دیدنی های تاریخی خرم آباد و اوج شکوهی بی بدیل

خرم آباد مرکز استان لرستان است و بزرگترین شهر لرنشین ایران بحساب می آید که به دلیل وجود اماکن تاریخی و جاذبه های متعدد گردشگری در خود، از آن به عنوان یک مقصد ایده آل توریستی و گردشگری در غرب کشورمان، ایران یاد می شود. شهر خرم آباد دارای مردمان بسیار خونگرم و مهمانوازی می باشد و در اغلب اوقات سال نیز از شرایط آب و هوایی مطلوبی برخوردار است. فصل بهار خرم آباد یکی از بی نظیرترین زمان هایی است که شما می توانید برای یک بازدید جامع و کلی از این شهر باستانی و ریشه دار ایرانی مد نظر قرار بدهید. خرم آباد به دلیل تاریخچه کهنی که از آن بهره می برد، از دیرباز تاکنون دارای نام های متفاوتی بوده است مثلا در عصر ایلامیان به این شهر، خایدالو می گفتند و از آغاز دوره حکومت شاپور اول ساسانی تا اوایل سده هفتم قمری نیز آن را شاپور خواست قلمداد می کرده اند تا بالاخره به گواهی تاریخ، از ابتدای سده هشتم قمری نام خرم آباد بر روی این شهر کهن ایرانی گذاشته شده و از آن موقع تاکنون دیگر نام جدیدی بر روی آن نهاده نشده است! در مطلب جاذبه های گردشگری خرم آباد از مجله گردشگری همگردی قصد داریم تا شما را با تعدادی از دیدنی های تاریخی خرم آباد بیش از پیش آشنا نماییم پس در ادامه مطلب دیدنی های خرم آباد با ما همراه باشید.

قلعه فلک الافلاک

فلک الافلاک نام یکی از دیدنی های تاریخی خرم آباد بوده که بر روی تپه ای با قدمت بسیار زیاد، واقع شده است. این قلعه که به احتمال زیاد باید نخستین اقدامات ساخت و ساز آن را مربوط به دوره سلطنت شاپور اول از خاندان ساسانیان تلقی نماییم، از مساحتی بیش از 5300 متر مربع برخوردار است و در این بین دارای 300 جان پناه، 8 برج و 2 صحن باشکوه می باشد که همگی با مصالحی همچون آجر، خشت، سنگ و ملاطی از گچ و آهک ساخته شده اند. قلعه فلک الافلاک از گذشته تا کنون به لحاظ جنبه های تاریخی و استحکاماتی بالایی که در ساخت آن در نظر گرفته شده، بسیار حائز اهمیت بوده اما شاید بد نباشد بدانید که عمده دلیل معروفیت این دژ باستانی در بین جاذبه های گردشگری خرم آباد به دلیل قرار گرفتن آن بر روی صخره های سنگی می باشد که از بالای آن به راحتی می توان به دره تاریخی شهر خرم آباد اشراف کامل پیدا کرد. نام فعلی این قلعه در عصر قاجار بر روی آن گذاشته شد که به معنای سپهر سپهران است. ولی خوب در طول تاریخ و حکومت خاندان ها و سلسله های گوناگون بر ایران، اسامی متفاوتی نیز بر روی این قلعه تاریخی نهاده شده که برخی از آنان عبارتند از: دژ شاپور خواست، سابرخاست، دزبر و قلعه خرم آباد. لازم به ذکر است قلعه فلک الافلاک در حال حاضر در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و در آن موزه ای با همین عنوان یعنی موزه فلک الافلاک نیز دایر شده که از بخش های متنوعی نظیر مردم شناسی، باستان شناسی و هنرهای سنتی برخوردار می باشد.

