شکر قرمز جاذبه خوشمزه مازندران به شمار می رود

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده و گزارشات منتشر شده، شکر قرمز جاذبه خوشمزه مازندران به شمار می رود.

گیاه نیشکر که در گویش مازندرانی به آن لَلِه شیرین می گویند، شامل 2 نوع یک و هفت ساله است که گیاه هفت ساله آن ضخیم و پرآب تر از نوع دیگرش است. این گیاه متناسب با شرایط آب و هوایی مازندران در دوره رشد به باران فراوان و آبیاری منظم نیاز دارد و در هنگام رسیدن و برداشت محصول هوا خشک و آفتابی را می طلبد.

زمستان و از اوایل دی با برداشت نیشکر، کار آب گیری از این محصول انجام می شود که آبگیری و فرآوری سنتی که نیاز به ابزار خاص خود را دارد که این مراحل بدین گونه است که" تکه های ساقه نیشکر در میان چوبی استوانه ای شکل به نام "کِلوادار" که از تنه درخت ممرز است و با تیرک چوبی کلواتیر کوبانده می شود.

تیرکی چوبی که یک سر آن درون چوب و سر دیگر آن را به گاو یا اسب می بستند و حیوان با چرخیدن خود تیرک را هم می چرخاند. با چرخش و فشار تیرک با سطح جانبی کلوادار، نیشکر آب خود را از دست داده و با جوشاندن آب نیشکر، شکر قرمز استحصال می شود.

پس از آبگیری نیشکر تفاله های آن را جدا می کردند و آب آن را درون ظرف تو خالی چوبی به نام "نوکا" می ریزند. پس از پر شدن آن آب نیشکر را با کاسه درون ظرف بزرگ مسی به نام "دِگ"می ریزند. برای پر کردن دیگ مسی که گنجایش 85 تا 90 لیتر آب نیشکر را دارد باید صبح تا غروب کار کنند.

هر چند در سالهای اخیر کشت نیشکر در مازندران در بهنمیر، بابل، قائمشهر و برخی مناطق شرق استان مازندران انجام می شود ولی میزان آن نسبت به دهه 60 بسیار کاهش یافته و سطح زیر کشت آن به کمتر از 200 هکتار رسیده است.

هم اکنون شکر قرمز محصولی که در بازار شهرستان های مازندران عرضه می شود، معروف ترین نشان آن شکر قرمز تولید شده در ریکنده است.

ریکنده روستایی از دهستان کوهساران شهرستان قائمشهر که از 850 هکتار زمین زراعی و باغی آن بیش از 80 هکتار به کشت نیشکر به عنوان ماده اولیه تولید شکر قرمز اختصاص دارد و از روستاهایی در مازندران است که تولید شکر قرمز در آن نیم قرن قدمت دارد و همچنان کشاورزانی در این روستا در عرصه تولید شکر قرمز فعالیت دارند.

تاریخی بودن این فعالیت کشاورزی در روستای ریکنده باعث آن شد تا ثبت ملی شود و در گذر زمان تلاشهای بسیاری از سوی اهالی روستا برای حفظ و پاسداشت این میراث معنوی ملی انجام شد که اکنون کام مردم از آن شیرین شده است.

رئیس شورای اسلای روستای ریکنده در تشریح فعالیتهای نیشکرکاران این روستا گفت : در حال حاضر حدود 70 هکتار از زمینهای کشاورزی این روستا به کشت نیشکر اختصاص دارد و از هر یک هزار متر مربع 600 تا 700 کیلو محصول برداشت می شود.

بهرام واگذاری افزود: نیشکر از سالهای قبل جزو اصلی ترین محصولاتی بود که در اراضی کشاورزی روستای ریکنده کشت میشد اما طی سالها به دلایلی از جمله بی رونق بودن بازار فروش آن برای مدتی کشاورزان روستا رغبتی به کشت این محصول نداشتند و سطح زیر کشت کاهش یافت.

وی ادامه داد: اما طی سالهای اخیر با انجام اقدامات رسانه ای و تبلیغاتی و حتی برگزاری جشنواره های مختلف معرفی برند نیشکر ریکنده به شهروندان در اقصی نقاط مازندران و حتی کشور اکنون این روند نزولی کشت محصول تغییر کرده است و افزایش سطح زیرکشت را شاهد هستیم.

رئیس شورای اسلای روستای ریکنده گفت: بطوریکه سطح زیر کشت با افزایش 2 برابری از 35 به 70 هکتار رسیده است و اهالی بیشتری از این روستا به کشت نیشکر مشغول هستند.

وی با اشاره به اینکه اقدامات انجام شده برای احیا و رونق کشت نیشکر در ریکنده تنها به تبلیغات و اطلاع رسانی خلاصه نشده و مسائل فنی در زمینه کشت آن نیز مورد توجه قرار گرفته، اظهار داشت: هرچند نیشکر گیاه آب دوست است اما مداوم ماندن در آب باعث جذب شوری و املاح زمین می شود که از کیفیت محصول می کاهد.

