آیین بزرگداشت ثبت جهانی افطاری و سنتهای فرهنگی و اجتماعی وابسته آن برگزار شد

ایرنا/ براساس آخرین اخبار منتشر گشته، آیین بزرگداشت ثبت جهانی افطاری و سنتهای فرهنگی و اجتماعی وابسته آن برگزار شد.

علی دارابی در آیین بزرگداشت ثبت جهانی افطاری و سنت های فرهنگی و اجتماعی وابسته آن که عصر روز جمعه 25 اسفند 1402 در مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران برگزار شد، بیان کرد: در آذر سال 1402 «افطار و سنتهای فرهنگی و اجتماعی آن» به عنوان بیست و سومین عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسید و کشورهای ترکیه، جمهوری آذربایجان و ازبکستان نیز در این پرونده مشارکت فعال داشتند.

وی با اشاره به ثبت «نوروز» در فهرست میراث ناملموس یونسکو در اسفند 1388 افزود: کشورهای ترکمنستان، قزاقستان، آذربایجان، ترکیه، هندوستان، قرقیزستان، پاکستان، ازبکستان، افغانستان، عراق، تاجیکستان نوروز را ثبت کردند و کشور مغولستان نیز در خواست الحاق دارد که ما استقبال می کنیم.

دارابی ادامه داد: ضیافت افطاری امشب به مناسبت پاسداشت ثبت جهانی نوروز و افطاری این دو عنصر مهم و مشترک میان کشورهای زیادی است که برگزار شده و کمتر پرونده جهانی داریم که مثل نوروز بیش از 10 کشور آن را به ثبت رسانده باشند.

قائم مقام وزیر میراث فرهنگی با بیان اینکه «روزه» و «افطاری» میان همه فرقه ها و مذاهب اسلام مشترک است، افزود: رمضان ماه نزول قرآن کریم و تنها ماهی است که در قرآن از آن نام برده شده است. برخی از کتب آسمانی چون «تورات» و «انجیل» نیز در این ماه نازل شده است.

وی با اشاره به اینکه ماه رمضان علاوه بر عمل عبادی و اطاعت از فرامین الهی کارکردهای فراوانی دارد، افزود: ضیافت افطاری در تحکیم روابط فرهنگی کشورهای مسلمان فارغ از مذهب آنها تأثیرگذار است. گفت و گوی فرهنگی، وحدت، دوستی، صلح، رفع اختلافات، تمرکز بر اشتراکات که از مهمترین اهداف کنوانسیون 2003 است را نیز در ثمرات و برکات ماه رمضان می بینیم.

دارابی پیرامون اینکه آیین بزرگداشت ثبت جهانی افطاری و سنتهای فرهنگی و اجتماعی وابسته آن برگزار شد، ادامه داد: افطاری دادن به مثابه یک سنت حسنه و پر ثواب دینی در میان مسلمانان است. دید و بازدید و صله رحم میان خانواده، اقوام و بستگان و تحکیم نظام خانوادگی را موجب می شود.

قائم مقام وزیر میراث فرهنگی به ایجاد و تقویت حس همبستگی به عنوان دیگر کارکرد ماه رمضان اشاره کرد و ادامه داد: ماه مبارک رمضان فرصتی برای همبستگی آحاد جامعه با یکدیگر است. بسیاری از کمک های خیرخواهانه و کمک به نیازمندان در این ماه بیش از سایر ایام سال است. در ایران این کارکرد بسیار تاثیرگذار بوده و اصطلاح گلریزان برای جمع آوری اعانات و کمک ها برای آزاد کردن زندانیان نقش بسزایی داشته است.

دارابی با اشاره به اینکه ماه رمضان موجب حفظ هویت فرهنگی می شود، ادامه داد: ثبت جهانی افطار، فرصتی برای حفظ و تقویت هویت فرهنگی است. غذاها و سنت های افطاری، بازنمایی از غنا و تنوع فرهنگی است که نقش مهمی در حفظ هویت فرهنگی و ارزش های اخلاقی دارد. ایثار، توجه به رفع نیاز تهیدستان، گسترش فرهنگ نیکوکاری و سبقت در امور خیر از دیگر کارکردهای ویژه ماه مبارک رمضان است.