پل شاپوری مشهور به پل شکسته

در ضلع جنوبی قلعه باستانی فلک الافلاک، یکی دیگر از دیدنی های خرم آباد و ایران کهن قرار گرفته است به نام پل شاپوری یا طاق پیل اشکسه! شایان ذکر است طاق پیل اشکسه نامی است که اهالی بومی خرم آباد در گویش محلی خود به این جاذبه گردشگری نسبت داده اند. پل شاپوری از قدمتی بسیار بالا برخوردار است و آنطور که در کتب تاریخی و اسناد کهن ایران باستان به آن اشاره شده، باید ریشه پیدایش و ساخت آن را همچون دژ باستانی فلک الافلاک به سلسله ساسانیان مرتبط بدانیم که با این اوصاف قدمت این پل حتی از 1000 سال نیز بیشتر می شود! پل شاپوری یک نماد اصیل از شکوه معماری ایران باستان است از طولی برابر با 230 متر و همچنین 19 طاق بزرگ تشکیل می شود که متاسفانه به دلیل عدم رسیدگی به آن، اکنون تنها 5 طاق از این تعداد طاق ها باقی مانده و قابل رویت برای بازدید کنندگان این شاهکار معماری عصر ساسانیان می باشد. از پل شاپوری در قدیم به عنوان راه اتصال کننده شرق به غرب لرستان و همچنین مسیر منتهی به خوزستان و تیسفون که در عصر حکومت ساسانیان، پایتخت این خاندان در ایران به حساب می آمده، استفاده شده است.

مناره آجری

مناره آجری سازه ای است به شکل یک استوانه که بر وی یک سکوی سنگی با شکل هندسی مکعب مربع واقع شده است. برای تماشای این مناره شما باید به منطقه قاضی آباد در بخش جنوبی شهر خرم آباد مراجعه کنید و به دنبال این سازه تاریخی در پارک شقایق بگردید! از این مناره آجری در گذشته برای هدایت و علامت دادن به کاروان هایی که به سمت خرم آباد در حال حرکت بوده اند استفاده می شده و همچنین به عنوان یک برج دیدبانی برای نگهبانی از شهر نیز مورد استفاده قرار می گرفته است. بسیاری از مورخان ایرانی ساخت این جاذبه تاریخی را مربوط به دوره حکمرانی دیلمیان بر ایران زمین می دانند و معتقد هستند که این سازه در گذشته از ارتفاع بیشتری برخوردار بوده که بر اثر فرسایش و گذر زمان، قدری از بلندی آن کاسته شده است. به هر حال بلندی فعلی مناره آجری خرم آباد حدودا 30 متر می باشد که شما قادر خواهید بود با طی کردن راه دسترسی به بام این بنا که از 99 پله تشکیل می شود، به چشم اندازی فوق العاده از پارک شقایق و محله قاضی آبادِ در بین دیدنی های خرم آباد دست پیدا نمایید.

بقعه باباطاهر

از دیگر اماکن تاریخی و فرهنگی برجای مانده در شهر خرم آباد، بقعه ای است متعلق به شاعر مشهور دوبیتی های لری و لکی به نام باباطاهر که اتفاقا این بنا نیز در حوالی قلعه باستانی فلک الافلاک و در ضلع غربی این قلعه واقع شده است. بقعه قدیمی باباطاهر از معماری بسیار ساده ای برخوردار است و شکل کلی این بنا همچون یک هشت ضلعی می باشد با گنبدی به ارتفاع 6 متر بر بالای آن. مقبره باباطاهر در بین جاذبه های گردشگری خرم آباد در گذشته در داخل سردابه این بقعه قرار داشته و بر روی آن یک ضریح چوبی نیز نصب شده بوده که در حال حاضر خبری از مقبره این شاعر مشهور در بقعه باباطاهر نیست! همچنین بد نیست بدانید در ضلع غربی ساختمان بقعه، یک اتاق کوچک نیز قرار گرفته که بسته به قدمت خود آن را به عنوان یک اثر ملی در بین جاذبه های گردشگری خرم آباد ثبت کرده اند.

سنگ نبشته یا برد نوشته

از جمله آثار باقی مانده از حکومت سلطان محمود سلجوقی در شهر خرم آباد، سنگ نبشته یا به قول اهالی بومی خرم آباد، برد نوشته ای است که در بخش شرقی این شهر و در خیابانی به اسم شریعتی قرار گرفته است. بر روی این اثر نوشته هایی به خط کوفی و پارسی نگاشته شده که عبارت بسم الله آغاز شده و تمام 4 وجه آن را در بر گرفته است! آنطور که مورخان و زبان شناسان ایران در خصوص این متن حک شده بر روی این تخته سنگ عنوان کرده اند، باید آن را حکم امیر ابوسعید برسق تلقی نماییم. لازم به ذکر است این مورد از دیدنی های تاریخی خرم آباد اکنون در مقابل راه ترانزیت تهران به خوزستان قرار گفته است.

