شواهد مهمی از دوره های تاریخی مختلف در گذر کمر زرین اصفهان کشف شد

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، شواهد مهمی از دوره های تاریخی مختلف در گذر کمر زرین اصفهان کشف شد.

علی شجاعی اصفهانی افزود: یافته های باستان شناسی در گذر کمر زرین از پیش از اسلام تا دوره قاجار قابل ردیابی است.

کمر زرین در یکی از کهن ترین مناطق شهر اصفهان و در نزدیکی مسجد جامع عتیق قرار دارد. پیشتر عملیات گودبرداری با لودر برای احداث گذر کمر زرین به تخریب لایه های باستانی و مشهود شدن شواهدی از 2 سازه معماری منجر شده بود و به این ترتیب این کار، متوقف و عملیات باستان شناسی شهری با توافق بین پژوهشگاه میراث فرهنگی، سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان و دانشگاه هنر آغاز شد.

متولی این عملیات باستان شناسی شهری، سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان و مجری آن دانشگاه هنر است و با نظارت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان پیش می رود.

شجاعی با اشاره به باز شدن پنج ترانشه در عملیات باستان شناسی گذر کمر زرین اظهار داشت: در زیر رسوبات ترانشه اول، شواهدی از یکسری تن پوشه های منقوش بدست آمده که برای پیش بینی قدمت آن به بررسی های بیشتر نیاز است اما احتمال می دهیم این آثار مربوط به دوران قبل از حمله مغول به اصفهان باشد.

وی افزود: این تن پوشه ها در خارج از ترانشه در هر 2 سمت ادامه دارند و این پرسش مطرح است که اگر قرار بوده این سازه های آبی از زیر زمین عبور داده شوند، چرا تزئینات داشته اند که دلیل آن نیاز به بررسی بیشتر دارد.

این باستان شناس ادامه داد: با توجه به تزئیناتی که این تن پوشه ها دارند احتمالا این سازه های آبی عیان و قابل رویت بوده و از نظر زیبایی بصری هم قابل توجه بودند.

سرپرست هیات کاوش در گذر کمر زرین گفت: همچنین در یکی از ترانشه ها کوره ای بدست آمده که از نظر مطالعات تاریخی بسیار حائز اهمیت است.

وی افزود: به نظر می رسد این کوره مخصوص پخت نوع خاصی از سفال بوده باشد اما در این رابطه هنوز تردید داریم.

شجاعی ادامه داد: قدمت این کوره را شاید بتوان مربوط به قرن هفتم دانست که نشان می دهد با یک محوطه صنعتی در بخشی از این گذر مواجه هستیم.

این عضو هیات علمی گروه باستان شناسی دانشگاه هنر اصفهان گفت: در یکی دیگر از ترانشه ها در گذر کمر زرین با یک سازه معماری مواجه هستیم که به نظر می رسد قدمت آن مربوط به دوران متاخر اسلامی باشد.

وی افزود: با توجه به کاروانسرای پهلوی در مجاورت این محوطه میتوان گفت که این سازه کشف شده قاجاری است. همچنین سالخوردگان محلی این منطقه سقاخانه ای را در ذهن دارند که ما به دنبال یکسری مستندات مکتوب در رابطه با آن هستیم تا به نتایج بهتری برسیم.

به گفته این باستان شناس در مسیر کاوش، دیواره های سنگی و کف های آجر فرش بدست آمده است که تاریخ گذاری آنها به بررسی و پژوهش های بیشتر نیاز دارد.

وی افزود: یکی از شاهدهای موجود این است که ابعاد یکی از کف فرش های بدست آمده در این گذر با ابعاد آجرهایی که در گنبدخانه مسجد جامع اصفهان وجود دارد، یکسان است و این را به ذهن متبادر می سازد که سازه های یاد شده مربوط به دوران سلجوقی باشد اما این موضوع به بررسی های بیشتر نیاز دارد.

شجاعی خاطرنشان کرد: گذر کمر زرین یکی از پروژه های شهری بود که شهرداری در آن قصد داشت با پایین آوردن سطح گذر به طبقه های اول پاساژ کمر زرین دسترسی ایجاد کند و از سوی دیگر دسترسی سواره به پارکینگ تسهیل شود اما با شروع خاکبرداری ها با شواهد تاریخی مواجه شد.

وی تاکید کرد: پروژه باستان شناسی شهری کمر زرین می تواند این درک مهم را برای مردم و مدیران شهری ایجاد کند که باستان شناسی یک کار فانتزی نیست که در آن یک سازه و چند سفال پیدا کنیم.

این استاد دانشگاه ادامه داد: باستان شناسی یک ضرورت برای اصفهان است و می تواند برای شناخت بیشتر هویت تاریخی این شهر کمک کند.

محمد علی ایزدخواستی هم اظهار داشت: در عملیات باستان شناسی گذر کمر زرین مقرر شد نوع ترانشه زنی به گونه ای باشد که فضای معماری و زیستی مدفون در زیر زمین آن کشف شود. لذا راهبرد آینده این گذر به کشفیات باستان شناسی آن بستگی دارد.

وی گفت: آنچه تاکنون در عملیات باستان شناسی این مکان احصاء شده، یک فضای زیستی و شواهد معماری از ادوار مختلف تاریخی در اصفهان است.

وی افزود: تصمیم در باره اینکه این مکان به گذر عابر پیاده با حفظ شواهد تاریخی اش تبدیل شود و کارکرد موزه پیدا کند یا اینکه راهبرد دیگری برای آن در نظر بگیریم، در گرو تکمیل ترانشه هاست.

ایزدخواستی تصریح کرد: متناسب با اهمیتی که کشفیات باستان شناسی گذر کمر زرین دارد، نوع معماری و پیوستگی آنها را میتوان تبیین کرد که این گذر با چه گزینه ای اجرا و به شهرداری پیشنهاد شود.

وی تاکید کرد: قاعدتا باید به سمت حفظ شواهد تاریخی پیش برویم و روی کارکرد موزه ای این گذر بطور ویژه کار کنیم.

ایزدخواستی گفت: کد ارتفاعی گذر کمر زرین خیلی متغیر است و اتخاذ راهبرد آینده برای آن باید براساس 2 مساله «وضعیت دسترسی» و دوم «حفظ شواد تاریخی» استوار باشد.

وی افزود: بطور اصولی باید وضعیت خاصی برای این مکان ترسیم شود که هم دسترسی آن محدود نشود، چرا که حیاتِش به تداوم عبور و حضور انسان وابسته است و دوم اینکه شواهد تاریخی کشف شده در عملیات باستان شناسی نیز حفظ شود.

مدیر عامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان تصریح کرد: ایجاد گذر از داخل شواهد و یافته های باستان شناسی امکانپذیر نیست و دسترسی باید از مسیر یافته ها جدا شود.

وی افزود: همچنین در این گذر کد واحدی وجود ندارد و باستان شناسان هنوز به کف مطلق نرسیده اند. به همین دلیل ممکن است نیاز به حفاظت پلکانی داشته باشیم.

ایزدخواستی یادآور شد: سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان در یک سال گذشته به باستان شناسی شهری ورود و آن را پیگیری کرد، چرا که شهر اصفهان پیشینه ای تاریخی دارد و امیدواریم بتوانیم با چنین کاوش هایی این ظرفیت را پدیدار کنیم.