27 رویداد جشنواره انار در تقویم رویدادهای وزارتخانه میراث فرهنگی ثبت شده است

ایلنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، 27 رویداد جشنواره انار در تقویم رویدادهای وزارتخانه میراث فرهنگی ثبت شده است.

مصطفی فاطمی (مدیر کل گردشگری داخلی معاونت گردشگری وازتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی) گفت: در استانهایی مانند سمنان، لرستان، گلستان، مازندران، گیلان، مرکزی، قم، چهارمحال و بختیاری، قزوین، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، کردستان، فارس، اصفهان، سیستان و بلوچستان و آذربایجان شرقی و یزد شاهد برگزاری جشنواره انار هستیم که بیشترین تعداد این جشنواره ها نیز در یزد است. درواقع روستاهای مختلف در این استانها میزبان برگزاری جشنواره انار هستند که به همین واسطه با تنوع آیین ها و مراسم ها در برگزاری جشن برداشت محصول انار روبرو هستیم.

او ادامه داد: جشنواره های انار به عنوان یکی از قدیمی ترین جشن های برداشت محصول در قالب جشن های شکرگزاری برگزار می شود. بخشی از این آیین ها به عنوان آیین برداشت محصول در پرونده ثبت مهرگان که برای ثبت جهانی در حال آماده سازی است، آورده شده است، چرا که تاریخ دیرینه ای در کشور ما دارد. پرونده جشن مهرگان به صورت مشترک با تاجیکستان برای ثبت جهانی آماده شده است.

به گفته فاطمی، آنچه که جشن انار را در ایران ویژه و خاص می کند، آن است که از کردستان گرفته تا سیستان و بلوچستان جشنواره انار برگزار می شود. خواستگاه انار ایران است و به نوعی با فرهنگ و آیین های ما عجین شد. در بسیاری از سفره ها ماننده سفره یلدا وجود انار گویای سنت های گذشتگان است. بسیاری از جشنواره های انار که از اواسط مهر آغاز و تا اواخر آذر ادامه می یابد، در نهایت به یلدا ختم می شوند و انار در سفره یلدا جای می گیرد. در برخی از شهرها انار را در جشن انار درون مکانهای خاص زیر خاک و پوشال قرار می دهند و به شیوه خاص خود انار را تا نوروز حفظ می کنند و در نهایت در سفره نوروز هم قرار می دهند.

او افزود: در گذشته، انار به عنوان کالایی برای مبادله نیز به حساب می آمد. به محض برداشت محصول، برای مبادله کالا به کالا، بازار همگانی راه می افتاد و در نهایت منجر به جشن برداشت محصول برای فروش و مبادله محصولات با کالاهای مورد نیاز میشد. کم کم در طول تاریخ شاهد برگزاری آیین های موسیقی محلی در این جشن ها بودیم که تا به امروز ادامه یافت. برای مثال، در روستاهای زرتشتی نشین یزد با نوای دف درصدد چیدن انار و آوردن آن بر خوان و سفره بر می آیند.

ضمن آنکه در فرهنگ اسلامی ما انار میوه بهشتی است و در سفره های مختلف مسلمانان مورد توجه بوده و از آن برای استقبال از کودک تازه متولد شده گرفته تا تازه عروس استفاده می شود. شاید به واسطه همین موارد باشد که در بحث برداشت محصول، مفصل ترین و بزرگترین جشن همان جشن انار است. در فصل برداشت انار بیشتر روستاها، ده ها و…جشن های کوچک و بزرگ برداشت محصول انار را برگزار می کنند و تاریخ برگزاری این مراسم در نقاط گرمسیر و سردسیر متفاوت است.