مسجد جامع خرم آباد

مهمترین جاذبه مذهبی و یکی از دیدنی های خرم آباد، مسجد جامع این شهر می باشد که در سال های پایانی قرن دهم هجری قمری (سال 970 ه.ق) و به دستور دختر اغوربیک به نام شاه پرور سلطان که از اتابکان لرستان بحساب می آید، ساخته شده است. در طول تاریخ مسجد جامع خرم آباد بارها و بارها دستخوش مرمت ها و بازسازی های متعددی شده تا به شکل و شمایل امروزی خود رسیده است. اکنون این مسجد متشکل است از یک ایوان در قسمت شرقی، شبستانی بزرگ و ستون دار، طاق های زیبا و همچنین گنبد همچنین از قلم باز نماند که در این مسجد تاریخی و کهن، سه سنگ نوشته نیز وجود دارد که بر روی آنان دستورات حاکمان صفوی حک شده است.

گرداب سنگی یا گرداوبردینه

گرداب سنگی یا همان گرداوبردینه به گویش اهالی خرم آباد، یک جاذبه تاریخی و گردشگری ممتاز می باشد که قدمت آن برمی گردد به دوران حکومت شاهان ساسانی در این مرز و بوم! این گرداب درست در بخش مرکزی شهر و در میان بافت های قدیمی خرم آباد و در داخل میدان تختی این شهر قرار گرفته و از ترکیب سنگ و ملات ساروج به شکل دایره ای ساخته شده است. گرداب سنگی خرم آباد در قسمت زیرین خود از یک چشمه فصلی نیز برخوردار می باشد که در واقع آب این گرداب از آن تامین می شود؛ در گذشته آنطور که از شواهد و قرائن نمایان شده از این گرداب سنگی برای آبیاری و سیراب کردن زمین ها و همچنین بهره گیری برای آسیاب های آبی استفاده می شده است. لازم به ذکر است این جاذبه تاریخی و کهن هر ساله در فصل زمستان به دلیل وجود چشمه فصلی خود، دارای مقدار زیادی آب در بستر داخلی خود می شود که باعث زیبایی بی حدی برای آن و محیط پیرامونش می گردد و می تواند برای شما گردشگران و توریست های داخلی و خارجی، جاذبه گردشگری جذابی در بین دیدنی های تاریخی خرم آباد تلقی شود.

آسیاب گبری

آسیاب گبری از دیگر اماکن تاریخی و گردشگری بخش غربی کشور عزیزمان ایران می باشد که در محله ای به اسم حسین آباد در ناحیه جنوبی شهر خرم آباد واقع شده است. برخی از باستان شناسان قدمت این آسیاب کهن را مربوط عصر حکومت ساسانیان می دانند که در آن زمان خرم آباد با اسم شاپورخواست معرف حضور همگان بود. همچنین آنان بر این باورند که از این آسیاب تا آغاز حکومت قاجارها استفاده های متعدد و فراوانی صورت می گرفته است! به هر حال آسیاب گبری در بین دیدنی های تاریخی خرم آباد مطابق با یک معماری سنگی و به شکل مکعب مستطیل ساخته شده و در این بین از طول 26 متری، عرض 6 متری و همچنین ارتفاع 5 متر و 11 سانتی متری برخوردار است. ناگفته نماند این بنای تاریخی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

