میزبانی اکسپو 2030 به عربستان سعودی رسید

ایسنا/ براساس آخرین اخبار و گزارش های منتشر گشته، میزبانی اکسپو 2030 به عربستان سعودی رسید.

ریاض با 119 رأی 182 عضو دفتر نمایشگاه های بین المللی در پاریس (BIE) بر دو رقیب دیگر خود بوسان از کره جنوبی (29 رأی) و رم از ایتالیا (17 رأی) غلبه کرد و میزبان اکسپو 2030 شد. اختلاف زیاد آرا، واکنش های ایتالیا و گروه های حقوق بشر، چرخش اسرائیل از حمایت از عربستان و تبلیغات و نمایشگاه جاه طلبانه محمد بن سلمان در پاریس همزمان با این رأی گیری، انتخاب عربستان به عنوان میزبان اکسپو 2030 را پر حاشیه کرد.

محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان درخواست برای میزبانی اکسپو را در اکتبر 2021 ارائه و از آن زمان برای حمایت از نامزدی این کشور تلاش کرد. وزیر امور خارجه این کشور نیز گفته است: «تیم فوق العاده ای از وزیران داشتیم که در سراسر جهان می رفتند و همتایان خود را به شیوه ای بسیار بسیار فعال درگیر می کردند تا بفهمند چه انتظاراتی دارند، به دنبال چه چیزی هستند و برای جلب اعتماد آنها چه چیزی باید ارائه دهیم.»

نیویورک تایمز نیز در حالی که میزبانی اکسپو را «پیروزی دیگری برای ولیعهد عربستان» دانسته، از تبلیغات گسترده و جاه طلبانه ولیعهد پادشاهی سعودی در سراسر پاریس گزارش داده است. محمد بن سلمان نیز در ادامه رایزنی های شدیدی که برای کسب این میزبانی داشت، در ماه ژوئن هم در مراسمی در پایتخت فرانسه برای تبلیغ نامزدی خود برای میزبانی اکسپو 2030 شرکت کرد و توانست حمایت امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه را جلب کند؛ اقدامی که باعث عصبانیت ایتالیا، رقیب دیگر عربستان شد.

پیش از برگزاری اجلاس پاریس نیز 15 گروه حقوق بشر با استناد به گزارش های عفو بین الملل، نامه ای سرگشاده به اعضای دفتر نمایشگاه های بین المللی در پاریس فرستادند و از آنها خواستند به دلیل «سابقه نقض حقوق بشر و محدود کردن آزادی ها» به عربستان رأی ندهند.

برداشت مقامات برخی کشورها از جمله ایتالیا و گروه های حقوق بشر این است که محمد بن سلمان می خواهد از رویداد اکسپو که حدود هفت سال دیگر برپا می شود، برای بهبود وجهه کشورش پس از قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار عربستانی در سال 2018 استفاده کند، برای همین رویدادهای پرشور و لابی ها زیادی را در پاریس، مقر دفتر نمایشگاه های بین المللی (BIE) راه انداخته است.

رویترز نیز پیرامون اینکه میزبانی اکسپو 2030 به عربستان سعودی رسید، نوشت پس از واکنش ایتالیا به حمایت فرانسه از میزبانی عربستان برای اکسپو 2030، مشاوران امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه گفتند که حمایت فرانسه در ازای کمک عربستان در سایر موضوعات و در ارتباط با اولویت های دیپلماتیک فرانسه بوده است. یک مقام اروپایی هم بدون اشاره به جزئیات ماجرا گفته است که این موضوع به لبنان مربوط می شود.

خبرگزاری های رسمی عربستان به نقل از شاهزاده سعودی نوشته اند که این میزبانی بر نقش تاثیرگذار و پیشرو عربستان و جلب اعتماد بین المللی تاکید می کند. عربستان در سالی قرار است میزبان اکسپو باشد که پایان برنامه جاه طلبانه و چشم انداز 2030 این کشور است و این شانس را به عربستان می دهد که برنامه تنوع بخشی اقتصادی خود را در کانون توجه جهانی قرار دهد.

نیویورک تایمز نوشته است: پیروزی محمد بن سلمان برای گرفتن حق میزبانی اکسپو 2030 همچنین نشان می دهد که چگونه یک بار دیگر او توانسته است از قدرت، پول و نفوذ پادشاهی خود برای غلبه بر تلاش هایی که به منظور منزوی کردن عربستان سعودی به خاطر نگرانی های حقوق بشری انجام شده است، استفاده کند. بن سلمان سعی دارد عربستان را به عنوان مقصد اصلی تجارت و گردشگری معرفی کند.

کریستین دیوان محقق ارشد در مؤسسه کشورهای عربی خلیج فارس در واشنگتن به نیویورک تایمز گفت: اکسپو جذابیت زیادی برای رهبری عربستان سعودی دارد. سعودی ها مصمم هستند در سال 2030 یک مهمانی بزرگ برگزار کنند تا موفقیت «چشم انداز 2030» را نشان دهند. هدف این چشم انداز آن است که عربستان از وابستگی به نفت خارج شود.

