نتیجه بررسی لغو ویزای ایران اعلام شد

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای منتشر گشته و گزارش های بدست آمده، نتیجه بررسی لغو ویزای ایران اعلام شد.

اوایل آبان عزت الله ضرغامی از موافقت دولت با طرح پیشنهادی لغو روادید با برخی کشورها خبر داد و گفت که ادامه بررسی ها درباره برخی کشورها که ملاحظاتی درباره شان وجود داشت، به جلسه بعدی موکول شد. هنوز فهرست این کشورها رسما مشخص نشده اما به تازگی در سفر رئیس جمهور به تاجیکستان، سند لغو دوطرفه روادید امضا شده است. افزون بر این، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عربستان و ازبکستان نیز این پیشنهاد را داده است.

طرح لغو روادید به انگیزه رونق گردشگری از اوایل دهه 90 مطرح شد اما به دلیل ملاحظات و برخی مخالفت ها به تعویق افتاد. آن زمان نظر وزارت امور خارجه بر این بود که لغو روادید باید دوطرفه باشد. از سوی دیگر درباره برخی کشورها مثل حالا ملاحظاتی وجود داشت.

براساس گزارش دفتر مطالعات فرهنگ و آموزش در گروه ورزش، میراث فرهنگی و گردشگری مرکز پژوهش های مجلس درحال حاضر ایران و پنج کشور گرجستان، ارمنستان، ترکیه، سوریه و قزاقستان دوطرفه لغو روادید کرده اند. همچنین ایران برای اتباع کشورهای آذربایجان، چین، عمان و مصر به لغو یکطرفه روادید اقدام کرده است.

افزون بر اینها، برقراری مقررات تسهیل ورود برای اتباع دو کشور ایران و عراق (بدون نیاز به روادید تا 30 روز) در سال 1400 برای مسافران مرزهای هوایی و از سال 1401 برای مسافران مرزهای هوایی و زمینی نیز ازجمله اقدامات مشابه برقراری سیاست لغو روادید بود. با این توضیح که اتباع عراقی در سالهای گذشته بیشترین تعداد آمار روادیدهای صادر شده را به خود اختصاص داده اند. برای مثال در سال 1398 از مجموع 3 میلیون و 857 هزار روادید صادر شده، بیش از 2 میلیون و 500 هزار روادید برای اتباع عراقی صادر شده بود. از این رو، با برقراری مقررات جدید و تسهیل ورود اتباع عراقی به کشور، تعداد کل روادید صادر شده در سال 1401 به رقمی نزدیک به 1 میلیون و 715 هزار کاهش یافته است.

براساس مقاله نتیجه بررسی لغو ویزای ایران اعلام شد، باید بدانید که ایران همچنین برای اتباع تمام کشورها به جز 9 کشور آمریکا، کانادا، انگلیس، اردن، سومالی، کلمبیا، افغانستان، پاکستان و بنگلادش، تسهیلات روادید در فرودگاه را برقرار کرده است.

ایران از اوایل مهر 1402 نیز با کشور روسیه برای سفرهای گروهی لغو روادید شده است؛ به این شکل که گردشگران هر دو کشور در صورت سفر با تور و گروههای 5 تا 50 نفر به مدت 15 روز بدون روادید می توانند به کشورهای یکدیگر سفر کنند.

سیاست درهای باز از طریق لغو روادید و تسهیل سفر، عزم و آمادگی کشورها را برای همکاری های منطقه ای و بین الملل و افزایش تبادلات خارجی نشان می دهد. مرکز پژوهش های مجلس با در نظر گرفتن این نکته، دریافته است که کشورهای همسایه ایران همچون ترکیه، امارات و...در حال لغو روادید گسترده با سایر کشورها هستند.

همچنین به استناد گزارش سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) مدتهاست طرح نیاز به پیشبرد تسهیلات سفر به عنوان وسیله ای برای ارتقاء توسعه گردشگری و افزایش مزایای اجتماعی اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته و این نتیجه بدست آمده است که سهم گردشگرانی که قبل از سفر خود به روادید نیاز دارند همچنان رو به کاهش است. براساس آمار این سازمان در سال 2008 تنها 23 درصد از جمعیت جهان می توانستند برای رسیدن به مقصد، بدون دریافت ویزای معمولی از کشور خود خارج شوند. اهمیت این اقدام به گونه ای گزارش شده که در سال 2015 این عدد به 39 درصد افزایش یافته است که 18 درصد از آن به سفرهای بدون ویزا و 15 درصد ویزای بدو ورود (ویزای فرودگاهی) اختصاص داشت و 6 درصد باقیمانده نیز ویزای الکترونیکی دریافت می کردند.

براساس مقاله نتیجه بررسی لغو ویزای ایران اعلام شد، باید بدانید که همچنین تحقیقات مشترک سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) و شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC) درباره تأثیر تسهیل صدور روادید بر اقتصادهای G20، اقتصادهای همکاری اقتصادی آسیا، اقیانوسیه و انجمن کشورهای جنوب شرقی آسیا به وضوح نشان می دهد که سیاست تسهیل و لغو روادید می تواند تقاضای ورود به کشورها را افزایش دهد، موجب رشد صادرات شود و مشاغل بیشتری به دنبال اعمال این سیاست در مقاصد گردشگری بوجود آید.

مطالعه تسهیل سفر UNWTO در سال 2013 نیز نشان می دهد، تسهیل ویزا باعث افزایش 20 تا 25 درصدی ورودی بین المللی (سفر) به یک کشور می شود. از این رو بسیاری از کشورهای جهان از جمله برخی از کشورهای همسایه در راستای افزایش ورود اتباع خارجی و جذب گردشگر، اقدام به افزایش تسهیلات در حوزه لغو روادید کرده اند.