مدیر کل گردشگری داخلی در پاسخ به این سئوال که باتوجه به جایگاه ویژه انار در سفره های ایرانی و البته اقتصاد و معیشت مردم که اوج آن را میتوان در شب «یلدا» شاهد بود که این آیین را هم در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسانده ایم، اکنون که 30 آذر به عنوان «روز ترویج فرهنگ و میهمانی و پیوند خویشاوندان» در تقویم ملی جای گرفته، آیا نام «یلدا» اینگونه کمرنگ نمی شود، گفت: آنچه که در تقویم ثبت می شود با نظر شورای فرهنگ عمومی است و آنچه در یونسکو ثبت می شود براساس پرونده تهیه شده در وزارتخانه میراث و گردشگری است.

البته که یلدا جایگاه ویژه ای در میان فرهنگ جامعه و خانواده های ایرانی دارد و فکر نمی کنم نامگذاری تقویم تاثیری در آن داشته باشد. البته که نامگذاری شورای فرهنگ عمومی به نوعی تعریف «یلدا» و خانوادگی ترین جشنی است که از ایران باستان تاکنون داریم. به زودی هم شاهد برگزاری جشنواره ها مراسم شب «یلدا» در استان های مختلف خواهیم بود. اگر جشنواره انار در میان جشنواره های برداشت محصول پر تعدادترین جشنواره هاست، «یلدا» نیز در میان مراسم های آیینی جزء پر تعدادترین جشنواره هاست که در تمام استان ها برگزار می شود.

فاطمی همچنین درخصوص نقش برگزاری جشنواره هایی از جمله جشنواره انار که درواقع جشن برداشت محصول است در اقتصاد، معیشت و توسعه گردشگری جوامع گفت: طی این سالها که گاها برخی مناطق با آفت باغات روبرو بودند، برگزاری جشن برداشت محصول که اتفاقا در بیشتر مناطق معیشت جامعه به آن محصول که در حال حاضر و در این فصل انار است، گره خورد. تعداد محصولات دیگری که در مناطق مختلف کشت می شود، کمتر از انار است و انار محصولی کلیدی در اقتصاد و معیشت خانوار است. این اهمیت تا جایی است که جشنواره ملی تولید و صادرات انار ساوه نیز در فهرست میراث ملی به ثبت رسید. ایران را به انار می شناسند و محصول خاص ایران است.

مدیرکل گردشگری داخلی درخصوص تاثیر برگزاری جشن های ملی و بین المللی در رونق گردشگری و ترغیب گردشگران برای سفر و حضور در نقاط مختلف کشور گفت: در تقویم رویدادهای گردشگری بخشهای مختلف از استانی و منطقه ای و محلی گرفته تا ملی و بین المللی داریم. مشکل بزرگ ما در برگزاری این رویدادها آن است که عموما هر جشنواره ای هر سال در تاریخ مشخص برگزار نمی شود. به این معنا که ممکن است امسال در مهر برگزار شود و سال آینده در آذر. این امر سبب می شود که آژانس داران نتوانند تورهای خود را برای تاریخ مشخصی تعریف کنند و به تبع بستن تور برای حضور در این جشنواره ها نیز با مشکل روبرو می شود. از این رو بر آن شدیم تا استان ها را ملزم به برگزاری رویدادها در تاریخ های مشخص کنیم.

او ادامه داد: جشنواره های ملی و بین المللی باید 3 سال متوالی در پیک زمانی مشخصی نهایتا در بازه ای 10 روزه برگزار شده باشند تا در این سطح قرار بگیرند و از تسهیلات معاونت گردشگری بهره مند شوند. در حال حاضر 1049 رویداد در تقویم گردشگری در قالب جشنواره ملی و بین المللی تا پایان امسال ثبت شده اند اما سامانه در حال تکمیل است و هنوز دسترسی عموم و آژانس داران به آن باز نشد. احتمال می دهیم از بهمن سال جاری دسترسی آژانس داران و از سال آینده دسترسی عموم به این تقویم باز شود تا بتوانند سفرهای خود را براساس برگزاری این جشنواره ها تعریف کنند.