قائم مقام وزیر میراث فرهنگی افزود: اعتکاف و مناجات سحرگاهان، چاوش خوانی، نمازهای جماعت، مراسم ویژه در مساجد و تکایا در شب های قدر نیز از دیگر اعمال و برنامه های این ماه است که همه به مثابه مقوم های فرهنگی و دینی عمل می کنند.

دارابی با اشاره به اهمیت نوروز ادامه داد: نوروز باستانی با قدمتی بیش از 2500 سال، جشن و آئین فراگیر در ایران و بسیاری از کشورها است. گستره جغرافیایی آن از ایران تا چین و تا مدیترانه کشیده شده است.

وی با بیان اینکه نوروز بزرگترین جشن ملی ایرانیان است، افزود: جشن نوروز با نو شدن طبیعت و آغاز فصل بهار است. در شاهنامه آمده است که بنیاد نوروز در دوران جمشید که دوران شکوفایی و نو شدن تمدن ایرانی است بنا نهاده شده است. از آن تاریخ تاکنون از جلال، عظمت، مانایی آن کاسته نشده و روز به روز با شکوه تمام برگزار شده است. در سفرنامه ها، اشعار و خدای نامه های فراوانی از نوروز گفته اند.

قائم مقام وزیر میراث فرهنگی با بیان اینکه ترکیب واژگانی «عید نوروز» جالب توجه است، ادامه داد: عید در لغت به معنای بازگشت است. عید نوروز یعنی «بازگشت روز نو». روزی که زمین و زمان به آغاز باز می گردد. آغازی برای نو شدن اهل عالم. نوروز متعلق به همه عالم است. نوروز پارسی نوروز جهان است.

قائم مقام وزیر میراث فرهنگی تصریح کرد: ارزش هایی چون صلح، همبستگی، دوستی و همجواری، تنوع و تکثر فرهنگی از عصری به عصر دیگر و از نسلی به نسل دیگر در طول تاریخ تا امروز پابرجاست. اینها مؤلفه های ارزشمند نوروز است.

وی با اشاره به اینکه نوروز در گستره ای از کشورهای امروزی جشن گرفته می شود، افزود: در جمهوری آذربایجان «عید آرزوهای خوش نیاکان» است. در ترکمنستان «روز بر تخت نشستن جمشید، چهارمین پادشاه پیشدادیان» است. در قزاقستان «سحرگاه نوروز به استقبال آفتاب می روند و مراسم «وقت آفتاب» برگزار می کنند. در تاجیکستان «دوشیزه ای زیبا با لباس سفید یا سبز که نماد پاکی و بهار است به منتظران خبر آمدن بهار و رسیدن نوروز را می دهد.» در افغانستان نوروز نوید دهنده شادابی، تازگی و رستن از زمستان و پیوستن به بهار است. در پاکستان نوروز را «عالم افروز» یعنی روز تازه می نامند و به باور ترکان نوروز روزی است که در آن تمامی آمال و آروزها تحقق پیدا می کند.

در ترکمنستان هنگام سال تحویل چراغ را روشن کرده و پنجره ها را باز می کنند تا هوای تازه بهاری وارد شده و به برکت افزون شود.

دارابی ادامه داد: واژه نوروز یکی از رایج ترین کلمات در قرقیزستان است و عید نوروز از مقدس ترین اعیاد و مراسم نوروزی، پرشکوه ترین آیین در میان قزقیزهاست. همچنین نوروزگاه یکی از رسومی است که در ازبکستان مردم به آن پای بند هستند. در مکان هایی مانند باغ ها و پارک ها تجمع کرده و به آواز و رسوم سنتی خود می پردازند. در هندوستان نوروز به مثابه سنتی پسندیده و دوست داشتنی در میان هندی ها رواج دارد. در بسیاری از دیگر کشورها از سودان و مصر تا نقاط دیگر همه عید نوروز را جشن می گیرند.

