فتح کردن اورست همیشه چالشی جذاب اما سخت برای کوهنوردان بوده است

ایسنا/ براساس خبرهای بدست رسیده، فتح کردن اورست همیشه چالشی جذاب اما سخت برای کوهنوردان بوده است.

قله اورست در رشته کوه هیمالیا، بلندترین کوه جهان و مرتفع ترین نقطه کره زمین است. فتح کردن اورست همیشه چالشی جذاب اما سخت و طاقت فرسا برای کوهنوردان حرفه ای بوده و تجربه دیدن جهان از مرتفع ترین نقطه آن خالی از خطر نیست.

تاکنون بسیاری از عازمان فتح اورست، موفق شده اند که خود را به قله برسانند اما بسیاری دیگر از کوهنوردان هم به دلیل شرایط بسیار سخت عزیمت و پیمایش، از ادامه طی مسیر باز می مانند و مجبور می شوند در پناهگاه های اورست بمانند و به پایین برگردند. اما کوهنوردانی که با در سر داشتن آرزوی فتح این قله، کوله بار خود را بسته اند، قدم در راه سخت فتح آن گذاشته اند و در راه رسیدن جان خود را از دست داده اند و هرگز نتوانسته اند از این کوه خارج شوند هم کم نیستند.

اجساد مردگان؛ منظره ای رایج برای صعود کنندگان به بام دنیا

از زمان اولین صعود به اورست که در سال 1900 میلادی انجام شد، تاکنون 310 مورد مرگ در قله اورست به ثبت رسیده و با توجه به خطرات همیشگی صعود، این آمار سال به سال افزایش می یابد.

اکثر قریب به اتفاق اجساد کوهنوردان ناکام به دلیل شرایط نامساعد آب و هوایی و همچنین سخت و صعب العبور بودن مسیرهای دسترسی و هزینه های گزاف پایین آوردن آنها، در جای جای مسیر صعود به اورست بچشم میخورند و به دلیل دمای پایین و سرد بعضاً دست نخورده و سالم باقی مانده اند.

طبق آمارهای موجود، تا سال 2015 در طول مسیر صعود به قله اورست تقریبا 200 جسد شمارش شده بودند که کوهنوردان در مسیرشان آنها را به چشم می دیدند.

الیا سایکالی، فیلمساز اورست نورد پس از صعود به این قله در سال 2019 در اینستاگرامش پیرامون اینکه فتح کردن اورست همیشه چالشی جذاب اما سخت برای کوهنوردان بوده است، نوشت: «نمی توانم آنچه که آن بالا دیدم را باور کنم؛ مرگ، قتل عام، هرج و مرج و صف آرایی اجساد مرده در مسیر صعود بچشم میخورد.»

در بهار سالی که الیا به اورست صعود کرد، 11 کوهنورد کشته شدند که یکی از مرگبارترین فصل های صعود در سالهای اخیر نام گرفت. در سال 2015 هم وقوع یک بهمن سهمگین در قله دست کم جان 19 کوهنورد را گرفت.

سال 2023 هم تاکنون سالی بدون سورپرایز مرگ برای کوهنوردان نبوده است. از همان آغاز فصل صعود به قله، 4 نفر از کوهنوردان در راه صعود و فتح اورست جان خود را از دست داده اند. انتظار می رود که امسال یکی از شلوغ ترین سالها از لحاظ شمار اورست نوردان باشد. تاکنون دولت نپال برای 463 متقاضی فتح اورست، جواز صعود صادر کرده است و با احتساب شرپاها و اعضای دیگر تیم های فتح مانند تیم های تدارکات و پشتیبانی در فصل صعود امسال تقریبا 900 نفر به قله بلندترین کوه جهان عزیمت می کنند.

شرپاها به گروهی از ساکنان منطقه هیمالیا مانند نپال و تبت گفته می شود که به علت آشنایی با منطقه و همچنین دارا بودن مهارت در کوهنوردی، تیم ها و متقاضیان فتح اورست را همراهی می کنند.

