تالاب برم الوان با وجود ویژگی های منحصر به فرد ناشناخته مانده است

ایرنا/ براساس آخرین خبر و گزارش های منتشر شده، تالاب برم الوان با وجود ویژگی های منحصر به فرد ناشناخته مانده است.

این میراث طبیعی که بهمن امسال به عنوان بیست و ششمین تالاب کشور در فهرست تالاب های کنوانسیون رامسر ثبت شد، رشته کوه زاگرس با جنگل های بادام و بلوط و گونه های جانوری متعدد از پرندگان و گیاهان کمیاب احاطه کرده است و یکی از شاهکارهای طبیعت در کهگیلویه و بویراحمد محسوب می شود.

این تالاب در نزدیکی منطقه حفاظت شده تنگ سولک قرار دارد و به گفته کارشناسان محیط زیست نقش کلیدی در ذخیره سازی آب برای حمایت از جمعیت حیات وحش در اطراف و درون منطقه حفاظت شده ایفا می کند.

برخی از گونه های جانوری مهم جهانی مانند شنگ، اردک سرحنایی و کپور ماهیان و ماهی بنی، خوتکا و لاک پشت مهمیز دار در منطقه وجود دارند که برای بقا به این دریاچه وابسته هستند.

تالاب «برم الوان» در 40 کیلومتری شهر لیکک، مرکز شهرستان بهمئی و 80 کیلومتری شمال غربی دهدشت، مرکز شهرستان کهگیلویه واقع شده است این میراث طبیعی با مساحتی حدود 14 هکتار در نزدیکی تپه ماهورهای گچی قرار گرفته است و حاشیه این تالاب با گیاهان نادری مانند نی، گز، زالزالک و خارشتر پوشیده شده است.

عمق تالاب بین 12 تا 30 متر متغیر است این تالاب با مناظر طبیعی خیره کننده و تنوع گیاهی و جانوری خود، یکی از جاذبه های گردشگری استان محسوب می شود.

مسئول دبیرخانه مدیریت زیست بومی تالاب های کهگیلویه و بویراحمد می گوید که تالاب "برم الوان" از معدود تالاب های کشورمان است که به جای تامین آب از رودخانه ها از آب چشمه های کف آن تغذیه می شود.

مسعود حاتمی افزود: پوشش گیاهی متنوعی در اطراف تالاب "برم الوان" وجود دارد که زیستگاه مناسبی را برای انواع جانوران فراهم کرده به طوری که پلانکتون های گیاهی، غذای اصلی ماهی ها و سایر آبزیان تالاب هستند و ماهی کپور، گونه غالب ماهی در این تالاب است.

وی بیان کرد: این میراث طبیعی محل مهاجرت پرندگان از مناطق دوردست مانند سیبری است و این میراث طبیعی نقش مهمی در حفظ تنوع زیستی منطقه ایفا می کند.

حاتمی تاکید کرد: پارسال برای نخستین بار گونه جانوری گاوچرانک در تالاب برم الوان از سوی کارشناسان محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد مشاهده شد.

گاوچرانک ها با تغذیه از دوزیستان، خزندگان، حشره ها به ویژه ملخ ها، سنجاقک ها و سوسک های آبزی در کنترل جمعیت این حیوانات در طبیعت نقش مهمی بازی می کنند.

آنان با خوردن حشره های مزاحم و انگل های روی پوست گیاهخواران بزرگ جثه اهلی یا وحشی به آسایش و سلامت آنها کمک می کنند.

حاتمی تاکید کرد: کنواسیون جهانی رامسر براساس 9 معیار اقدام به ثبت تالاب ها دارد و هرکدام از این منابع آبی که یکی از این ویژگی ها را داشته باشد را پوشش می دهد.

وی با اشاره به معرض انقراض بودن بودن گونه ارزشمند عقاب طلایی با نام محلی عقاب سرحنایی ابراز امیدواری کرد: ثبت جهانی تالاب "برم الوان" بتواند گامی گرهگشا برای حفظ این گونه جانوری ارزشمند در این زیستگاه باشد.

عقاب طلایی (نام علمی: Aquila chrysaetos) یک پرنده شکاری از خانواده بازان و زیر خانواده عقابیان است که این پرنده در بخش های زیادی از نیم کره شمالی زندگی می کند و دارای بیشترین پراکندگی جهانی در میان تمامی عقاب ها است.

