مسجد مهرآباد یکی از چندین مسجد ساخته شده به دست صفویان در بناب است

ایلنا/ براساس آخرین خبرهای واصله، مسجد مهرآباد یکی از چندین مسجد ساخته شده به دست صفویان در بناب است.

رحیم زاده (معلم بازنشسته و فعال میراث فرهنگی بناب) با اشاره به آنکه شبستان اصلی مسجد مهرآباد در بخش جنوبی صحن قرار گرفته و به شکل مستطیل است، درخصوص طرح های اسلیمی و گیاهی که سراسر سقف و ستون ها و سرستون های مقرنس کاری را پوشانده، گفت: تمام این طرح ها نقاشی هستند که شاید در نگاه نخست سوخت روی چوب به نظر آید. اما تمام این طرح ها تک به تک با یکدیگر تفاوت دارند و طرح هیچ حیوان و انسانی در آن دیده نمی شود. همه این نقش ها پیچک ها و گیاهانی هستند که مسجد را در بر گرفته اند.

او با تاکید برآنکه با نگاهی به این پیچ پیچک ها میتوان اینگونه تفسیر کرد که قصد برآن است که پیچ بخورد و برسد به پرودگار عالم افزود: پیچک و اسلیمی تنها گیاهی است که طرح آن می تواند بیننده را خوشحال کند. از این روست که وقتی کسی وارد مسجد می شود و به بالا که همان سمت آسمان است نگاه می کند، با دیدن این طرح های زیبای گیاهی دنیا از یادش می رود.

رحیم زاده از هنرمندی که این طرح ها را نقش کرده اظهار بی اطلاعی کرد اما گفت: اسم این مکان مسجد مهرآباد است اما متولی ساخت آن یک بانو است. بناب شهری است که 500 سال پیش والی خانم داشته که همان بی بی جان خانم منصور بیگ است. حتی بازاری در بناب وجود داشت که به بازار زنان معروف بود. زنان در این بازار فروشنده اجناسشان بودند و خانم ها هم برای خرید به این بازار می آمدند.

این فعال میراث فرهنگی ادامه داد: مسجد مهرآباد 40 ستون چوبی دارد، چراکه از یکسو حضرت رسول اکرم (ص) در 40 سالگی به پیامبری رسید و عدد 40 از نظر شیعیان و مسلمانان مقدس است و از این عدد برای ساخت مساجد استفاده می شود. تمام ستون های مسجد مهرآباد چوبی هستند و علاوه بر نقاشی، مقرنس کاری شده اند. رنگ های مشکی، سرخ و زرد در نقاشی های سراسر مسجد دیده می شود. رنگ هایی که به لحاظ دریافت طول موج، بلند هستند و انرژی نوری کمی متساعد می کنند تا فردی که وارد مسجد می شود به لحاظ نور آزار نبیند.

همه رنگ ها گیاهی هستند. ضمن آنکه در صندوقچه هایی که در بالا قرار دارند اطرافشان شاه تیر تعبیه شده و اطراف این شاه تیرها با گیاهی پوشانده شده که سالها از خود ماده ای متساعد می کند که بیدکش است و در نتیجه موریانه نمی تواند چوب ها را بخورد و این چوب ها سالیان سال است که سالم باقی مانده اند.

او درخصوص جنس چوب به کار رفته در ساخت مسجد مهرآباد بناب نیز گفت: اکثر چوب های به کار رفته در این مسجد کنده کاری شده اند و در گذشته بهتر بود کنده کاری ها روی درخت گردو انجام گیرد. اما ستون های این مسجد اکثرا از چوب نارون هستند که از سختی بالایی برخوردار است و عمر زیادی خواهند داشت و وزن زیادی را تحمل می کنند. این ستون ها سه لته هستند. قسمت کنده کاری شده از بخش ستون و بخش پایه جداست.

رحیم زاده درخصوص وضعیت مسجد و نیاز آن به مرمت گفت: در طول زمان شاهد فرسایش این چوب ها بوده ایم و برخی از آنها دچار پوسیدگی شده اند. همچنین وقتی سقف را تعمیر می کردند هنگام تعمیر، تعدادی از پرده ها که همان بخش های سقف است، آسیب دیدند.

او درخصوص وجه تسمیه نام مسجد «مهرآباد» نیز گفت: در بناب سه مکان داریم که با نام «مهر» همراه هستند. «مهر» اگر جایی به کار گرفته شود به معنای مکانی است که آفتاب گیر است. پس این مسجد مکانی بود که آفتاب گیر بود. بناب شهری بود که همه جای آن آب بود و تمام مساجد را بالای تپه ها ساخته اند تا آسیب نبینند. همین مسجد نیز زمانی آتشکده بود و بعدها تبدیل به مسجد شد. البته که آتشدان آن هم پیدا شد و در زمان پهلوی از این مکان خارج شد.

به گفته این فعال میراث، از زمان بی بی جان خانم منصور بیگ 33 مسجد تاریخی در بناب شناسایی شد اما درحال حاضر 7 مسجد در بناب باقی مانده و بیشتر آنها وضعیتی مشابه مسجد مهرآباد دارند. اما مسجد مهرآباد را میتوان کلکسیونی از نقوش اسلیمی و گیاهی دانست که سراسر مسجد را در بر گرفته اند.