عجایب هفتگانه جهان باستان و بقایای این اماکن شگفت انگیز
بیشتر افراد با عنوان "عجایب هفتگانه جهان باستان" آشنایی دارند؛ اما تعداد کمی هستند که در مورد تاریخ پشت این عنوان و این مکان های شگفت انگیز، به طور حقیقی اطلاع دارند. این عنوان برای اولین بار در سال 225 قبل از میلاد مسیح، توسط یک نویسنده باستانی به نام فیلو آو بیزانتیوم Philo of Byzantium برای کتابی که در مورد هفت شگفتی جهان باستان نوشته بود استفاده شد. او از عجایب هفتگانه با عنوان "تماتا" themata نام برد؛ کلمه ای یونانی به معنی "مکان هایی که باید آنها را ببینید". کتاب او در واقع یک کاتالوگ باستانی بود از جاذبه های جهان که همه می بایست از آنها بازدید کنند. این کلمه بعدها توسط نویسنده های دیگر آن دوره مانند هرودوت Herodotus و کالیماخوس Callimachus of Cyrene نیز استفاده شد. این بناهای فوق العاده به این دلیل لقب شگفتی را به خود اختصاص داده اند که قدرت مهندسی و تکنیک های معماری استفاده شده برای ساخت آنها، ناشناخته بوده و بسیار بسیار از دوره آنها جلوتر و پیشرو تر بوده است. با وجود این که امروزه این فهرست با عنوان فهرست دقیق خارق العاده ترین بناهای باستانی در میان عموم پذیرفته شده است؛ اما بسیاری از متخصصان مدرن امروزی با رتبه بندی فیلو Philo موافق نیستند. در این مطلب همگردی، قصد داریم تاریخ، ویژگی ها و سرنوشت عجایب هفتگانه جهان باستان در جهان را شرح دهیم. برای آشنایی با این مکان های شگفت انگیز، بهتر است با همگردی همراه باشید:
چه اتفاقی برای عجایب هفتگانه جهان باستان رخ داده است !؟
تنها یکی از عجایب هفتگانه جهان باستان، هنوز وجود دارد و بطور کامل تخریب نشده است. ویران شدن این هفت شگفتی، دلایل متعددی دارد؛ اما بیشتر آنها به طرزی کاملا آسان و باورنکردنی مورد تخریب عمدی قرار گرفته اند. تمامی این بناهای شگفت انگیز در دوره جنگ های دائمی، قوانین نظامی و دوره ای که فرهنگ غارتگری رواج داشت ساخته شده بودند.
غول رودس Colossus of Rhodes در یونان (280 تا 226 پیش از میلاد مسیح)
غول رودس Colossus of Rhodes یک مجسمه 33 متری از هلیوس Helios، خدای خورشید، بوده است که در ورودی بندر شهر رودس Rhodes در یونان و مشرف به آن قرار داشته است و به همین دلیل به غول رودس Colossus of Rhodes شهرت دارد. برخلاف افسانه های محبوبی که در مورد این تندیس وجود دارد، اینطور به نظر می رسد که غول با پاهای گشوده بر دو سمت ورودی بندر نایستاده بوده است؛ بلکه دقیقا مانند مجسمه آزادی Liberty Statue در شهر نیویورک، پاهای تندیس در کنار هم قرار داشته اند. مجسمه آزادی Liberty Statue نیز در حقیقت، از روی غول رودس Colossus of Rhodes طراحی و ساخته شده و از تکنیک های مشابه برای ساخت آن استفاده شده است. غول رودس Colossus of Rhodes بعد از برنده شدن مردم شهر رودس Rhodes در یک جنگ با ژنرال دمتریوس Demetrius مشهور و قدرتمند ساخته شد و تنها 54 سال در آستانه این بندر دوام پیدا کرد. این تندیس به دلیل یک زلزله قدرتمند در سال 226 پیش از میلاد مسیح ویران شد و هیچ گاه دوباره ساخته نشد. بنا به گفته تاریخ نگاران این تندیس عظیم حتی در زمانی که بر روی زمین افتاده بود هم بسیار شگفت انگیز بود. غول رودس Colossus of Rhodes علاوه بر این که در ادبیات دوران باستان حضور چشمگیری داشت، الهام بخش تندیس تایتن در براووس Titan of Braavos در سریال بازی تاج و تخت Game of Thrones نیز بوده است.