با وجود کاهش تعداد و انقراض عقاب طلایی در برخی زیستگاه ها، این پرنده همچنان در مناطق وسیعی از اوراسیا، آمریکای شمالی و شمال آفریقا یافت می شود.

رنگ این پرندگان قهوه ای تیره، به همراه پرهایی به رنگ قهوه ای روشن یا طلایی در سر و گردن است. به طور متوسط طول بالهای آنها 7 فوت (بیش از 2 متر) و طول خود آنها 3 فوت (1 متر) است. وزن آن به طور متوسط، 3–6/5 کیلوگرم می باشد.

مدیر کل دفتر حفاظت و احیای تالاب های سازمان محیط زیست می گوید: تالاب "برم الوان" تنوع زیستی غنی دارد که از جمله آن 170 گونه پرنده، پستاندار، ماهی، خزنده، دوزیستان، پوشش گیاهی غوطه ور و گیاهان گلدار پشتیبانی می کند.

آرزو اشرفی زاده پیرامون اینکه تالاب برم الوان با وجود ویژگی های منحصر به فرد ناشناخته مانده است، ادامه داد: این تالاب زیستگاه حیاتی برای بیش از پنج هزار پرنده آبی در حال تولید مثل است و محل استراحت مهمی برای گونه های متعدد پرندگان مهاجر محسوب می شود.

وی بیان کرد: تالاب "برم الوان" خدمات اکوسیستمی مهمی را برای جوامع اطراف مانند کنترل گرد و غبار، تنظیم آب، طبیعت گردی و ماهیگیری ورزشی ارائه می دهد، همچنین جوامع محلی اطراف تالاب از خدمات مختلف اکوسیستم برای امرار معاش، تغذیه دام، ماهیگیری ورزشی و تفریحی استفاده می کنند.

اشرفی زاده با اشاره به اینکه تعاملات بین جوامع محلی و اکوسیستم تالاب برای حفظ ویژگی اکولوژیکی تالاب دارای اهمیت است، تاکید کرد: معیارهای تالاب "برم الوان" برای ثبت به عنوان رامسر سایت شامل منحصر فرد بودن تالاب، وجود گونه های نادر، تنوع زیستی ارزشمند و حمایت در مراحل حساس چرخه زندگی گونه های جانوری است.

مدیر کل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه کنوانسیون بین المللی رامسر بر حفاظت و بهره برداری معقول از تالاب ها به ویژه در راستای فراهم کردن زیستگاهی برای پرندگان آبزی و کنار آبزی تاکید می کند، ابراز امیدواری کرد که روزهای بهتری در انتظار تالاب "برم الوان" باشد.

اسلام جاودان خرد تصریح کرد: این معاهده همچنین افزایش نگرش ها در تمام ابعاد حفاظت و بهره برداری معقول و پایدار از تالاب ها را در بر می گیرد و این زیستگاه ها را در زمره اکوسیستم هایی میداند که در حفاظت از تنوع زیستی و رفاه جامعه بشری اهمیت فوق العاده ای دارند.

وی بیان کرد: با ثبت این تالاب در کنوانسیون رامسر، امکان اختصاص اعتبارات بیشتر برای توسعه زیرساختهای مورد نیاز در این منطقه فراهم می شود.

جاودان خرد تصریح کرد: ثبت تالاب برم الوان در فهرست مکانهای زیر پوشش معاهده رامسر می تواند سبب بهبود مسیرهای دسترسی به تالاب ها و ایجاد مراکز آموزشی به منظور اطلاع رسانی به مردم و گردشگران را فراهم می کند.

جاودان خرد ابراز کرد: اعتباراتی که در نتیجه ثبت تالاب ها اختصاص می یابد، می تواند در حفاظت و بهبود این گنجینه های طبیعی ارزشمند مورد استفاده قرار گیرد.

وی خاطرنشان کرد: همچنین اقداماتی مانند انجام پژوهش های علمی، مانیتورینگ منظم برای رصد و کنترل وضعیت تالاب ها، احداث زندگاه های طبیعی برای حفاظت از حیات وحش و ترویج آگاهی مردم درباره اهمیت حفظ منابع طبیعی می تواند با استفاده از این اعتبارات ممکن شود.