در سال جاری هم قله ی اورست بدون قربانی نبوده است. در همان آغاز فصل صعود به قله، 4 نفر از کوهنوردان جان باختند.

یکی از دلایلی که این اجساد باقی مانده به ندرت برداشته می شوند و به پایین آورده می شوند، هزینه های گزاف انجام این کار است. معمولا صعود به مسیرهای بسیار سخت برای پایین آوردن یک جسد از نوک قله، برای یک تیم کوهنوردی بین 40 تا 80 هزار دلار هزینه دارد و کمتر کسی حاضر یا قادر است که این هزینه را برای پایین آوردن یک جسد حتی اگر متعلق عزیزان و اطرافیان باشد، بپردازد.

فارغ از هزینه های مالی، تلاش برای پایین آوردن اجساد از قله، هزینه های جانی هم دارد. پیش از این دو کوهنورد نپالی در سال 1984 در تلاش برای پیدا کردن یک جسد در ارتفاعات اورست جان خود را از دست دادند و پیکر آنها هم مانند سایر درگذشتگان راه فتح قله، در اورست باقی ماند. به همین دلیل است که اکثر کسانی که در راه صعود جان می بازند پایین آورده نمی شوند و در مسیر باقی می مانند.

اورست مملو از گردشگران

برخی از کوهنوردان دلیل زیاد شدن آمار مرگ و میرها میان متقاضیان صعود به اورست در سالهای اخیر را ازدحام بیش از حد کوهنوردان و شلوغی بیش از حد مسیرهای صعود می دانند. آنها می گویند که بسیاری از متقاضیان صعود به اورست، آنقدر مشتاقند که به قله برسند و سند فتح کردن قله را به اشتراک بگذارند که برای تحقق آن جان خود و سایر هم تیمی ها را به خطر می اندازند و به هشدارهای سایر اعضای باتجربه و حرفه ای تیم توجه نمی کنند؛ حتی در شرایطی که هشدارهای خطر مرگ حتمی به آنها داده می شود.

آنها معتقدند که با جلوگیری کردن از ورود متقاضیانی که تجربه کافی ندارند و کمتر کردن صدور جواز صعود میتوان تا حدی از آمار مرگ و میر کم کرد.

برخی از کوهنوردان دیگر هم فارغ از شلوغ شدن و ازدحام کلی جمعیت در منطقه اورست، از ترافیک خطرناک انسانی در منطقه به اصطلاح «منطقه مرگ» کوه که ارتفاع آن به بالای هشت هزار متر می رسد گلایه دارند. در منطقه مرگ، هوا به صورت خطرناکی رقیق است و بیشتر کوهنوردان برای زنده ماندن از ماسک اکسیژن استفاده می کنند.

حتی در صورت استفاده از ماسک هم منطقه مرگ اورست جای هرکسی نیست و کوهنوردان برای زنده ماندن در این منطقه باید حتما آموزش های ویژه دیده باشند و تاب تحمل این شرایط خطرناک را داشته باشند. برخی از کوهنوردان تازه وارد که آموزش های لازم را ندیده اند و توانایی ویژه بدنی برای تحمل این شرایط را ندارند، شروع به هذیان گفتن و درآوردن لباس های خود در شرایط یخبندان می کنند و با همراهان خیالی خود صحبت می کنند. این اقدامات، هم جان کوهنوردان تازه وارد و هم جان سایز اعضای تیم را به خطر می اندازد.

پیکر مرد چکمه سبز؛ راهنمای غم انگیز کوهنوردان

یکی از معروف ترین این اجساد باقیمانده در مسیر صعود که سالهاست کوهنوردان در مورد آن صحبت می کنند متعلق به مردی است که به دلیل رنگ سبز چکمه هایش به چکمه سبز یا Green Boots معروف شد، متعلق به کوهنورد جوانی به نام Tsewang Paljor است که 27 سال پیش در سال 1996 میلادی، در فاصله ای نه چندان دور از قله اورست، در غاری در مسیر شمالی فتح اورست از دنیا رفته و پیکر او سالم باقی مانده است.