وی با بیان اینکه نوروز به خاطر همین ارزش ها و کارکردهایی که دارد در تاریخ ماندگار شده، افزود: با توسعه و گسترش فرهنگ نوروز است که صلح، دوستی، احترام به حقوق بشر، تکریم خانواده، گسترش نیکوکاری، احترام به تنوع و تکثر فرهنگی را در بر می گیرد و این یعنی «توسعه پایدار» و در این میان نقش زنان و مدیریت آنان در نوروز ستودنی است که این نیز از کارکردهای نوروز تلقی می شود.

دارابی خاطرنشان کرد: دهه پیش رو از جانب یونسکو «دهه تقارب فرهنگ ها» نامگذاری شده است و بر این اساس به همکاری دولت ها و ملت ها برای دستیابی به صلح پایدار در جهان توصیه شده است. یکی از راه های فرهنگی و معرفی آن به جهانیان، از طریق ثبت جهانی عناصر فرهنگی مشترک در یونسکو است.

قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی بیان کرد: در اینجا با استقبال از پیوستن کشور مغولستان به پرونده نوروز از سایر کشورها دعوت می کنم تا ضمن پیوستن به دو پرونده «نوروز» و «ضیافت افطاری» برای تدوین و ثبت پرونده های مشترک دیگر همکاری بایسته ای را داشته باشیم.

علیرضا ایزدی، مدیر کل ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی برگزاری این مراسم را اقدامی پاسدارانه برای معرفی، حفاظت و حراست از میراث فرهنگی ارزشمندی عنوان کرد که در چارچوب موازین کنوانسیون 2003 به ثبت رسیده است.

وی با اشاره به اینکه این عناصر لبریز از روح یکتاپرستی، عشق، امید، محبت، مهربانی و انسان دوستی هستند، گفت: هم آیین افطار و هم تولد دوباره طبیعت در قالب نوروز هر دو میزبان انسان های خداجویی هستند که فهم بشر را ارتقا داده اند.

ایزدی در پایان از حاضران درخواست کرد برای مردم غزه و برقراری صلح دعا کنند.

نظام الدین زاهدی، سفیر تاجیکستان در تهران با تبریک ماه مبارک رمضان و عید نوروز به تقارن این دو عنصر فرهنگی ناملموس و نماد ملی و اسلامی اشاره کرد و افزود: رمضان عنصری اسلامی است که در طول بیش از 14 قرن پشتوانه معنوی فرهنگ و تمدن ایران و ایران زمین فرهنگی است.

وی اظهار داشت : این دو عنصر ملی و اسلامی در تاریخ فرهنگ و تمدن ایران زمین موجب پایداری و بالندگی این فرهنگ و تمدن شده اند. زاهدی با بیان اینکه امروز نوروز فراتر از ایران رفته و حوزه فرهنگی را در برگرفته است، افزود: نوروز حامل پیام های جاودانه بشری مانند دوستی و رفاقت، همدلی و همبستگی، جوانمردی، بخشش، سخاوت است که نزد تمامی ادیان و ملت ها محترم است. این است که نوروز تا کنون باقی مانده و پایدار خواهد ماند.

زاهدی در ادامه به برگزاری نوروز در تاجیکستان و تجلیل از این آیین گرانقدر اشاره کرد و ادامه داد: با توجه به بحران غزه امروز بیش از پیش به ترویج پیام های معنوی و ارزش های بشردوستانه نوروز نیاز داریم. به همین دلیل جشنی بین المللی اعلام شده است و با ابتکار دوازده کشور در فهرست یونسکو ثبت شده است.

سفیر تاجیکستان در تهران ادامه داد: همچنین افطار تنها یک آیین سنتی نیست بلکه یک فرهنگ است که موجب انسجام اجتماعی، وفاق ملی و توجه به مستمندان می شود. او در پایان پاسداشت این پیام های بشر دوستانه را در برقراری صلح در جهان مهم عنوان کرد.