تاکید بر ضرورت معرفی الگوهایی برای شهرسازی و ساخت بناها متناسب با نمادهای ایرانی و اسلامی

خبرگزاری مهر/ براساس اخبار واصله، تاکید بر ضرورت معرفی الگوهایی برای شهرسازی و ساخت بناها متناسب با نمادهای ایرانی و اسلامی صورت گرفت.

سید عزت الله ضرغامی در سلسله نشستهای میراث فرهنگی با موضوع معماری و شهرسازی ایرانی اسلامی که با حضور صاحب نظران، فعالان حرفه ای و مدیران حوزه معماری و شهرسازی در دفتر معاونت میراث فرهنگی برگزار شد، با اشاره به ضرورت معرفی الگوهایی برای شهرسازی و ساخت بناهای شهری متناسب با نمادهای ایرانی و اسلامی، بر طرح پیشنهادهایی برای ارائه به دولت و دیگر مسئولان در راستای جبران عقب ماندگی های دهه های گذشته تأکید کرد.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با بیان اینکه زیبایی یک اصل زیربنایی و مورد پذیرش همه است، ادامه داد: تلفیق خلاقیت و نوآوری با نمادهای معماری ایرانی اسلامی برای ارائه مدلهای عملیاتی متعدد به مردم ضرورت دارد.

مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران نیز در این نشست گفت: پیش تر در شورای انقلاب فرهنگی جلساتی برگزار شده بود و درباره معماری بحث هایی مطرح و مصوباتی هم داشتند اما همان موقع هم من گفتم این مصوبات راه به جایی نخواهد برد و همین گونه نیز شد.

وی افزود: در این میان موضوعات مهم در حوزه معماری، دانشگاه است اما در این میان نیز آفتی که وجود دارد تقلید است که این مسئله باعث شده تا شاهد ناهنجاری بصری در معماری در کشور هستیم که در حوزه های مختلف تأثیرگذار است.

امیر فرجامی، عضو شورای تدوین مقررات ملی ساختمان وزارت راه و شهرسازی نیز در این نشست گفت: پیشنهاد من این است که با توجه به تمدید یک ساله برنامه هفتم توسعه، مصوبات این جلسات به برنامه هفتم توسعه اضافه شود. اینکه وضعیت معماری به این روز افتاده است دلیلش سرعت تحولات، اتفاقات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است. در کنار دانشگاه ها و نهادهای علمی، دستگاه های اجرایی از جمله وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای تدوین شرایط مناسب معماری و شهرسازی نقش مهمی دارند.

حامد مظاهریان معمار نیز در سخنانی در این جلسه گفت: معماری آینه و بازتاب دهنده سبک زندگی جامعه خودش است. بنابراین اگر اکنون ما از وضعیت معماری مان گلایه داریم تمام آن چیزی است که از دل جامعه بر می آید.

وی افزود: در تهران در حال حاضر یک میلیون پلاک ساختمانی داریم و اکنون تغییر دادن این یک میلیون پلاک کار سختی است . علت اینکه مردم به معماری رومی علاقه دارند به این علت است که ایرانیان به دلیل پیشینه تاریخی که دارند به جزئیات اهمیت می دهند.

مظاهریان خاطرنشان کرد: وزارت میراث فرهنگی یکی از وظایفی که اکنون می تواند به نحو مطلوب آن را انجام دهد، حفظ وضعیت بناهای تاریخی موجود با معماری اصیل و مناسب است.

اسماعیل شیعه، معمار نیز در ادامه گفت: به نظر من میراث فرهنگی باید بازتعریف شود. آیا میراث فرهنگی فقط حفظ ساختمان ها و ابنیه است؟ یا حفظ سنت ها و آئین ها است؟ حاصل شهرهای امروزی ما در سه مورد تجلی می یابد که یکی از آنها ضعف توجه به میراث فرهنگی است.

او افزود: شهر قابل زیست، شهری است که تمدن ساز باشد و شهری است که مردم از شهر در هراس نباشند. در چنین شهری و در چنین شرایطی جایگاه میراث فرهنگی کجاست؟ ما به پایان کار ساختمان ها فکر نکردیم و جای میراث فرهنگی در این وضعیت خالی است.

شیعه خاطرنشان کرد: پیشنهاد من این است که نقش میراث فرهنگی را از طریق قانون در سایر نهادها از جمله شهرداری ها تبیین و تشریح کنیم.

محمد سعید ایزدی، معمار در ادامه گفت: از معماری گذشته این روزها تکرار شکل گذشته را زیاد می بینیم و این وظیفه دانشگاه هاست تا اصول معماری گذشته را مرور کنند و از بازخوانی صرف شکل به محتوا برسیم.

وی افزود: در گذشته معماری ما با محیط، اقلیم و طبیعت هماهنگ بودند اما اکنون فاصله گرفتند به نظر می رسید باید در کیفیت های مد نظر در معماری باید توجه زیادی داشته باشیم که یکی از این کیفیت ها، توجه به آرامش در معماری است.

این معمار ادامه داد: ضوابط و مقررات باید بازنگری شود و کمیت حاصل بر شهرسازی ما بر روی معماری اصیل تأثیر گذاشته است.

ایزدی در ادامه یادآور شد: موضوع معماری فرابخشی است و تنها مربوط به وزارت میراث فرهنگی یا وزارت راه و شهرسازی نیست بلکه باید یک نهاد فرابخشی متولی معماری در کشور باشد.

وی بیان کرد: در معماری یکی از مهمترین موضوعاتی که باید به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد، الگوسازی است. این الگوسازی در قدم اول باید از سوی نهادهای دولتی انجام شود.

