نگاهی به آسیبهای غذادهی دستی به خرس

ایرنا/ این خبر پیرامون نگاهی به آسیبهای غذادهی دستی به خرس برای شما مخاطبان گرامی نگارش شده است.

ارتباط و تعارض بین انسان و حیات وحش در طول تاریخ وجود داشته است با این حال در دوره معاصر و با گسترش زندگی شهرنشینی و چیرگی انسان بر طبیعت، این تعارض گسترش یافته و سمت و سوی نوین پیدا کرده است. با گسترش وسایل ارتباط جمعی و فضای مجازی تصاویر و ویدئوهایی از نحوه ارتباط انسان با حیات وحشت منتشر می شود و این ویدئوها بازتاب گسترده ای می یابد.

خرس قهوه ای با وزن تقریبی 100 تا 250 کیلوگرم همه چیز خوار بوده و رژیم غذایی آن بستگی به منابع قابل دسترس دارد. اغلب از مواد گیاهی اعم از علوفه، سبزیجات، میوه جات، حیوانات کوچک، حشرات، ماهی، لاشه حیوانات و پسماندهای غذایی و عسل تغذیه می کند. خرس ها نقش مهمی در ثبات اکوسیستم و تعادل حیات ایفا می کنند، با از بین بردن جوندگان و حشرات مضر نقش مهمی در کنترل آفات به عهده دارند و با خوردن میوه های وحشی و جنگلی و دفع و پخش کردن هسته های آن و بذر گیاهان به تجدید حیات این گیاهان و تجدید جنگل کمک می کنند.

در استان اردبیل خرس با نام ترکی "آیی" در مناطق کوهستانی صعب العبور استان از جمله ارتفاعات سبلان، دامنه های آق داغ خلخال، کوثر، جنگل های نمین رویت و گزارش شده است. طی سالهای اخیر و با کاهش منابع زیستی طبیعی به دلایل متعدد از جمله خشکسالی های متوالی افزایش فعالیتهای انسانی در مناطق زیستگاهی باعث افزایش تعارض این گونه با انسان شده است.

سال گذشته تصاویری از حضور خرس در نزدیکی گردشگران منتشر شد که بازتاب گسترده ای در فضای مجازی داشت. طی هفته های اخیر هم تصاویری از غذا دادن گردشگران و کوهنوردان به خرس در ارتفاعات سبلان مشاهده شد و حتی در فضای مجازی ادعاهایی مبنی بر برگزاری تور غذادهی به خرس مطرح گردید.

در همین زمینه حسن قاسم پور، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اردبیل اظهار کرد: ارتفاعات سبلان هم زیستگاه خرس قهوه ای است و هم کوهنوردان به ویژه در فصلهای تابستان و بهار در این منطقه حضور دارند.

وی پیرامون نگاهی به آسیبهای غذادهی دستی به خرس اضافه کرد: هرچند در تورهای رسمی طبیعت گردی مواجهه با حیات وحش به گردشگران آموزش داده می شود، با این حال تعدادی از کوهنوردان ماجراجو و غیرحرفه ای مسائل مربوط به نحوه مواجهه با خرس را رعایت نمی کنند و بعضا از سر دلسوزی به خرس غذا می دهند که تصاویر آن در فضای مجازی منعکس شده است.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان اردبیل افزود: محیط بانان اداره کل حفاظت محیط زیست استان در پناهگاه و پاسگاه شابیل حضور دارند و طبق تفاهم نامه با اداره کل گردشگری و هیات های ورزشی و بخشداری لاهرود این مساله مدیریت می شود و با اطلاع رسانی به گردشگران و کوهنوردان خوشبختانه امسال هیچ تعارضی که منجر به تلف شدن خرس و یا آسیب دیدن انسان شود، رخ نداده است.

وی با اشاره به انتشار ویدئوهایی از غذا دادن گردشگران به خرس گفت: تغذیه دستی خرس به هیچ وجه رفتار حرفه ای و قابل قبول نیست. با توجه به اینکه مسیر گسترده و تعداد گردشگران و کوهنوردان هم بالاست، بعضا در فضای مجازی ویدئوهایی منتشر می شود که تلاش می کنیم با اطلاع رسانی بیشتر این مساله هم مدیریت شود.