واگذاری پیرامون اینکه شکر قرمز جاذبه خوشمزه مازندران به شمار می رود، ادامه داد: در کلاسهای آموزشی کشاورزان روستا طریقه ارتقای کیفی نیشکر با اجرای آبیاری قطره ای آموزش داده شد و بخش بیشتری از زمین های کشاورزی منطقه از این طریق آبیاری می شود و کیفیت نیشکر نیز افزایش یافته است.

وی با تاکید بر اینکه شکر قرمز تولید ریکنده کیفیت و طعم بسیار خوبی دارد، اظهار داشت: بطوریکه در دی و بهمن به عنوان ماههای استحصال شکر قرمز روستا مملو از جمعیت از شهرها و استانهای مختلف برای خرید آن است و حتی بخشی از این محصول به بازارهای عراق نیز ارسال می شود.

رئیس شورای اسلامی روستای ریکنده اضافه کرد: برغم کیفیت بالای محصول تولیدی روستا و مشتریانی که از اقصی نقاط کشور در زمان استحصال شکر به روستا می آیند اما حمایتهای لازم برای نوسازی و بازسازی کارگاه های فرسوده نیشکر نمی شود.

وی با اشاره به چهاردهمین سفر شهرستانی استاندار مازندران که 15 مرداد در قائمشهر برگزار شد، گفت: در این سفر سید محمود حسینی پور، استاندار مازندران بر تبدیل این منطقه به پشتوانه پایگاه کشت نیشکر و تولید شکر قرمز به عنوان قطب گردشگری تاکید کرد.

واگذاری با اشاره به موضوع تجاری سازی شکر قرمز ریکنده و عرضه در بازارهای مختلف گفت: براساس دستور استاندار مازندران برای این منظور اخذ مجوز در قالب شرکت تعاونی با محوریت دهیاری روستایی در دستور کار قرار گرفت تا از این طرق فرآوری محصولات اولیه شیره شکر و تبدیل آن به شکر قرمز و عرضه به بازارها انجام شود اما سنگ اندازی ها اداری باعث شده تا پیگیری ها در این زمینه به نتیجه نرسد.

وی ادامه داد: با وجود این مشکلات با تهیه طرح توجیهی گردشگری ریکنده براساس شکر قرمز و ارائه آن به فرماندار قائمشهر اقدامات در این زمینه در حال انجام است تا این روستا همانگونه که شکر قرمز آن به عنوان یک میراث ملی ثبت شده است به عنوان قطب گردشگری نیز ثبت شود.

رئیس شورای اسلامی روستای ریکنده اعلام کرد: برای این منظور یکی از زمینهای ورزشی بلااستفاده روستا به متراژ هفت هزار متر مربع برای کشت نیشکر اختصاص یافته است تا طرح ها و برنامه های گردشگری در این خصوص اجرا شود.

وی گفت: با پیگیری های انجام شده در 2 سال اخیر با حمایت های ویژه بنیاد برکت به 45 نفر از کشاورزان و تولید کنندگان شکر قرمز تسهیلات پرداخت شد که این امر باعث شده تا 30 تا 40 درصد تجهیزات و فضاهای کارگاهی بروزرسانی شد.

واگذاری افزود: با اختصاص این میزان تسهیلات بانکی تجهیزات برخی کارگاهها صنعتی شد و فضای سنتی آنها نیز بهداشتی شده است.

وی ادامه داد: برای دریافت مجوز سیب سلامت از وزارت بهداشت به فضای کارگاهی بزرگتر با امکانت بهداشتی کاملتر نیاز است برای این منظور به تسهیلات 2 تا سه میلیارد ریالی نیاز است تا این امر فراهم شود.

به گفته رئیس شورای اسلامی روستای ریکنده، پارسال با حمایت فرماندار شهرستان قائمشهر به 10 تا 12 نفر از افراد زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) که به این شغل فعالیت داشتند، تسهیلات پرداخت شد که آنها موفق به بهسازی و مناسب سازی فضای کاری خود شدند.

وی بر زمین نماندن تلاش ها برای احیای و رونق دوباره شکر قرمز در مازندران و به ویژه روستای ریکنده در قائمشهر را منوط به همراهی و حمایت مسئولان در پرداخت تسهیلات کم بهره و نیز تسریع روند اداری انجام کارها دانست.

زمان کشت نیشکر در مازندران اوایل بهار و زمان برداشت آن در دی و قبل از سرمای زمستان است. هم اکنون بازارهای مازندران بویژه چهارشنبه بازار قائمشهر مملو از تولیدات فرآوری شده این محصول کشاورزی از جمله شکر قرمز است.