علیرضا انیسی، معاون پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز در این نشست تخصصی گفت: پیشنهاد می دهم برای شناخت بهتر مسائل مطرح شده در این نشست اول نسبت وزارت میراث فرهنگی با معماری مشخص شود ضمن اینکه پیشنهاد می دهم مسائل گذشته مورد آسیب شناسی و بررسی قرار گیرد.

وی ادامه داد: امروز مأخذ و مرجع دانشجوی ما در تحقیقات مرتبط با حوزه معماری، موتور جستجوی گوگل است و این نشان می دهد ما یک منبع غنی برای معماری اصیل ایرانی نداریم. برای اینکه به یک الگوی مناسب در معماری برسیم مسئولان باید عزم و اعتقاد داشته باشند.

پرفسور محمود گلابچی، پیشکسوت حوزه معماری با اشاره به حفظ چارچوب ها، اصول و ارزش ها تصریح کرد: شهرسازی ما تقلیدی از معماری غرب است و باید به دنبال هویتی از معماری باشیم. با توجه به صحبتهای مهندس ضرغامی باید پیشنهادها باید تبدیل به سند بالا و مبنای کار سایر دستگاه ها قرار گیرد.

او به ضرورت تعریف وظایف و تکالیف برای دستگاه های مربوطه از سوی هیأت دولت اشاره کرد و ادامه داد: باید آسیب شناسی شود، چرا معماری ما در این جایگاه قرار دارد و نباید در جایگاهی که شایسته کشور است قرار نگرفتیم.

گلابچی با بیان اینکه باید ذائقه معماری مردم را دانست، اظهار کرد: دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی، دستگاه های نظارتی و اجرایی، نظام مهندسی، مجامع حرفه ای و صدا و سیما این اهداف شناسایی شده را عملی کنند و بعد هویتی را که شایسته تمدن پرشکوه و تاریخ ایران که متناسب با اندیشه انقلاب اسلامی باشد، معرفی کنند.

عبدالمجید نقره کار، استاد دانشگاه با بیان اینکه اصول فرهنگی ثابت و تمدن ها وابسته به شرایط زمانی و مکانی هستند، افزود: چرا گفته اند میراث فرهنگی و نگفته اند میراث تاریخی یا تمدنی به این دلیل که فرهنگ زیربنای اصول و معیارهای زیبایی شناسی است.

او فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر تمدن نوین اسلامی با هویت ایرانی اسلامی را راهبردی دانست که می تواند ما را هدایت کند و تصریح کرد: فرآیند معماری پنج مرحله دارد که اسلام پنج مرحله آن را تضمین کرده است.

نقره کار ادامه داد: اسلام دارای عالی ترین مکتب زیبایی شناسی و کامل ترین ارزش ها در حوزه انگیزه و خلاقیت انسانی است که ایدئالیسم و رئالیسم را تجمیع کرده و راه حل ارائه داده است.

این صاحب نظر حوزه معماری، اصلاح سرفصل دروس دانشگاه و تغییر رویکرد وزارت راه و شهرسازی و شورای عالی شهرسازی را در این راستا مهم دانست.

محمدرضا پورجعفر، معمار با اشاره به غیبت اندیشه و حاکم بودن ابزار به جای خرد بر ضرورت تشکیل یک اتاق فکر فعال تاکید کرد.

وی با بیان اینکه در طراحی شهری هماهنگی یک اصل و ضرورت است، ادامه داد: هماهنگی جایگاهی در طرح های تفصیلی و جامع ندارد که باید در اتاق فکر ایجاد شده هماهنگی پیگیری شود.

پورجعفر در راهنمای طراحی شهری بر ارائه چارچوبی برای صدور پروانه براساس هماهنگی تاکید کرد.

این پیشکسوت معماری در ارتباط با آینده بر ضرورت ورود جدی و داشتن برنامه در حوزه متاورس اشاره کرد.

حمیدرضا صارمی، معمار با اشاره به ارتباط معماری اسلام با انسان ادامه داد: باید به تعریفی مشترک درباره معماری اسلامی برسیم که با توجه به قبول اصول، ارائه ای نوین داشته باشیم.

او افزود: اسلام نسبت به سایر مکاتب بر ارتباط معماری و انسان توجه دارد و دستاوردهایی برای انسان دارد که در سایر مکاتب به آن توجه نشده است.

صارمی با بیان اینکه مفهوم شهر اسلامی به دنبال معرفت شناسی مطابق با تمام ابعاد انسان است، ادامه داد: شهر اسلامی و کنشگرانش باید از نو تعریف شود و نباید تعریفی از شهر اسلامی داشته باشیم که قابل پیاده سازی نباشد.

زهرا اهری با طرح سه پرسش اساسی چیستی معنای معاصر، معماری معاصر، معماری معاصر ایرانی اسلامی تصریح کرد: در دانشگاه کاستی نداریم اتفاقی که در بیرون می افتد مهم است.

وی با بیان اینکه در نقد معماری بسیار کم کار شده، ادامه داد: باید اتفاقی که در شهرسازی افتاده را در یک مقیاس کوچک ثبت و منعکس کنیم و فرآیند ساخت آن را بدون قضاوت مورد بررسی قرار دهیم.

اهری افزود: این روش می تواند جوابی برای الگوسازی باشد که در اختیار جامعه گذاشته شود و مورد بحث قرار گیرد.

این مدرس دانشگاه بررسی چگونگی شکل گیری ذائقه مردم را در یافتن اینکه کاستی ها کجاست مهم عنوان کرد.