خراسان شمالی یکی از استانهایی است که بیشترین کاروانسراها را در مسیر جاده ابریشم دارد

ایسنا/ براساس اخبار بدست رسیده، خراسان شمالی یکی از استانهایی است که بیشترین کاروانسراها را در مسیر جاده ابریشم دارد.

از 13 کاروانسرایی که در مسیر جاده ابریشم در شاخه جرجان به نیشابور قرار دارد، هفت کاروانسرا در خراسان شمالی جای گرفته است.

بناهای موجود در مسیر جاده ابریشم از لحاظ ارزشهای تاریخی و فرهنگی از اهمیت خاصی برخوردار هستند و از گذشته تاکنون این جاده همیشه علاوه بر اینکه محلی برای جابجایی کالاها بوده، موجب انتقال فرهنگ، تکنولوژی، اندیشه و علم هم بوده است. به همین دلیل شهرهایی که در مسیر راه ابریشم قرار گرفته اند در طول تاریخ شاهد شکوفایی اقتصادی و فرهنگی خاصی بوده اند.

مسیر جرجان به نیشابور نه تنها به دلیل وجود تاسیسات وابسته به راه، مانند کاروانسراها، آب انبارها، برج ها و بناهایی که مربوط به راهنمایی مسافران و مراقبت از راهها هستند، بلکه تعداد زیادی از مشاهیر علم و ادب و فرهنگ در شهرهای این مسیر رشد و پرورش کرده اند که نشان دهنده تاثیرات این مسیر فرهنگی است، بنابراین ایستایی این کاروانسراها به عنوان یکی از مهمترین شاخصه های فرهنگی در استان از اهمیت خاصی برخوردار است که انجام عملیاتی همچون مرمت تاثیر خیلی زیادی در حفظ آنها دارد.

محمدرضا قهرمانیان، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی اظهار کرد: در مسیر جرجان به نیشابور 13 کاروانسرا وجود دارد که از این تعداد هفت کاروانسرا در خراسان شمالی واقع شده است.

به گفته وی، این کاروانسراها شامل دشت، رباط قره بیل، عشق، قلی، جوشقان، قره چاه و راه نیز است.

قهرمانیان با اشاره به اینکه تمام این کاروانسراها در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفته اند، افزود: قدمت ساخت آنها به دوره تیموری و اوایل دوره صفویه باز می گردد.

وی ادامه داد: در حال حاضر فعالیتهایی که در این کاروانسراها انجام می شود در مرحله استحکام بخشی بنا، مطالعه و ساماندهی است.

این مقام مسئول تصریح کرد: در حال حاضر پیشرفت فیزیکی مرمت کاروانسرای قره بیل به 40 درصد، کاروانسرای عشق به حدود 35 درصد و قلی به 95 درصد رسیده است.

وی بیان کرد: در سال جاری 450 میلیون تومان اعتبار جذب شد که این اعتبار برای مرمت کاروانسرای عشق هزینه شد.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی گفت: علاوه بر آن برای آغاز مرمت در کاروانسرای راه نیز نیز درخواست یک میلیارد تومان اعتبار از محل اعتبارات ملی داده ایم.

وی افزود: از محل سفر ریاست جمهوری به خراسان شمالی نیز مبلغ سه میلیارد و 500 میلیون تومان برای مرمت کاروانسرای عشق و دو میلیارد و 700 میلیون تومان نیز برای مرمت کاروانسرای قره بیل در نظر گرفته شده است.

مستوفیان، مدیر کل میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی نیز اظهار کرد: خراسان شمالی دارای یک هزار و 200 اثر تاریخی شناسایی شده است که از این تعداد 517 اثر ثبت تاریخی هستند.

وی در ادامه با اشاره به اینکه در مسیر جاده ابریشم در خراسان شمالی هفت کاروانسرا وجود دارد، افزود: چهار کاروانسرا از این تعداد در سنوات خیلی گذشته از بین رفته اند و فقط کف و پلان از آنها باقی مانده است و تنها اهمیت آنها برای انجام فعالیتهای مطالعاتی باستان شناسی است.

وی با اشاره به سه کاروانسرای قلی، قره بیل و عشق بیان کرد: این بناهای تاریخی نیازمند امر مرمت هستند ولی مرمت کاری سخت و بسیار هزینه بر است و البته با تلاشهای انجام شده کارونسرای قلی به ثبت جهانی رسید.

وحدت، یک پژوهشگر باستان شناسی در خراسان شمالی گفت: مهمترین شاخصه ای که کاروانسراهای موجود در جاده ابریشم در خراسان شمالی را از سایر کاروانسراهای موجود در این مسیر متمایز میسازد، آن است که در دوره تیموری ساخته شده اند.

وی افزود: چیزی که کاروانسراهای این مسیر را در خراسان شمالی از سایر کاروانسراها متمایز می کند بحث پلان و مصالحی است که در ساخت آن بکار گرفته شده است.

وحدت با اشاره به اینکه خراسان شمالی در منطقه کوهستانی واقع شده، ادامه داد: سایر کاروانسراهای واقع در جاده ابریشم که در منطقه بیابانی قرار گرفته اند، آجری هستند اما این کاروانسراها با مصالح سنگی ساخته شده اند.

وی اظهارکرد: فقط یک کاروانسرا از هفت کاروانسرای واقع در مسیر ابریشم در خراسان شمالی از مصالح ساختمانی ساخته نشده و آن هم به این دلیل بوده که از مصالح ساختمانی کاروانسرایی که در نزدیکی آن قرار داشته، ساخته شده است.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر شرایط آب و هوایی سرد موجب شده تا پلانهای ساخته شده، کوچکتر باشند و علاوه بر آن یکی از کاروانسراها نیز سرپوشیده باشد که دیگر کاروانسراهای موجود در این مسیر چنین شاخصه ای را نداشته است.