تالار اشرف یکی از جاذبه های دیدنی اصفهان به شمار می رود

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای واصله و گزارش های منتشر گشته، تالار اشرف یکی از جاذبه های دیدنی اصفهان به شمار می رود.

تالار اشرف با استفاده از چوب بست ساخته شده و بام مسطح آن بر پایه های بلندی از جنس طلا قرار دارد. این عمارت دارای یک تالار بزرگ در میانه بنا است که اطراف آن اتاق های جانبی قرار دارد. تالار اصلی دارای سقف قوسی، مانند سقف آسمان است که برای تزئین آن از مقرنس کاری و قطاربندی با پوشش زرنگار و گچ بری های رنگین و لاجوردی استفاده شده است.

تزئیناتی مانند طلاکاری، لایه چینی با نقوش گیاهی، گچ بری با نقوش هندسی و گل و بوته، قطاربندی و تنگ بری در این بنای فاخر بکار رفته و در سردر ورودی آن نیز با آجرهای گره چینی شده به صورت برجسته کار شده است. انبوه مقرنس هایی که بر روی سقف ضربی و بلند این تالار کار شده، یکی دیگر از ویژگی های تزئینات شاخص این عمارت است، بطوریکه در میان هر مقرنس یک گل سنتی با تکنیک لایه چینی طلاکاری شده و چشم نوازی می کند. در بالاترین نقطۀ سقف تالار مرکزی نیز شمسه گردان یا گردونه مهر با 24 شعاع زرین دیده ها را به خود جلب می کند و در میانه نیز یک شمسه بزرگتر با 12 پر در دل مقرنس ها جالب توجه است.

این بنای فاخر و زرنگار که به لحاظ تزئیناتِ خود، ازجمله نقاشی، مقرنس های زیبا، طلاکاری، لایه چینی، گچ بری و طاق های متناسب ضربی جلوه و شکوهی خاص دارد، بنا به گفته مسعود نیک آیین، کارشناس گردشگری به اشرف افغان هیچ ارتباطی ندارد و انتخاب واژه «اشرف» به این دلیل است که آن را اشرف تالارهای اصفهان دانسته اند. در واقع باید دانست که «تالار اشرف» در زمان شاه عباس دوم ساخته شده و در عصر جانشین او یعنی شاه سلیمان کامل شده است.

مسعود نیک آیین گفت: عمارت تالار اشرف یکی از باشکوه ترین و زیباترین تالارهای بجا مانده از دوره صفوی در اصفهان است که با تزئینات عالی گچ بری و مقرنس های طلاکاری شده، در محدوده دولت خانه و در کنار عمارت رکیب خانه، کاخ چهل ستون، کاخ عالی قاپو و تالار تیموری قرار دارد.

او با بیان اینکه تالار تاریخی اشرف، اشرف تالارهای عصر صفویه است، افزود: وجه تسمیه این عمارت بی نظیر به نام «اشرف» به دلیل منحصر بفرد بودن نوع تزئینات و مقرنس های زیبای آن است.

این کارشناس خبره گردشگری با اشاره به اینکه ترنج وسط تالار اشرف از طلای خالص تشکیل شده که دارای 24 پره و بیانگر ساعات شبانه روز است، بیان کرد: تالار اشرف نشان دهنده عظمت و شکوه هنر معماری استادکاران و ابرمهندسین این دیار هنرپرور بوده و گویای این است که هنرمندان و استادکاران این اثر برجسته، یک بنای ساده نبوده اند و به بسیاری از علوم زمان خود تبحر داشته و با پشتوانه فلسفه و تفکر غنی اسلامی و شیعی این بنای شکوهمند را خلق کرده اند.

نیک آیین ادامه داد: بر دیوار اصلی این تالار، تابلوی شب معراج حضرت پیامبر (ص) نقش اندازی شده و در پایین آن اشعاری از مثنوی نظامی گنجوی در وصف معراج حضرت رسول (ص) نقل شده است.

او گفت: مرمت گچ بری ها، نقاشی ها و آرایه های این تالار زیبا از سال 82 توسط اداره کل تشریفات استانداری و با نظارت و همکاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آغاز و بسیاری از بخش های آسیب دیده آن با حضور هنرمندان و مرمتگران اصفهان در مدت 20 سال گذشته مرمت و بازسازی شد.

هم اکنون نیز با برخی از شاهکارهای صنایع دستی و هنرهای دستی هنرمندان وزین اصفهانی مزین شده و به عنوان تالار موزه و ویترین هنر و معماری اصفهان، محل بازدید، ملاقات و نشست با مهمانان خارجی بلند پایه استان مورد بهره برداری قرار گرفته و با پیگیری و تلاش اداره کل مذکور بخشهای دیگری از آن نیز در دست مرمت و بازسازی است.

این بنای تاریخی در دوره صفوی سکونتگاه پادشاه و حرم سلطنتی بوده است و در دوران قاجار به عنوان خانه صارم الدوله (فرمانده نظامیان اصفهان) مورد استفاده قرار گرفت. برخی از پژوهشگران نوشته اند که تالار اشرف در اوایل جنگ جهانی اول بین سالهای 1914 تا 1918 میلادی به انبار علوفه و اقامتگاه سربازان روسی تبدیل و یکی از واحدهای نظامی در آن مستقر شد. در همین سالها تمام تزئینات سقف این تالار را زیر گچ پنهان می کنند که به نوعی موجب حفظ این نقوش زیبا شده است.

در اواخر دوران قاجار مرمتهایی در تالار اشرف صورت گرفت و از ویرانی کامل نجات یافته است. تالار اشرف روزگاری نیز به اداره صحیه و سجل احوال، اداره معارف، اداره فرهنگ و هنر، اداره آموزش و پرورش تغییر کاربری داد و از سال 1383 تاکنون نیز اداره کل تشریفات و امور بین الملل استانداری اصفهان در این عمارت مستقر است.

در سفرنامه شاردن نیز به تالار اشرف اشاره شده و مرمت آن را متعلق به اواخر دوره سلطنت شاه سلیمان دانسته و آورده که تاجگذاری شاه سلیمان در این مکان برگزار شده است. نکته دیگر اینکه در مقابل این بنا حوضی مستطیل شکل وجود دارد که در چهارطرف آن 4 باغچه مشجر قرار گرفته است. در شمال غربی عمارت نیز زمین مسطح وسیعی است که باقیمانده عمارت صدریه و به باغ چهلستون متصل است. در حال حاضر از آن عمارت مجلل یک تالار نفیس بزرگ و دو اتاق کوچک در طرفین تالار اصلی باقی مانده است.

این عمارت که در تاریخ 15 دی 1310 با شماره 106 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، در خیابان باغ گلدسته در غرب خیابان استانداری و واقع در محدوده باغ استانداری قرار دارد و به تالار اشرف شهرت دارد.