پنجمین نشست دوشنبه های ایکوم برگزار شد

ایسنا/ براساس آخرین گزارشهای بدست رسیده و خبرهای منتشر گشته، پنجمین نشست دوشنبه های ایکوم برگزار شد.

پنجمین نشست دوشنبه های ایکوم (کمیته ملی موزه ها در ایران) به نمایش فیلم مستندی با عنوان «روش های نوین مرمت در تخت جمشید» اختصاص داشت. این مستند درباره شیوه های نوین حفاظت و مرمت آثار باستانی با همکاری ایران و ایتالیا در مجموعه جهانی پارسه پاسارگاد بود. در این نشست هرمز امامی ـ فیلمساز و حمید فدایی ـ مدیر پیشین پایگاه میراث جهانی تخت جمشید به عنوان سخنران حضور داشتند.

هرمز امامی، تهیه کننده و کارگردان با ارائه توضیحاتی درباره نحوه تصویربرداری مستند «روشهای نوین مرمت در تخت جمشید» در پاسخ به این سوال که به عنوان فیلمساز برای آگاهی بخشی مردم که حفاظتگران اصلی میراث فرهنگی هستند، چه کمکی می تواند کند؟ گفت: اگر می خواهیم مردم میراث فرهنگی را بشناسند و از آن محافظت کنند، وزارتخانه میراث فرهنگی باید بیشتر کمک کند. کما اینکه در این سالها افرادی بوده اند که روی نقش ها خط می اندازند یا تپه ها را برای کشف گنج شخم زده اند. لازم است میراث فرهنگی را به مردم بشناسانیم، این موضوع هم با اطلاع دادن و مردم را در جریان گذاشتن میسر است.

او افزود: در کشور فعالیتهای کاوشی و مرمتی بسیار انجام می شود، اما چقدر از آنها به مردم اطلاع داده می شود؟ در حالی که امروز از طریق کتاب و فضای مجازی میتوان این اطلاعات را با زبانی ساده در اختیار مردم گذاشت. این موضوع درباره موزه های ما نیز صدق می کند. موزه های سایر کشورها را که دنبال کنید هزاران عکس از آثار موزه با معرفی و توضیحات کامل بارگذاری شده است، اما در سایت موزه ملی ایران شاید 10 عکس از آثار این موزه موجود باشد. با این روند چگونه اطلاعات مردم را بالا خواهیم برد؟ البته درباره این موضوع ها بحث اعتبار مطرح است و وزارتخانه در این مبحث نقش دارد، باید اعتباراتی برای این اقدامات در نظر بگیرد. در این حالت مستندهای بهتری هم ساخته می شود و برای بهره برداری در اختیار مردم قرار می گیرد.

حمید فدایی، مدیر پیشین پایگاه میراث جهانی تخت جمشید نیز با این اشاره که در تخت جمشید از سالها قبل تجربه مرمت وجود داشته و بیش از 90 سال تجربه مرمت سنگ را داریم، گفت: ما اقدامات زیادی انجام می دهیم، اما آن را به نمایش نمی گذاریم، در حالی که مردم باید این اقدامات را ببینند. این مرمت هم که در مستند به آن اشاره شده، در دو فصل بهار و پاییز سال 1398 انجام شده است. امروز شکل مرمت با 20 یا 90 سال گذشته متفاوت است. مرمت، امروز به شیوه حفاظت انجام می شود و وقتی بازدید کننده به تخت جمشید می آید، متوجه مرمت آن نمی شود و حتی فکر می کند اثر به حال خود رها شده است، پس باید اطلاع رسانی کنیم تا مخاطب را راضی نگه دارد.

او در باره اینکه همکاری ایران و ایتالیا از کجا شکل گرفت و چرا تخت جمشید برای چنین موضوعی انتخاب شده است؟ اظهار کرد: حساسیتی که روی تخت جمشید وجود دارد، موجب می شود از آن غافل نشویم. البته به این معنی نیست که قرار بوده کار خارق العاده ای در تخت جمشید رخ دهد که قبلاً هرگز اتفاق نیفتاده است، اما موضوع مرمت با حداقل مداخله بود. سابقه حفاظت و مرمت تخت جمشید از سال 1310 خورشیدی بوده است و این اقدام برای همین دو سه دهه اخیر نیست. بعد از انقلاب هم این اقدام ادامه داشت. ما ناچاریم برای مرمت و حفاظت با جریان جهانی همراه باشیم و حدود 30 سال از این جریان دور ماندیم و باید این رویه متوقف میشد.

مدیر پیشین پایگاه میراث جهانی تخت جمشید ادامه داد: حفاظت وقتی مؤثر است که یک روند تدریجی داشته باشد، بنابراین دنبال روش جایگزین بودیم، به همین خاطر بنیاد پارسه پاسارگاد در تخت جمشید دوباره ایجاد شد و یک تفکر عملی را پدید آورد. اینجا بود که کمبود افکار، ایده ها و روش های جدید را احساس کردیم و کمک گرفتیم. در (پارسه) تخت جمشید این بستر وجود دارد و گروه ایتالیایی نیز مشتاق این کار بود، اما اعتباری برای آن نداشتیم. بنابراین تصمیم گرفتیم یک حامی مالی پیدا کنیم. مؤسسه ای غیرانتفاعی در سوئیس حامی شد و این پروژه را تامین مالی کردند. البته فقط آنها هزینه نکردند، ما تجهیز کارگاه و نیرو داشتیم. این پروژه دو سر برد بود و هم تجربه دوباره ای برای این گروه بود و هم سنگهای خرد شده تخت جمشید که به آن ایراد گرفته میشد، حفاظت شد.

او پیرامون اینکه پنجمین نشست دوشنبه های ایکوم برگزار شد، اظهار کرد: ما تلاش کردیم در این پروژه عقب ماندگی از روش و ابزار را جبران کنیم و بهانه ای شد تا نیروهای متخصصی را که جذب نشده بودند و فقط در حاشیه کمک می کردند، وارد کار کنیم و اکنون کارگاه های همیشگی مرمت و حفاظت در تخت جمشید، نقش رستم و نقش رجب با این نیروها و کارگران فنی فعال است.

فدایی همچنین به موضوع اطلاع رسانی در حوزه مرمت و حفاظت اشاره کرد و گفت: در سالهای گذشته در تعطیلات نوروز اطلاع رسانی ما در حد معرفی اثر و توضیحات تاریخی آن بود، اما بعدتر و خصوصا در سه چهار سالی که بنده در آنجا حضور داشتم، تیم حفاظتی ما در محوطه تخت جمشید حضور داشت و کارگاه هایی در حوزه حفاظت و مرمت برگزار میکرد تا مردم متوجه شوند که وقتی حرف از مرمت می شود قرار نیست تخت جمشید به شکل و حالت اولیه خود بازگردد.

تخت جمشید مهمترین مقصد برای گردشگران داخلی یا خارجی است و وقتی 40 هزار نفر در یک روز از آن بازدید می کنند باید از این پتانسیل استفاده شود. البته لازم است که وزارتخانه هم درباره این اطلاع رسانی ها پشتیبانی جدی داشته باشد، چون اعتباراتی برای مرمت و ترمیم در نظر گرفته می شود، اما برای تهیه این مستندات و اطلاعات این اعتبارات نیست.