حمام گپ شهر خرم آباد

در مرکز خرم آباد و درست در مقابل میدان گپ این شهر، یکی دیگر از اماکن تاریخی و بناهای ارزشمند ایران قرار گرفته که در عصر حکومت پادشاهان صوفی در مساحتی حدودا 800 مترمربعی، ساخته شده است. حمام گپ دارای گچبری های ساده و در عین حال فوق العاده زیبایی می باشد که شما می توانید آن را در تزئینات زیر گنبدی این حمام مشاهده نمایید. آنطور که در خصوص منبع تامین آب این حمام تاریخی عنوان کرده اند، در قدیم آب مورد نیاز حمام از یک چاه به گاورو یا گور که در قسمت تون حمام قرار گرفته بوده، تامین می شده است! مورخان سال ساخت دقیق این بنای تاریخی را به دلیل مبهم بودن بخشی از تاریخ ایران متاسفانه نتوانستند کاملا مشخص نمایند اما مطمئن هستند که این حمام همزمان با پل گپ خرم آباد ساخته شده و صاحب اصلی آن نیز حسین خان ساکی می باشد. حمام گپ در حال حاضر از دیدنی ترین جاذبه های گردشگری خرم آباد بحساب می آید!

مجموعه توریستی و گردشگری مخمل کوه

مخمل کوه نام یکی از رشته کوه های استان لرستان در بخش غربی ایران است که مسئولان آن در این منطقه کوهستانی و در حوالی دره ای به نام شبیخون، یک مجموعه تفریحی و توریستی در کنار پارک جنگلی ایجاد نموده اند تا مسافران و گردشگرانی که به شهر خرم آباد سفر می کنند، فارغ از موقعیت زمانی سفر خود بتوانند از این مجموعه توریستی و گردشگری جذاب بازدید کرده و حسابی لذت ببرند. این مجموعه که در قسمت شمال شرقی خرم آباد قرار گرفته، دارای مناظر طبیعی و چشم اندازهای فوق العاده مبهوت کننده ای می باشد و می تواند یک مقصد ایده آل برای علاقمندان به کوهپیمایی نیز تلقی شود! همچنین لازم است بدانید که این مجموعه از یک آبشار زیبا به نام آبشار مخمل کوه نیز برخوردار است که در دره ای به همین نام یعنی دره مخمل کوه قرار گرفته و قطعا زیبایی های مجموعه توریستی و گردشگری مخمل کوه را در بین دیدنی های خرم آباد دو چندان کرده است.

دریاچه کیو

دریاچه کیو از دیدنی های خرم آباد می باشد که در بخش شمال غربی شهر خرم آباد قرار گرفته است. این دریاچه که از آن به عنوان نگین فیروزه ای خرم آباد یاد می شود، هر ساله سبب جذب گردشگران و مسافران زیادی از اقصی نقاط ایران به خود می شود. دریاچه کیو در بین دیدنی های خرم آباد از مساحتی بالغ بر 7 هکتار و عمقی متغیر بین 3 تا 7 متر برخودار است و بستر آن زیستگاه جانوران آبزی مختلف و متعددی می باشد. نام کیو به دلیل رنگ آبی و نیلی این دریاچه است که بر روی آن گذاشته شده است زیرا کیو در گویش مردم خرم آباد به معنی رنگ آبی و کبود تلقی می شود. همچنین لازم است بدانید دریاچه کیو در بین دیدنی های خرم آباد از امکانات تفریحی و رفاهی نسبتا قابل قبولی برخوردار می باشد که سبب گشته بسیاری از اهالی خرم آباد، آخر هفته های خود را در چنین تفرجگاه زیبایی سپری نمایند.

کلام آخر

همانطور که متوجه آن شده اید، خرم آباد در کنار بعد تاریخی و قدمتی خود از جاذبه های توریستی و گردشگری بسیاری برخوردار می باشد که بازدید از این شهر را برای گردشگران و مسافران خود، خالی از لطف نخواهد کرد! مردم خرم آباد خونگرم و کاملا مهمان نواز می باشند و از شما با مهربانی استقبال خواهند کرد. تمام اماکن تاریخی و جاذبه های گردشگری شهر خرم آباد، مرکز استان لرستان تنها به این موارد گفته شده، ختم نمی شود و شما می توانید در این شهر با جاذبه های دیدنی دیگری همچون آبشار نوژیان، آبشار وارک، آبشار بیشه، بام لرستان، زورخانه طیب، بقعه شجاع الدین خورشید، پل تاریخی کشکان و دیگر بناهای تاریخی و گردشگری موجود در شهر خرم آباد رو به رو شوید.