پرگار برمودا در بخش طراحی صنعتی آکادمی بین المللی کیویسکیدا 2023 آلمان برگزیده شد

ایرنا/ براساس خبرهای واصله، پرگار برمودا در بخش طراحی صنعتی آکادمی بین المللی کیویسکیدا 2023 آلمان برگزیده شد.

ایده ابزار طراحی سه گوش یاب که توسط محمدعلی ودود هنرمند و پژوهشگر هنرهای سنتی ایران طراحی شده و دارای گواهی ثبت اختراع و تاییدیه علمی سازمان پژوهش های علمی و صنعتی وزارت علوم تحقیقات و فناوری است، موفق شد با نام اختصاصی پرگار برمودا (Bermuda Compasses) در بخش طراحی صنعتی آکادمی بین المللی kioskedia 2023 برگزیده و مدال نقره این رویداد را دریافت کند.

محمدعلی ودود اظهار داشت: ایده طراحی پرگار سه گوش یاب سال 1382 هنگامی که اثری مرغ حق را طراحی می کردم و برای آنکه بتوانم نقوش زیبای چوب جوش سنجد را به صورت یک نواخت و همگن در سرتاسر بدنه مجسمه بکار بگیرم در ذهنم ایجاد شد. آن زمان در طراحی مرغ حق باید می توانستم با قطعات مثلثی شکل بدون نیاز به پیش طرح یا محاسبات پیچیده هندسی برای ترسیم گستره طرح اقدام به صورت مستقیم مجسمه را بسازم.

هنرمند و پژوهشگر هنرهای سنتی توضیح داد: نمونه اولیه سه گوش یاب را سال 1382 از چوب شمشاد در پژوهشکده هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی ساختم و تاییدیه آن را دریافت کردم و سه سال بعد با ارائه به اداره ثبت اختراعات و مالکیت صنعتی با نام سه گوش یاب گواهی ثبت اختراع و به دنبال آن تائیدیه علمی از سازمان پژوهشهای علمی وصنعتی وزارت علوم تحقیقات و فناوری دریافت شد.

ودود گفت: از میان تمامی ابزارهای ساخت بشر در طول تاریخ، پرگار یکی از تاثیرگذارترین ابزارهای طراحی است، زیرا در پیشبرد تمدن نقش مهمی داشته است؛ از اختراع چرخ تا پیشرفت ها در هندسه و معماری و از تقارن های هنری تا ترسیمات صناعی، همه و همه مدیون عملکرد پرگار هستند. با آنکه اغلب پرگار به عنوان ابزاری برای ترسیم دایره شناخته می شود، در حقیقت ابزار مهمی در اندازه گیری ها و اندازه گذاری های طولی بین دو نقطه است، و هزاران سال است که در تعیین فواصل خطی کاربردی شناخته شده دارد.

هنرمند و پژوهشگر هنرهای سنتی افزود: شاید مشخص نباشد که ابداع کنندگان پرگار کدامین تمدن در کدام سرزمین بوده اند اما تاریخ هندسه و هنر گواه خواهد بود تکامل پرگار با بازوی سوم در دامن هنرهای سنتی و صنایع دستی سرزمین ایران در این سال رقم خورد.

وی گفت: با پیشرفت روزافزون هندسه حجمی، روش های مختلفی برای ایجاد فرم های هندسی ابداع شد، از جمله مقرنس و بسیاری دیگر. این روال منجر شد تا نیاز به ابزارهایی کارآمد برای تخمین، اندازه گیری و اندازه گذاری پیوسته بیشتر و بیشتر شود. با آنکه پاسخ به این نیاز در تاریخ تمدن بشری با به کار بردن روش قالب گیری تا حدی مرتفع شود، اما محدودیت های اجرایی و فرآیندهای زمان بر در این روش، خود به عنوان چالشی سخت و پرزحمت برای صنعتگران به شمار می آید.

ودود توضیح داد: پرگار برمودا را میتوان پرگاری تکامل یافته دانست که با اضافه شدن بازوی سوم با قابلیت حرکت 360 درجه حول محور بازوی اول و همچنین امکان حرکت طولی همزمان بر محور بازوی اول، مانور لازم برای اندازه گیری و اندازه گذاری میان سه نقطه و تشکیل انواع اشکال مثلث را فراهم می آورد. وجود صفحات مدرج که از زاویه صفر تا نود درجه را مشخص می کنند، امکان ثبت زاویه بازوهای A,B,C را فراهم نموده و همچنین وجود یک صفحه مدرج 360 درجه امکان تشخیص و ثبت زاویه بازوی C را حول محور بازوی A فراهم می کند.