قاسم پور یادآور شد: سازمان حفاظت محیط زیست استان برنامه عمل خرس قهوه ای را در دست اجرا دارد که از طریق تهیه موشن گرافی و تهیه گزارش های خبری اطلاعات لازم به شهروندان، گردشگران و کوهنوردان ارائه می شود. چون به هر حال موضوع تعارض با حیات وحش ممکن است در سایر نقاط استان هم رخ دهد اطلاع رسانی مستمر را در دستور کار داریم.

وی ادامه داد: در چهارچوب این برنامه خطرات رفتارهای غیرحرفه ای با حیات وحش و خرس اطلاع رسانی شده و در کنار آن ضمن انجام اقدامات فنی، به طور مرتب منطقه پایش می شود.

این کارشناس محیط زیست در خصوص آسیبهای غذادهی دستی به خرس اظهار کرد: نخستین آسیب غذادهی دستی به خرس این است که حیوان دست آموز می شود.

قاسم پور افزود: خرس علیرغم ظاهر ترسناکش بسیار مهربان است و به راحتی با انسان ارتباط می گیرد و با غذادهی این حیوان اهلی می ‍ شود و دیگر به ادامه حیات در زیستگاه خود رغبتی نشان نمی دهد و آینده حیوان از این طریق در معرض خطر قرار می گیرد. از سوی دیگر ممکن است در اثر رفتارهای غیرحرفه ای همچون عکسبرداری یا فیلمبرداری و یا نزدیک شدن به توله، خرس عصبانی شده و دست به رفتارهای خشن بزند.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان اردبیل در خصوص ادعاهای مطرح شده در فضای مجازی مبنی بر تور غذادهی به خرس اظهار کرد: ممکن است برخی تورهای غیررسمی با هدف جلب مشتری دست به تبلیغاتی در این زمینه بزنند اما دستور اکید داده شده است با همکاری هیات کوهنوردی و اداره کل گردشگری استان با صفحاتی که چنین رفتارهایی را تبلیغ می کنند، برخورد شود.

قاسم پور با بیان اینکه حتما با تورهایی که چنین برنامه ای داشته باشند برخورد می کنیم، تصریح کرد: طبق قانون شکار و صید امکان اقامه دعوا علیه این افراد وجود دارد و در این زمینه حتما برخورد از همه ظرفیتهای قانونی استفاده می کنیم.

قاسم پور گفت: روزانه صدها کوهنورد و گردشگر به سبلان صعود می کنند و طبعا میزان زیادی پسماند هم تولید می شود که با هماهنگی هیات کوهنوردی، هر روز پسماندهای تولیدی شده در باکس های سربسته قرار داده می شود و در حال حاضر از نظر مدیریت پسماند مشکلی وجود ندارد و حتی پسماند تفکیک می شود.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان اردبیل اضافه کرد: در عین حال که احساس تکلیف و تعهد بی نظیری در بین گردشگران وجود دارد، اداره کل حفاظت محیط زیست هم بر این مساله نظارت می کند.

وی یادآور شد: با اقدامات انجام شده در پناهگاه مشکلی از بابت حضور خرس وجود ندارد و امکان برخورد و تعارض انسان با خرس به حداقل رسیده است، منتهی ممکن است در سایر مسیرها تغذیه دستی خرس وجود داشته باشد که آن هم مستلزم توجه گردشگران و کوهنوردان به حفظ محیط زیست و حیات وحش است.

قاسم پور گفت: یک موضوع کاملا ضروری این است که حریم ایمنی از خرس و زیستگاه آن به خصوص اگر دارای توله باشد رعایت شود و در صورت مشاهده خرس قهوه ای از روی کنجکاوی علاقه تفریح یا به هر دلیل دیگر نباید به آن نزدیک شد.

وی اضافه کرد: در صورت مشاهده خرس قهوه ای از هرگونه رفتار تحریک آمیز و تهدید کننده خرس باید اجتناب کرد و در صورت ضرورت تردد در محل هایی که احتمال حضور خرس وجود دارد، با ایجاد سر و صدای بلند از منطقه عبور کرد. نکته مهم دیگر به گفته قاسم پور این است که گردشگران باید از جا گذاشتن مواد غذایی در محل اسکان خود اجتناب کنند.