پالجور عضوی از یک تیم شش نفره صعود به قله اورست بوده و در نزدیکی های رسیدن به قله، طوفان سهمگینی رخ می دهد و سه تن از این گروه در مکانی که قرار داشتند باقی می مانند و سه نفر دیگر از اعضای تیم تصمیم می گیرند که به هر قیمتی که شده قله را فتح کنند. پالجور تصمیم میگیرد که بماند اما به دلیل سرمای بیش از حد جان می بازد.

جسد پالجور در این 27 سالی که در نزدیکی قله اورست بچشم میخورد، تبدیل به یک راهنمای غم انگیز برای سایر اورست نوردان شده و کوهنوردان یا کنار پیکر پالجور استراحت می کنند یا از موقعیت این جسد برای اعلام کردن محلشان به سایر کوهنوردان استفاده می کنند و می گویند «الان کنار چکمه سبز هستیم!»

جسد پالجور زیر یک تخته سنگ قرار دارد و طوری به نظر می رسد که انگار زنده است و روی پهلوی چپش خوابیده است. او کلاه کاپشنش را روی سرش محکم کرده و دستهایش را طوری روی سینه اش قفل کرده که به نظر می رسد که تا قبل از مرگش می خواسته خودش را از سرمای شدید هوا محافظت کند.

در ابتدا جسد چکمه سبز مستقیماً در راه عبور قرار داشت اما در سال 2014 یک کوهنورد چینی پیکر او را کمی جابجا کرد تا مسیر برای سایر کوهنوردان کمی بازتر باشد و مردم برای عبور از این مسیر، ناگزیر به لگد کردن پیکر چکمه سبز نشوند.

محلی که جسد چکمه سبز قرار دارد در نزدیکی قله قرار دارد و معمولا سایر کوهنوردان هنگام عبور از کنار پیکر او با احتیاط و احترام قدم برمی دارند و به نوعی احترام هم نورد درگذشته شان را حفظ می کنند.

نوئل هانا، یکی از کوهنوردان باسابقه که سابقه هفت بار صعود به اورست را دارد در این خصوص می گوید: «می توانم بگویم که همه کوهنوردان بویژه آنهایی که از مسیر شمال به اورست صعود می کنند، درباره چکمه سبز می دانند یا در این مورد خوانده اند و از بقیه درباره آن شنیده اند.»

هانا در ادامه می گوید که «تقریباً 80 درصد کوهنوردانی که از مسیر شمالی صعود می کنند، در پناهگاهی که چکمه سبز در آن آرمیده استراحت می کنند و تقریباً سخت است که دلتنگ او نشوید.»

درخصوص کوهنورد درگذشته معروف به چکمه سبز می دانیم که او در زمان صعود 28 سال داشته و گفته می شود که یکی از اعضای پلیس مرزی هند و تبت بوده است.

تینلی، برادر پالجور که یک راهب است چند روز پیش از عزیمت او را در دهلی هند ملاقات کرده و با او خداحافظی کرده بود. او درخصوص وضعیت سلامتی پالجور می گوید که «او تازه امتحان سلامتی اش را گذرانده بود و برای رفتن به تبت و فتح هیمالیا بسیار هیجان زده بود.»

خانواده پالجور اعلام کرده اند که پس از مرگ فرزندشان بیمه تنها 3690 دلار به آنها پرداخت کرده و به عنوان حقوق بازنشستگی ماهانه تنها 36 دلار دریافت می کنند. مادر پالجور می گوید «این مبلغ که به عنوان حقوق ماهانه به ما پرداخت می شود، حتی کفاف سه ر وز مخارجمان را هم نمی دهد.»

اگرچه پالجور در اورست جان باخت و خانواده اش هزینه ناچیزی بابت تلف شدن فرزندشان دریافت کردند و پیکر او تبدیل به منظره ای غمناک برای کوهنوردان شد اما اورست وقتی جانی را می گیرد آن را نیز حفظ می کند. در نهایت پالجور تبدیل به توقفگاه چکمه های سبز شد. کوهنوردی بدون نام که هر ساله اورست نوردان در مسیر برای رسیدن به افتخار فتح اورست، از کنار او میگذرند.