وی افزود: ایجاد حجم های هندسی اغلب نیازمند محاسبات پیچیده یا استفاده از سه گوش یاب های دیجیتال است که کار را برای صنعتگران دشوار می کند. اما پرگار برمودا بدون نیاز به هیچ گونه پیش محاسبه می تواند در اندازه گذاری و اندازه گیری حجم های هندسی چه پیچیده و چه ساده از جمله مقرنس و غیره کاربرد داشته باشد، و بدین ترتیب در فرآیندهای طراحی و اجرا به هنرمندان و صنعتگران قدرت عمل بیشتری بخشیده و حوزه ی اختیارات آنان را در ایده پردازی و طراحی گسترش دهد.

هنرمند و پژوهشگر هنرهای سنتی بیان داشت: هنرهای حجمی از جمله پیکرتراشی، معماری، طراحی صنعتی و بسیاری دیگر، اغلب نیازمند اندازه گیری هایی برای ایجاد تقارن بی دو نقطه از طرح یا اثر هستند. اغلب افراد فعال در این حوزه ها از خط کش های مخصوص یا پرگارهای ساده برای تعیین تقارن بین دو نقطه کمک می گیرند، حال آنکه در بیشتر موارد، در حقیقت بسیاری از این هنرمندان و صنعتگران نیازمند ابزاری هستند که بتواند تقارن میان بیش از دو نقطه را بسنجد و پرگارهای ساده در چنین شرایطی بی فایده اند.

فقدان یک بازوی سوم که بتواند در این شرایط تحت زمانی بسیار کوتاه و بدون هیچ گونه محاسبه سخت و پیچیده ای این کار را انجام دهد، همواره در طراحی ها، ایده پردازی ها و حتی در فرآیند اجرا احساس می شود. پرگار برمودا از این احساس نیاز الهام می گیرد.

ودود گفت: پرگار برمودا می تواند نسبت به پرگارهای ساده بسیار کاربردی تر باشد، از آنجا که در عمل هیچ ابزاری برای اندازه گیری و اندازه گذاری قطعات مثلثی شکل وجود ندارد، به طور معمول در ساخت چنین قطعاتی از قالب هایی استفاده می شود که به طور جداگانه برای هر قطعه طراحی و ساخته می شوند، یعنی برای هر فضای منفی یک قالب مجزا. پرگار برمودا این فرآیند سخت و زمان بر را در عرض چند ثانیه انجام می دهد. این پرگار بازوی سومی دارد که با امکان چرخش 360 درجه حول محور بازوی اصلی قابلیت تنظیم لحظه ای برای ایجاد هر شکل هندسی را دارد.

هنرمند و پژوهشگر هنرهای سنتی خاطرنشان کرد: صفحات مدرج و دقیق پرگار برمودا امکان اندازه گیری و ثبت مقادیر صحیح را براساس مقیاس ریاضی فراهم می کنند و این به طراحان، هنرمندان و صنعتگران کمک می کند تا با ثبت اندازه ها به الگوهای مهمی در تولیدات خود دست یابند و سرعت و صحت کار خود را افزایش دهند.

ودود ضمن قدردانی از عبدالمجید شریف زاده رئیس پژوهشکده هنرهای سنتی در سازمان میراث فرهنگی وقت و همچنین ساجد افشارپور برای مدل سازی سه بعدی این طرح گفت: امیدوارم معاونت صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی با حمایت از این ایده کمک کند بتوانیم هر چه زودتر آن را پیاده سازی و به دست معماران و طراحان صنعتی و مجسمه سازان و هنرمندان هنرهای سنتی برسانیم.

محمدعلی ودود در رشته هنرهای چوبی متولد استان کرمانشاه، هنرمند برگزیده هفتمین جشنواره بین المللی صنایع دستی فجر (سال 1401)، مرد سال صنایع دستی 2022 از طرف شورای جهانی صنایع دستی در دهلی نو است و سه دوره (سالهای سال 2019 تا 2021) به عنوان هنرمند برگزیده بخش صنایع دستی و میراث فرهنگی نمایشگاه جهانی A Design Award ایتالیا انتخاب شده است.