معبد آرتمیس Temple of Artemis در افسوس Ephesus، ترکیه (550 پیش از میلاد تا 401 پس از میلاد)
معبد شگفت انگیز آرتمیس Temple of Artemis سه بار در شهر یونانی افسوس Ephesus در آسیای صغیر (ترکیه امروزی) ساخته و سپس ویران شد. بعد از بیش از 120 سال مراحل ساخت، این معبد در سال 550 پیش از میلاد مسیح تکمیل شد و ابعاد آن جهان را شگفت زده کرد. این معبد 129 متر ارتفاع و 68 متر عرض داشت و بیش از 120 ستون 18 متری، آن را تزئین کرده بودند. همه مطالب باستانی که در مورد این معبد نوشته شده اند، بخاطر معماری و ابعاد این بنا، مملو از شگفت زدگی بودند و نویسنده های آن زمان به اتفاق تایید می کردند که این بنا یکی از خارق العاده ترین بناهای ساخته شده در تاریخ به دست انسان ها بوده است. این معبد برای اولین بار در سال 356 پیش از میلاد مسیح، توسط مردی به نام هراستراتوس به آتش کشیده شد. این مرد می خواست به وسیله ویران کردن این بنای خارق العاده و شگفت انگیز، شهرت ابدی پیدا و نام خود را جاودان کند. مردم افسوس، بعد از این که این مرد را به دار آویختند، قانونی وضع کردند که نام او نباید هرگز برده شود یا در جایی ثبت شود. این مبعد دوباره در مقیاس کوچک تری ساخته شد و توسط گوت ها (از قبیله های ژرمنی شرقی) ویران شد. سپس برای بار سوم نوسازی شد؛ ویرانی نهایی معبد به دلیل هجوم گروه های مسیحی که کل شهر را در 401 پس از میلاد مسیح ویران کردند صورت گرفت.
مجسمه زئوس Statue of Zeus در المپیا Olympia، یونان (500 تا 400 پیش از میلاد، 400 تا 500 پس از میلاد)
یک معبد یونانی باستانی در المپیا Olympia در قرن پنجم پیش از میلاد مسیح، جایگاه مجسمه زئوس Statue of Zeus، یکی از عظیم ترین تندیس های جهان و از عجایب هفتگانه جهان باستان بود. این مجسمه که توسط فیدیاس Phidias یکی از بزرگ ترین و عالی ترین مجسمه سازان دوران باستان، ساخته شده بود، 12 متر ارتفاع داشت و در معبد بسیار باشکوه زئوس Temple of Zeus در المپیا Olympia قرار گرفته بود. این مجسمه، زئوس Zeus را در وضعیت نشسته بر روی تخت نشان می داد و به یک نقطه بسیار محبوب برای پرستش گرانی که جهت ادای احترام به خدای آسمان و رعد یونانی به آنجا می آمدند به شمار می رفت. یونانیان باستان زئوس، پادشاه خدایان، را می پرستیدند و در زمان های مشخص به افتخار او جشن هایی برپا می کردند. این معبد در جریان طلوع مسیحیت ویران و مجسمه به قسطنطیه منتقل شد. سپس به علت یک زلزله در قرن پنجم پس از میلاد مسیح، به طور کل نابود شد. امروزه حتی یک ستون ایستاده هم در آن نقطه ای که معبد قرار گرفته بود، موجود نیست و از معبد باشکوه زئوس Temple of Zeus، تنها خرابه هایی به جا مانده است.
