محرم و فرصت ترویج گردشگری مذهبی در رویداد اردبیل 2023

ایرنا/ این خبر پیرامون محرم و فرصت ترویج گردشگری مذهبی در رویداد اردبیل 2023 برای شما نوشته شده است.

دسته گردانی، شمع گردانی، تعزیه خوانی، مقتل خوانی، شبیه خوانی، علم گردانی و آداب دیگری که در دهه نخست ماه محرم در اغلب بلاد اسلامی اجرا می شود، در استان اردبیل از رنگ و شور خاصی برخوردار است و به اصطلاح، عزاداری های ماه محرم این استان، سوز و حال ویژه ای دارد.

بسیاری از شهروندان این استان که از ده ها سال قبل به دلایل مختلف، اردبیل را ترک کرده و در دورترین نقاط ایران سکنی گزیده اند، در دهه نخست ماه محرم به زادگاه خود باز می گردند تا از سفره پربرکت و بی تعارف کربلا و عاشورائیان بی نصیب نباشند.

محرم در فرهنگ استان اردبیل علاوه بر تحول در شئون زندگی و ایجاد حرکتهای اجتماعی، سیاسی و انقلابی، حتی موجب بروز هنر خاص حسینی و اهل بیتی در معماری و ساختمان مکانهای مذهبی شده و شاکله و کالبد شهر اردبیل و طاق ها و رواق های سازه های دینی و تاریخی این شهر که بازدید کننده را در فضایی مشحون از معنویت و مذهب قرار می دهد، همه در القا و معرفی اردبیل به عنوان شهری دینی و مذهبی تاثیرگذار است.

محلات مختلف اردبیل از اعصار دور به شش محله اصلی از جمله اونچی میدان (گازران)، سرچشمه، عالی قاپو، پیرعبدالملک، اوچ دکان و طوی تقسیم شده اند و دستجات پرشوری در ماه محرم از آنها به سوی بازار سرازیر می شود.

براساس مقاله محرم و فرصت ترویج گردشگری مذهبی در رویداد اردبیل 2023 باید بدانید که موقعیت مرزی استان اردبیل و همجواری با جمهوری آذربایجان نیز در صدور و ترویج پیام نهضت کربلا و انتقال معرفت حسینی به مسلمانان و شیعیان آن سوی رود ارس بسیار موثر بوده و شهرهای استان اردبیل در ماههای محرم همواره شاهد حضور اتباع جمهوری آذربایجان بوده اند و البته این آمد و شد به تناسب محدودیتهای مرزی کم و زیاد شده اما یکی از دلایل جذب و سفر اتباع خارجی به استان اردبیل در ماه عزا، حال و هوای خاص این ماه در این استان بوده و هست.

کیست که اذان جاودان موذن زاده ها را نشنیده باشد و دل به احوال ملکوتی آن نوای روحانی در آواز بیات ترک نسپرده باشد، کجا میتوان مسلمان دوستدار اهل بیت را یافت که نوای نوحه "زینب زینب" استاد سلیم موذن زاده را نشنیده باشد یا موقع استماع آن، اشکهای خاموش کننده نار جهنم در دیدگانش نقش نبسته باشد.

تصاویر و ویدئوهایی که از جلوه های حضور مردان و زنان سوگوار حسینی در روزهای تاسوعا و عاشورا از شهیدگاه اردبیل به جهان مخابره می شود، حیرت همگان را از حیث ازدحام قابل توجه شیفتگان حسین بن علی (ع) و یارانش وفادارش بر می انگیزد و تماشای دستهای بیشماری که یا ابوالفضل گویان بر سینه های سیاه پوش فرود می آیند، ماهیت نهضت کربلا را بار دیگر در اذهان مطرح می کند و به یقین هر سال هستند افرادی خارجی که با مشاهده این وقایع متحول کننده، به اسلام می گروند و دل تشنه را از مشرب تشیع سیراب می کنند.

در سال میلادی جاری (2023) که شهر اردبیل از سوی سازمان اقتصادی اکو به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای عضو آن شناخته می شود و آئین های افتتاحیه و متنوع دیگری با حضور سفرا و شخصیت های رسمی و ملی اکو و کشورهای دیگر به منظور شناساندن ظرفیت های گردشگری استان اردبیل در این استان، تهران و حتی در خارج از کشور برگزار شد، ماه محرم و بخصوص دهه نخست آن، فرصت مغتنمی برای معرفی زیبایی ها و ظرفیت های گردشگری مذهبی این استان است تا این بخش از صنعت گردشگری نیز در امتداد بخش های تاریخی، اقتصادی و طبیعی رونق یابد.

