آشنایی با بازار مشیر شیراز | بازاری با معماری خاص

بازارهای شیراز از قدمت بالایی برخوردار هستند و معماری ویژه ای که در ساختار این بازارها حاکم بوده است، همواره موجب متمایز شدن آن ها شده و سبب گشته است توجه ویژه ای در طول ادوار به آن ها شود. یکی از این بازار های قدیمی و تاریخی که نه تنها از نظر قدیمی بودن دارای ارزش و اعتبار است بلکه از جهت فرهنگی نیز برای ما مخصوصا مردم شیراز از اهمیت زیادی برخوردار است و در واقع فرهنگ گذشته ایران و همچنین؛ جوی که بر بازار مشیر در شیراز در زمان های گذشته حاکم بوده است را به تصویر می کشد، بازار مشیر شیراز است که به سرای گلشن نیز معروف می باشد. پس در ادامه با ما در مجله گردشگری همگردی همراه باشید برای آشنایی بیشتر با معماری سرای مشیر شیراز...

معماری سرای مشیر شیراز

اگر بخواهیم از نظر سبک معماری بازار مشیر شیراز را مقایسه کنیم باید خدمت شما عرض کنیم که معماری این بازار خیلی شبیه به سبک معماری بازار وکیل شیراز است. محل دقیق قرار گیری آن در نزدیکی درِ خروجی بازار وکیل جنوبی می باشد و در واقع در قسمت جنوب شرقی بازار وکیل جنوبی واقع شده است. از آن جهت که شباهت زیادی بین بازار مشیر و بازار وکیل وجود دارد، برخی تصور می کنند این بازار قسمتی از بازار وکیل شیراز می باشد، اما این طور نیست و سرای بازار مشیر در شیراز جدا بوده و قدمت آن به دوران قاجار بر می گردد. در زمان های گذشته این بازار از ارزش و اعتبار زیادی به سبب قرار گرفتن در محور شاه چراغ به بازار وکیل و همچنین دارا بودن حیاط بزرگ و باصفا و ساختمان های زیبای آن و به سبب این که در یکی از مکان های مهم شیراز واقع شده بود، برخوردار بود. البته امروزه هم همین طور است. بازدید گردشگران داخلی و خارجی از این مکان در طول ادوار گذشته گویای این امر می باشد. امروزه در این بازار بسیاری از کالاهای با ارزش شیراز و حتی کل استان فارس عرضه می شود، کالاهایی از قبیل فرش، صنایع دستی چون خاتم سازی و معرق، قلم زنی روی مس، حکاکی و قلم زنی روی برنج، گبه بافی، تراش و حکاکی سنگ های قیمتی و زیور آلات دستی و زیبایی که از نقره و طلا ساخته می شود در این بازار در معرض فروش قرار می گیرد.

تاریخچه و آشنایی مختصر با معماری سرای مشیر شیراز

همان طور که گفتیم بازار مشیر شیراز قدمتش به دوران قاجار بر می گردد و وزیر وقت فارس در زمان «فتحعلی شاه قاجار» که «ابوالحسن خان مشیر الملک» بود دستور ساخت این بازار را در نزدیکی بازار وکیل شیراز صادرکرد. شباهت زیادی بین بازار وکیل و سرای مشیر وجود دارد که در وحله اول تشخیص آن برای کسی که اولین بار از بازار مشیر در شیراز دیدن می کند مطمئنا سخت خواهد بود اما چیزی که سبب می شود بین بازار وکیل و سرای مشیر تفاوت داشته باشد، حیاط بسیار زیبایی است که دور تا دور آن را بنایی هشتی قرار گرفته و حوض زیبایی در میان این حیاط قرار دارد و بازار مشیر شیراز به وسیله ی این هشتی به دو بخش مجزا تقسیم می کند. یک قسمت این هشتی بازار مشیر را به بازار نومشیر و دیگری به اردوبازار وصل می کند. از ویژگی های هشتی می توان به وجود گنبدی بر روی آن با چند بادگیر اشاره کرد. همچنین شما دراین بازار شاهد معماری اصیل ایرانی اسلامی خواهید بود که در واقع به دست هنرمندان با ذوق ایرانی خلق شده است وجود ظرافت کاری های بی نظیر چوبی، شیشه های الوان و کاشی کاری های زیبا به این بازار جلوه ای خاص از فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی بخشیده است. شما می توانید این همه ظرافت کاری و زیبایی را در جای جای بازار ببینید حتی حوض این مجموعه با مقرنس کاری ها و کاشی کاری های منحصر به فردی تزئین شده که هر بازدیدکننده ای را مجذوب ذوق هنرمندان اصیل و با استعداد ایرانی می کند. اولین مرمت این مجموعه در سال 1348 و در زمان پهلوی بوده که به دست فرح دیبا صورت گرفته است و تغییراتی در آن داده شد برای نمونه اتاق بالا بازار و اطراف حوض را برای نمایش صنایع دستی اختصاص دادند و حوضچه ی بازار را به چایخانه ای تغییر شکل داده و از ان زمان بود که این بازار «سرای هنر» نیز نامیده شد. در سر در ورودی بازار سرای مشیر کتیبه ای نصب است که تاریخ آن به سال 1288 ه.ق باز می گردد و در طبق متن این کتیبه ابوالحسن خان مشیر الملک این بازار را وقف امام محمد بن باقر (ع) امام پنجم شیعیان کرده است و مغازه هایی که در ان وجود دارد مالکیت آن زیر نظر سازمان حج و اوقاف می باشد و کسانی که در این مغازه ها به کسب و کار مشغول هستند در واقع سرقفلی این مغازه ها را دارند. حجره هایی که در این بازار قرار دارد نیز به سبک خودش جالب توجه است، زیرا در ساخت آنها از الوار استفاده نشده و به صورت طاق ضربی درست شده اند. این بازار به شماره ثبت 424 در تاریخ 1347 ه.ش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

دسترسی به سرای مشیر

از آنجایی که این بازار در مسیر دسترسی به بازار مسجد، حمام وکیل و بازار و مسجد وکیل قرار دارد، بنابراین خیلی راحت می توانید آدرس این بازار را پیدا کنید. ساده ترین راه این است که به بازار وکیل بروید و از این طریق به بازار مشیر دسترسی داشته باشید. حتی می توان با پای پیاده و با طی مسیر کوتاهی از پایانه زیارتی حرم شاهچراغ خود را به این بازار برسانید به هر حال وقتی که به شیراز رسیدید به راحتی می توانید سوار اتوبوس های شهری یا تاکسی شده و خود را به سرای مشیر برسانید.