1316 خورشیدی بوسیله علی اصغر حکمت خریداری شد و توسط او مورد مرمت و بازسازی جامعی قرار گرفت. در داخل عمارت اصلی نیز یک دبیرستان به نام دبیرستان شاپور تجریش ساخته شد. در سال 1336 شمسی، باغ فردوس میان دو وزارتخانه بزرگ ایران یعنی وزارت آموزش و پرورش و همچنین وزارت شهرداری تقسیم گشت. فرح پهلوی باغ فردوس را از شهرداری خریداری نمود و آن را به دفتر برنامه ریزی و ترتیب دهی جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی واگذار کرد.

براساس مقاله باغ فردوس تهران کجاست باید بدانید که بعد از پیروزی انقلاب تا مدت زمان زیادی این باغ تحت مالکیت صدا و سیما و بعد از آن نیز به اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت ایران درآمد تا از آن به عنوان مرکز آموزش فیلمسازی برای هنرجویان مشتاق این حرفه سینمایی و تلویزیونی استفاده نمایند! در نهایت، با کش و قوسهای فراوان و هماهنگی های بسیار با سازمان و ارگانهای ذی ربط، تصمیم بر این شد تا از باغ فردوس به عنوان محل دائمی موزه فرهنگی و هنری سینمای ایران استفاده شود.

ناگفته نماند که دکتر محمود افشار یزدی در سال 1316 خورشیدی دست به خرید بخشهای مختلفی از باغ فردوس تهران زد و توانست با در اختیار گرفتن عمارت درونی که در مجموع می توان مساحت آن را بالغ بر 6 هزار متر مربع تخمین زد، سهم عمده ای از مساحت کلی را از آن خود کند و مساحت باقی مانده را به 1200 متر مربع کاهش دهد! دکتر افشار یزدی بعدها در سال 1337 هجری خورشیدی تمام اراضی تحت مالکیت خود را به عنوان املاک وقفی به امور فرهنگی اختصاص داد!

در پایان این بخش از مقاله باغ فردوس تهران کجاست باید خاطر نشان کرد که این بنای قدیمی و ریشه دار ایرانی از ساختمانی سه طبقه و نیمی و مساحت 20 هزار متر مربعی برخوردار بوده و در سال 1376 نیز به عنوان یک اثر ملی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. این بنا فوق العاده دیدنی بوده و شما می توانید در ساعت کاری باغ فردوس به آن مراجعه کرده و لذت ببرید.

کمی با موزه سینمای ایران

ایده ساخت و تاسیس یک موزه هنری که تنها مختص به آثار ارزشمند سینمای ایران باشد، در سال 1373 خورشیدی توسط جمعی از تلاشگران عرصه ایجاد فضاهای فرهنگی و اجتماعی شهرداری وقت تهران مطرح شد و سرانجام با همت بی دریغ جمعی از دست اندرکاران حوزه های نمایشی و سینمایی کشور یعنی استاد عزت الله انتظامی، عباس کیارستمی، امیر ثباتی، عزیزالله ساعتی، بهزاد رحیمیان و غلامرضا جلال امیدی در سال 1377 خورشیدی در کوچه پیرنیا با حضور معاون اول ریاست جمهوری احداث و افتتاح گردید!

از جمله کارهای اولیه انجام گرفته در موزه سینمای ایران می توان به چاپ و انتشار تعدادی کارت پستال، کتاب، مجموعه نفیسی از موسیقی متن فیلم های ماندگار سینمای کشور و همچنین برگزاری جشن هایی تحت عنوان جشن 100 سالگی سینمای ایران اشاره نمود. بعد از گذشت چهار سال یعنی درست در سال 1381 خورشیدی، تصمیم بر آن شد تا موزه سینمای ایران به مجموعه باغ فردوس که در محله شمیران پایتخت قرار داشت، منتقل شود که البته این مهم با هماهنگی و همت بلند ارگانهای ذی ربط نظیر معاونت امور سینمایی و همچنین سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی محقق شد.