باغ های معلق بابل Hanging Gardens of Babylon در عراق امروزی (605 تا 562 پیش از میلاد و 1000 سال پس از میلاد)
باغ های معلق بابل Hanging Gardens of Babylon تنها شگفتی جهان باستان هستند که در مورد وجود آنها، هنوز تردید هایی موجود است. این باغ ها که در شهر بابل (در عراق امروزی) ساخته شده بودند، نمونه ای خارق العاده از ترکیب طراحی و مهندسی به شمار می رفتند. طبق گفته نویسنده باستان دیودوروس سیکولوس یا دیودور سیسیلی Diodorus Siculus، این باغ ها توسط پادشاه بابل، بخت النصر دوم Nebuchadnezzar II، به عنوان هدیه ای برای همسرش آمیتیس Amtis (دختر پادشاه ماد) ساخته شده بودند. سرزمین ماد که آمیتیس Amtis از آن می آمد سرزمینی سرسبز و کوهستانی و پوشیده از گیاهان و درختان مختلف بود؛ ولی سرزمین بابل در منطقه ای مسطح و فلاتی خشک قرار گرفته بود. یکی از دلایل بیماری آمیتیس Amtis هم دوری او از سرزمین خوش آب و هوای خود بود بنابراین پادشاه تصمیم گرفت باغهای معلق بابل Hanging Gardens of Babylon را در ارتفاع برای همسر خود بسازد. مردم باستان این باغ ها را چنان توصیف کرده اند که گل ها خود بخود آبیاری می شده اند، گل و گیاهان عجیب و جالب در آن موجود بود و همه آنها طوری کنار هم قرار گرفته بودند که شبیه به یک کوه به نظر می رسیدند. واژه معلق که برای این باغها استفاده می شود در حقیقت به این معنی نیست که باغ ها به وسیله طناب یا ریسمان از جایی آویزان بوده اند، بلکه احتمالاً ترجمه اشتباه کلمه ای یونانی به معنای تراس یا بالکن بوده است. تراس ها در طبقاتی روی یکدیگر واقع شده بودند و هرکدام دارای ستون های سنگی مکعب شکل توخالی بوده اند که توسط گیاهان پوشیده شده بود. تحقیقات بیشتر در منطقه بابل منجر به یافتن پایه های این ستون ها شده است. اما به علت این که در تاریخ بابل یا نوشته های هرودوت Herodotus، پدر تاریخ، چیزی در مورد این باغ ها گفته نشده است، هنوز در مورد حقیقت داشتن آنها تردید وجود دارد.
فانوس دریایی اسکندریه Lighthouse of Alexandria در مصر (280 پیش از میلاد مسیح تا 1480 پس از میلاد)
فانوس دریایی اسکندریه Lighthouse of Alexandria یکی دیگر از بناهای خارق العاده ای است که در فهرست عجایب هفتگانه جهان قرار دارد. این فانوس دریایی که در سال 280 پیش از میلاد مسیح در جزیره مصری فاروس Pharos ساخته شده بود، بیش از 134 متر ارتفاع داشت و به دستور جانشین اسکندر Alexander، یعنی «بطلمیوس دوم» Ptolemy در مصر ساخته شد. این فانوس دریایی سومین بنای مرتفع ساخته شده به دست بشر در جهان باستان به شمار می رفت و تنها اهرام جیزا از آن ارتفاع بیشتری داشتند. در طول روز، نور نمادین این فانوس دریایی از انعکاس نور خورشید و در هنگام شب، توسط آتش به وجود می آمد و این نور را میشد از فاصله 50 کیلومتری ساحل و از میانه دریا با چشم دید. این بنا به دلیل زلزله های متعدد و جنگ های مختلف نابود شد و در نهایت، در سال 1480 پس از میلاد به طور کلی ویران گشت. برخی از سنگ های استفاده شده در ساخت این فانوس دریایی، برای ساخته شدن قلعه مصری قایتابای Quaitbay که هنوز هم در این جزیره پابرجاست به کار رفته است.