کره جنوبی، ایتالیا و عربستان که برای رویداد 2030 رقابت می کردند، در ماههای اخیر رویدادهای پر هیاهویی را ترتیب داده بودند، اما ظاهرا هیچ کدام به اندازه عربستان سعودی مجلل به نظر نمی آمد. نشریه پولیتیکو گزارش کرد که عربستان در نمایشگاهی که در نزدیکی برج ایفل در پاریس برگزار کرد با شامی از «خاویار اوسترا» از میهمانانش پذیرایی کرد، در حالی که کمپین گسترده ای را با تمرکز بر پروژه های کلان راه انداخته بود ویدئوهای تبلیغاتی را با عنوان «دروازه ای به دنیای دیگر» در پاریس به نمایش گذاشت.

در اجلاس انتخاب میزبان اکسپو نیز در حالی که کره جنوبی از ستاره های کی پاپ و بان کی مون دبیرکل سابق سازمان ملل و ایتالیا از ستاره های سینمایی همچون «راسل کرو» بازیگر گلادیاتور کمک گرفتند، عربستان با یک پیام ویدئویی از «کریستیانو رونالدو» ستاره فوتبال پرتغال که اکنون با قراردادی به ارزش حدود 200 میلیون دلار برای تیم النصر ریاض بازی می کند، خودنمایی کرد و 119 رأی موافق را برای میزبانی اکسپو گرفت.

جیامپیرو ماسولو، دیپلمات ایتالیایی اما این نتیجه را «غیر منتظره» دانست و به فرانس 24 پیرامون اینکه میزبانی اکسپو 2030 به عربستان سعودی رسید، گفت: «این پیروزی قاطع پروژه های کشورها نیست، بلکه رأی دادن به روش معاملاتی و یک رویکرد سوداگرایانه است.» با این حال، یون سوک یول، رئیس جمهور کره جنوبی به عربستان سعودی برای برنده شدن در این مناقصه تبریک گفت و کشورهای خلیج فارس را «شریک کلیدی» خواند و حتی گفت که کشورش منابع و تجربیات بدست آمده را برای کمک به ریاض در برگزاری یک رویداد موفق به اشتراک خواهد گذاشت.

اما برخی منابع خبری گزارش کرده اند اسرائیل که پیش تر غیررسمی از پیشنهاد عربستان سعودی برای میزبانی اکسپو 2030 حمایت کرده بود، این حمایت را پس گرفته و احتمالا به ایتالیا رأی داده است. چنین تحلیل شده است که چرخش در حمایت ها متأثر از درگیری های رژیم صهیونیستی در غزه و واکنش های عربستان بوده است.

پیروزی عربستان اما به تعبیری نقطه عطف دیگری برای خلیج فارس و خاورمیانه است؛ چرا که میلیون ها بازدید کننده و سرمایه گذار را به خود جلب می کند، همانطور که در اکسپو دبی اتفاق افتاد؛ در امارات پرزرق و برق در خلیج فارس که گفته می شود محمد بن سلمان در رقابت با آن است.

عربستان اعلام کرده است 7.8 میلیارد دلار برای میزبانی از اکسپو 2030 اختصاص خواهد داد و امیدوار است 40 میلیون بازدید کننده را به ریاض جذب کند. این کشور متعهد شده روی پروژه هایی با تمرکز بر نوآوری ها در عین حفظ اکوسیستم های طبیعی و اقلیم تلاش کند.

نمایشگاه اکسپو 2030 ریاض با موضوع «عصر تغییر: همه با هم برای فردایی آینده نگر» به مدت شش ماه از اول اکتبر 2030 تا 31 مارس 2031 در ریاض برگزار می شود. علاوه بر اکسپو، عربستان میزبان بازی های زمستانی آسیایی 2029 و جام جهانی فوتبال 2034 است و برای برگزاری رویدادهای سینمایی و هنری با حضور چهره های هالیوودی و همچنین جذب ستاره های لیگ های فوتبال و گلف و فرمول یک تا کنون هزینه های زیادی صرف کرده است.

پیش از اکسپو ریاض، اوزاکای ژاپن در سال 2025 با موضوع «طراحی جامعه آینده برای زندگی ما» میزبان این نمایشگاه جهانی خواهد بود. روسیه نیز در حالی که پیش تر یکی از نامزدهای اکسپو 2030 بود، اعلام کرده است که به دلیل نگرش «غرض آمیز» کشورهای عضو دفتر نمایشگاه های بین المللی (تحت تأثیر جنگ در اوکراین) در اکسپو اوزاکای ژاپن شرکت نخواهد کرد.

اکسپو که تاریخچه آن به سال 1851 در لندن و پس از آن به سال 1889 در پاریس باز می گردد، یک رویداد ویترینی شش ماهه است که هر پنج سال یک بار برگزار می شود و میلیون ها بازدید کننده را جذب می کند. این رویداد محل رونمایی از نخستین اختراعات و سازه های بشر همچون برج ایفل بوده است.