فراموش نکنیم که هفت آئین از آداب عزاداری مردم اردبیل در ماه محرم از جمله طشت گذاری، عزاداری سنتی در بازار تاریخی، شهادت حضرت مسلم بن عقیل به عنوان مقدمه سوگواری ها، عزاداری عشایر شاهسون و مراسم خاکسپاری شهدای کربلا در برخی شهرها از جمله خلخال و شمع گردانی که از قدمتی بیش از 500 سال برخوردار است، در فهرست آثار فرهنگی ناملموس کشور ثبت رسیده و تمایز فرهنگ عزا و دلدادگی به سالار شهیدان و یاران باوفایش در اردبیل در مقایسه با استانهای دیگر از دلایل ثبت این رسوم به نام استان اردبیل بوده است.

اجرا و اشاعه این برنامه های مهیج و برانگیزاننده دلها، بدون شک در جلب توجه افکار عمومی جهان به جلوه های گردشگری مذهبی بی تاثیر نیست و سال به سال بر ارج و اهمیت استان اردبیل به عنوان نماد عشق و ارادت به آستان سومین امام شیعیان می افزاید و به قول آیت الله سید حسن عاملی نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اردبیل، "عزاداری ما در جهان جلوه بین المللی یافته است و باید اهداف این عزاداری ها را به درستی عرضه کنیم و در چنین مجالسی که برای امام حسین (ع) و یارانش برگزار می شود شایسته است درباره علت کوتاه نیامدن ائمه در برابر ظلم و ظالم مطالب بیان شود".

انعکاس دقیق، بدون غلو و صحیح وقایع عاشورا از رسانه ها با نیت رونق دادن به گردشگری مذهبی، علاوه بر اینکه دلهای گردشگران داخلی و خارجی را برای لذت بردن از ظرفیتهای گردشگری استان دارلارشاد اردبیل جذب خواهد کرد، ذهن های آگاه و مترصد دریافت معارف و حکمت ها را نیز با فلسفه عاشورا و چرایی کوتاه نیامدن امام عاشورائیان در برابر دستگاه ظلم و جور متوجه خواهد کرد و از همین راه است که چراغ مکتب اسلام در اعماق جانها فروزان می شود.

البته در کنار برنامه های مذهبی و معنوی ماه محرم، بناهای مذهبی و تاریخی با ارزشی همچون مجموعه آرامگاهی شیخ صفی الدین اردبیلی به عنوان مجموعه ای تاریخی و جهانی و بقاع متبرکه امامزادگان شریف در برخی نقاط استان از نمادهای ترویج گردشگری دینی است که میتوان با پرداختن به پیشینه و منزلت آنها و بازشناساندن ابعاد دینی و عقیدتی آنان، به رونق سیر و سفرهای مذهبی دست یافت اما فرصت دهه نخست ماه محرم، ایامی خاص و بی جایگزین است که بی شک اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و دستگاه های متولی دیگر در این خصوص برنامه ریزی کرده اند.

از نگاه کارشناسان و دانایان امر، اردبیل به همان اندازه که به علت استقرار حکومت صفویان، در تحکیم وحدت ملی و ترویج حکومت شیعی در سرزمین ایران تاثیرگذار بوده، در طول تاریخ در ترویج فرهنگ تشیع و آداب و سنن تعزیه نیز برای بسیاری از استانها و حتی کشورهای خارجی به عنوان الگو بوده و همچنان به منزله منبری رسا در این زمینه نقش آفرین است.

گردشگری دینی علاوه بر اینکه در معرفی شعائر عقیدتی و مذهبی اثرگذار است، اقتصاد شهر و استان را نیز پویا می سازد و اگر به تحولات اقتصادی مشهد بنگریم، نمیتوان تاثیر بارگاه نورانی امام هشتم را در تحول اقتصادی و به گردش در آوردن چرخه کسب و کار در این نواحی نادیده گرفت و در اردبیل نیز بازتعریف سرمایه های دینی و مذهبی و پرداختی نو به شگفتی ها و دیدنی های گردشگری دینی می تواند هم به این صنعت شریف رونقی تازه بخشد و هم از منظر اقتصادی پیش نیازهای توسعه بازار و داد و ستد را فراهم آورد.

نویسنده: عیسی پاشاپور