آرامگاه هالیکارناسوس Mausoleum of Halicarnassus در ترکیه امروزی (351 پیش از میلاد تا 1494 پس از میلاد)
آرامگاه هالیکارناسوس Mausoleum of Halicarnassus یکی از عجایب هفتگانه جهان می باشد که ویرانه های آن در شهر بودروم ترکیه واقع شده است. این آرامگاه برای ماسول Maussollos، پادشاه ایرانی مربوط به دوره هخامنشیان که در سال 353 پیش از میلاد فوت کرد، ساخته شد. ماسول King Maussollos و همسرش آرتمیس Artemisia نقشه کشیده بودند که کل شهر هالیکارناسوس Halicarnassus را از اول بسازند تا شکوه امپراطوری عظیم پارسی را به نمایش بگذارند. این آرامگاه یکی از بناهایی بود که قرار بود ساخته شود تا قدرت پادشاه ماسول King Maussollos را منعکس کند. این معبد 41 متر ارتفاع داشت و با زیبا ترین و عالی ترین تندیس ها از سرتاسر امپراطوری تزئین شده بود. این بنا توسط زلزله های متعدد که تاریخ آنها مشخص نیست نابود شده است. در سال 1494، پس از صد ها سال خاک خوردن، از مواد ساختمانی این معبد دوباره استفاده شد. در حقیقت، سنگ های معبد توسط شوالیه های سنت جان St. John اهل مالت Malta ربوده شدند و او از آنها برای ساختن قلعه خود در بودروم (ترکیه امروزی) استفاده کرد. این قلعه هنوز پابرجاست و پادشاه ماسول King Maussollos نیز زبان انگلیسی را تا ابد تغییر داده است؛ زیرا کلمه ماسولیوم mausoleum در زبان انگلیسی، به معنی آرامگاه، به نام این پادشاه و محل دفن او اشاره دارد. در زبان فرانسوی نیز به آن موزوله Mausolée می گویند.
هرم بزرگ جیزه Great Pyramid of Giza در مصر (2548 تا 2561 پیش از میلاد مسیح)
هرم بزرگ جیزه Great Pyramid of Giza در مصر تنها بازمانده عجایب هفتگانه جهان و قدیمی ترین آنها محسوب می شود. این هرم بزرگ که بیش از 4500 سال پیش ساخته شده است، برای مدت 3800 سال، مرتفع ترین بنای جهان به شمار می رفت. تا زمانی که کلیسای جامع سنت پل St Paul’s Cathedral در لندن تکمیل شد، این هرم با ارتفاع 146 متر، بر آسمان ها حکومت می کرد و از هر بنای دیگری که به دست بشر ساخته شده بود بلند تر بود. تنها ارتفاع این هرم نبود که اهمیت داشت و از زمان خود پیشرو تر و پیشرفته تر محسوب می شد؛ این هرم به عنوان آرامگاهی برای فرعون مصری خوفو Khufu که خئوپس Cheops نیز نامیده می شود ساخته شده و در ساخت آن از تکنیک های بسیار ظریف مهندسی استفاده شده بود. مصریان باستان به زندگی پس از مرگ اعتقاد فراوانی داشتند و این هرم در واقع مکان مقبره و محل زندگی فرعون پس از مرگ او به شمار می آمده است. از آنجایی که گنجینه فرعون نیز همراه با او در این هرم قرار داده می شد، راه ورود به مقبره بسیار پیچیده و تودرتو است و افسانه هایی در مورد گم شدن سازندگان و مهندسین این بنا در راهروهای آن گفته شده است. فضای داخلی این معبد، شامل مجموعه ای مارپیچ از اتاق ها، سالن ها، راهرو ها و گالری ها می باشد که نویسندگان باستان از آنها هیچ گونه اطلاعی نداشتند. در نهایت، در قرن هجدهم میلادی بود که باستان شناسان شروع به تخلیه کردن و تحلیل بخش های داخلی این بنا نمودند. هرم بزرگ جیزه Great Pyramid of Giza در زمان ساخت خود یک شگفتی بی نظیر به حساب می آمد و هم اکنون نیز جزو عجایب هفتگانه و شگفتی های تاریخ محسوب می شود. وقتی این حقیقت که این بنا همچنان با شکوه اولیه اش پا برجا و مستحکم باقی مانده است را می بینیم، حضور این بنای باشکوه در میان عجایب هفتگانه جهان باستان، بیشتر از همیشه ثابت می گردد.