نظر دفتر مطالعات فرهنگ و آموزش در گروه ورزش، میراث فرهنگی و گردشگری مرکز پژوهش های مجلس براساس گزارش نظارتی که درباره «لغو روادید و تأثیر آن برگردشگری ایران» تهیه کرده نیز بر این است که «اگر این سیاست به درستی و در تناسب با سایر سیاست ها در حوزه ارتباطات بین المللی و گردشگری داخلی اعمال شود، تأثیر مثبتی بر رونق بخش گردشگری خواهد داشت؛ چرا که با بررسی سیاست لغو روادید در سایر کشورها این گونه برداشت می شود که نتیجه قابل انتظار از آن، رشد و رونق گردشگری ورودی و درنتیجه توسعه اقتصادی است. بنابراین کلیت سیاست مذکور از نظر کارآمدی پذیرفته شده است اما سازوکار پیشبرد این سیاست در داخل کشور به گونه ای است که پیامدهای مورد انتظار از آن محقق نشده است.»

مرکز پژوهش های مجلس همچنین با واکاوی قوانین بالادستی اظهار کرد که ماده (9) قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مصوب سال 1382 در رابطه با سیاست لغو روادید، شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری را ملزم به تشکیل جلساتی در این باره کرده که در دو سال اخیر چنین اتفاقی رخ نداده است، هرچند این وزارت با تکیه بر سند راهبردی توسعه گردشگری مصوب 1399/4/29 هیأت وزیران اقدامات مربوط با لغو روادید را پیگیری کرده است.

در گزارش نظارتی بررسی تاثیر لغو روادید بر گردشگری مرکز پژوهش های مجلس آمده است که عموم دستگاه های اجرایی نسبت به سیاست لغو روادید، نگرش مثبتی دارند، اما دلایل موفق نبودن طرح لغو روادید، مسائلی مانند فقدان زیرساختهای لازم برای تسهیل ورود گردشگران، تأمین نبودن ملاحظات سیاسی و امنیتی، چالش های ارائه خدمات بیمه ای، ضعف زیرساختهای خدماتی و نیاز به تسهیلگری مطلوب تر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و فقدان آمار و مصوبه ای برای تقسیم کار بهتر بین دستگاه ها عنوان شده است. تاکنون به دلایل ذکر شده دستگاه های اجرایی با پیشنهادهای ارائه شده برای لغو روادید همراهی نکرده اند.

در این گزارش نظارتی با بررسی طرح ها و عملکرد وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نتیجه گرفته شده است که اقدامات انجام شده در حوزه لغو روادید بدون امکان سنجی لازم و توجه به ملاحظات خاص لغو روادید صورت گرفته و هیچ یک از طرح ها به مرحله اجرا نرسیده است.

مسائلی چون تأمین نبودن زیرساختهای لازم در حوزه های مختلف، عدم تأمین ملاحظات برخی دستگاه ها، چالش های ارائه خدمات بیمه ای، ضعف زیرساختهای خدماتی و نیاز به تسهیلگری مطلوب تر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عنوان دلایل ناموفق بودن سیاست لغو روادید نام برده شده است.

بر همین اساس، مرکز پژوهش های مجلس با این یادآوری که اولویت کشور در حوزه گردشگری باید مبتنی بر ارتقاء گردشگری داخلی باشد، لزوم بازنگری در سیاستهای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از تمرکز بر «گردشگری ورودی» به «گردشگری داخلی» را توصیه کرده و پیشنهاد داده است: شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری، تقسیم کار بین دستگاهی حوزه لغو روادید را تدوین کند و به تصویب هیأت وزیران برساند. همچنین در انتخاب طرح های لغو روادید لازم است تا سنجه هایی مانند اشتراکات سیاسی، فرهنگی و مذهبی، دارا بودن آستانه جمعیتی متناسب با کشور ایران و رسوب نشدن گردشگران کشورهای هدف پس از ورود به کشور مدنظر قرار گیرد.

مرکز پژوهش های مجلس تاکید کرده که طرح های لغو روادید نیز باید منطبق با اولویت های کشور تدوین شود. به این معنا که توسعه گردشگری کشور همچون توسعه زیرساختها باید برمبنای گردشگری داخلی صورت گیرد، زیرا توسعه بر این مبنا نیازهای گردشگران ورودی را برطرف می کند، اما توسعه برمبنای گردشگری ورودی توسعه گلخانه ای را به دنبال دارد که نیازهای گردشگران داخلی را پوشش نمی دهد.

در کنار سیاست لغو روادید توصیه شده است به سیاست های دیگری همچون تقویت زیرساختهای رفاهی، خدماتی، راهکارهای مقابله با محدودیت های بین المللی و...نیز پرداخته شود؛ چرا که لغو روادید با پیامد احتمالی افزایش تقاضای سفر همراه است و باید برای پاسخ به آن از ظرفیت های بخش خصوصی استفاده بهینه کرد.

در این گزارش، کشورهایی که برای لغو روادید پیشنهاد شده اند با در نظر گرفتن آستانه جمعیتی متناسب با ایران و برخی ملاحظات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، به پنج دسته تقسیم شده اند و یادآور شد درباره هر کدام ملاحظات فرهنگی، جمعیتی و سیاسی در نظر گرفته شود. این کشورها شامل اعضای اکو، جهان عرب، بریکس (روسیه، برزیل، هند، چین و آفریقای جنوبی)، آمریکای لاتین و آسه آن هستند.