از مهمترین تالارهایی که باید در ساعت کاری باغ فردوس و موزه سینما آنها را دید، باید به تالار مربوط به تاریخچه ورود سینما به کشور اشاره کرد که در کنار سایر تالارهای این موزه فوق العاده جذاب همچون تالار اختصاص یافته به غرفه های مخصوص هنرمندان سرشناس ایرانی مانند ساموئل خاچیکیان، پوران درخشنده، رخشان بنی اعتماد، عزت الله انتظامی، تالار نمایش جوایز و افتخارات کسب شده سینمای ایران در عرصه های جهانی، تالار نمایش آثار مربوط به سینمای دفاع مقدس ایران، تالار مربوط به آثار کودک و نوجوان، تالار ویژه دوبله، موسیقی و صدا و تالار مربوط به نقش آفرینی ارامنه در مسیر پیشرفت سینمای کشور توانسته تا مشتاقان را به خود جذب کند.

البته، براساس مقاله باغ فردوس تهران کجاست باید بدانید که علاوه بر تمامی تالار و سالنهای برجسته ای که در موزه سینمای ایران بچشم می خورند، باید از نمایشگاه مربوط به شادروان علی حاتمی نیز یادی کنیم که در آن از برخی آثار هنری وی پرده برداری شده و تندیسی هم به عنوان یادگاری از او و استاد انتظامی دیده می شوند! تماشاخانه ای نیز برای این موزه هنری در نظر گرفته شده که شما می توانید در ساعت کاری باغ فردوس و موزه سینما در آن از نزدیک با یکی از قدیمی ترین دستگاه های پخش فیلم مواجه شده و با اولین سینماداران و سالنهای نمایش فیلم ها و همچنین، پرفروش ترین فیلم های ادوار مختلف سینمای ایران آشنایی پیدا نمایید.

توصیه می کنیم در صورت داشتن وقت کافی، حتما سری به موزه سینمای ایران بزنید و حسابی با نوستالژی قدیمی و ماندگار شده بر روی پرده نقره ای سینمای کشور خاطره بازی کنید. بخشی نیز به نمایش آثار و اشیای ارزشمند سینمای ایران اختصاص یافته که در آن از عکسهای ثبت شده از پشت صحنه و مراحل ساخت فیلم ها، عکس هنرمندان و سرمایه های جاویدان عرصه نمایش ایران، فیلمنامه هایی جذاب که تعداد آنان را می توان بالغ بر 400 اثر نوشته شده تخمین زد، کتابهای سینمایی، مطبوعات و مجلات قدیمی، جوایز اخذ شده سینمای ایران از جشنواره و فستیوال های درون و برون مرزی سینما بچشم می خورند.

در این مجموعه تعدادی فروشگاه، کتابخانه و دو عدد کافی شاپ نیز بچشم می خورند که یکی کافه سینما بوده و از منویی خلاق با نامهای سینمایی برخوردار هست و دیگری نیز کافه ویونا بوده که می توانید در محیط آرام و لذت بخش آن، خود و همراهانتان را به یک فنجان نوشیدنی خوش طعم و گوارا میهمان نمایید! لازم به ذکر است که هر دوی این کافه ها از ساعت 9 صبح لغایت 23 جهت ارائه خدمات به شما فعال هستند.

اطلاعات کلی

آدرس باغ فردوس و موزه سینما: خیابان ولیعصر، نرسیده به میدان تجریش، کوچه بخشایش

تلفن باغ فردوس و موزه سینما: 02122705005

ساعت کاری باغ فردوس و موزه سینما: یکشنبه تا پنجشنبه 9 صبح تا 17، جمعه و ایام تعطیل: 14 الی 17 و آخرین زمان فروش بلیت ساعت 16:00

قیمت بلیت: برای ایرانی ها 50000 ریال و برای غیر ایرانی ها 200000 ریال