مسئول دبیرخانه مدیریت زیست بومی تالاب های کهگیلویه و بویراحمد گفت: حدود 70 مورد مشکل جزیی و کلی برای تالاب "برم الوان" در کارگاه "مدیریت اکوسیستمی یا زیست بومی" شناسایی شده که علاوه بر نبود مدیریت یکپارچه، آلودگی ها، کاهش تنوع زیستی منطقه، گردشگری ناپایدار، مشکلات معیشتی و بالا آمدن سطح آب تالاب و غرق شدن مزارع کشاورزی چالش های مهم این تالاب هستند.

حاتمی یادآور شد: سازمان محیط زیست برای حفظ تالاب ها برنامه ای تحت عنوان "مدیریت اکوسیستمی یا زیست بومی" را در سراسر کشور دنبال می کند.

وی ادامه داد: برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) در ایران در مهار چالش های زیست محیطی از سال 1384 برای چند تالاب مهم کشوری اجرا شد و محیط زیست این برنامه را به بقیه تالاب های خود نیز تعمیم داد که در سال گذشته در راستای برنامه مهار چالش های زیست محیطی، موافقت برای سه تالاب استان از سازمان محیط زیست گرفته شد.

وی گفت: این برنامه مدیریت اکوسیستمی یا زیست بومی در سالجاری تامین اعتبار شد که با متولی سازمان محیط زیست استان و مجری دانشگاه شهید بهشتی به عنوان مشاور علمی بی طرف و مشارکت همه سازمان ها کارگاه های آن در حال برگزاری است.

حاتمی تاکید کرد: این برنامه با هدف حفاظت و بهره مندانه خردمانه دنبال می شود بنابراین با یک رویکرد حفاظتی که نقش همه دستگاه ها را در مدیریت، حفاظت و بهره برداری به رسمیت می شناسد و این حفاظت نه تنها پهنه تالاب بلکه حوزه آبریز تالاب را نیز شامل می شود.

مسئول دبیرخانه مدیریت زیست بومی تالاب های با اشاره به برخی از وظایف سازمان ها گفت: مطابق با این برنامه سازمان های گردشگری ملزم هست صرفا مطابق با ظرفیت ها و قابلیت ها و آینده تالاب، برنامه گردشگری پیش بینی شود چرا که هر نوع گردشگری را نمیتوان دنبال کرد یا جهاد کشاورزی ملزم هستند کشاورزی پایدار و سازگار با محیط یا کم آب بر، که حتی نوع شخم زدن ها مشخص شده باید دنبال کنند.

حاتمی با اشاره به ضمانت اجرایی برنامه های مدیریت تالاب ها گفت: در این راستا ساختار سازمانی برای مدیریت تالاب ها تعریف شد و ستاد ملی هماهنگی تالاب های کشور را داریم از طرفی در برنامه پنجم و ششم سازمان محیط زیست را ملزم به قانون حفاظت از تالاب های کشور ملزم کرد و همینطور معاون رئیس جمهور رئیس این ستاد است که ضمانت اجرایی را برنامه را بدنبال دارد.

از نظر زیست محیطی، تالاب ها زیستگاه مناسبی برای گونه های مختلف گیاهی و جانوری هستند. همچنین این منابع آبی نقش مهمی در تنظیم اکوسیستم منطقه دارند. به عنوان مثال، تالاب ها می توانند به کنترل سیلاب، جلوگیری از فرسایش خاک و بهبود کیفیت آب کمک کنند که این امر نقش آفرینی فعالان محیط زیست را برای حفاظت از این گنجینه طبیعی بیشتر می کند.

از نقطه نظر اقتصادی، تالاب ها می توانند فرصت های شغلی جدیدی را در بخش های گردشگری، کشاورزی و شیلات ایجاد کنند. به عنوان مثال، تالاب ها می توانند به جذب گردشگران داخلی و خارجی کمک کنند که این امر وظیفه مسئولان برای ایجاد بستر گردشگری البته همراه با ملاحظات حفاظتی بیشتر می کند.

از دیدگاه جامعه شناسان تالاب ها می توانند به بهبود کیفیت زندگی مردم منطقه کمک کنند. به عنوان مثال، تالاب ها می توانند به تامین آب آشامیدنی، بهبود کیفیت هوا و افزایش سرزندگی منطقه کمک کنند. به همین علت نیاز است تا با آگاهی بخشی به جوامع محلی تالاب "برم الوان" برای جلب مشارکت آنان برنامه ریزی بهتری صورت گیرد.