تهیه و وارد کردن مواد برای مرمت تخت جمشید کار سخت و غیرممکنی نیست

ایلنا/ براساس آخرین خبر و گزارش های منتشر شده، تهیه و وارد کردن مواد برای مرمت تخت جمشید کار سخت و غیرممکنی نیست.

افشین یزدانی (دکترای باستان شناسی) با اشاره به آنکه هنوز زمان زیادی از ایجاد یک برش عمیق با چکش های برقی بر بستر تراش خورده باستانی و تخریب بخشی از تخت جمشید نمی گذرد، یادآور شد: اگرچه ساخت یک دیواره آجری با پلاستر سیمان که به صورت بسیار ناشیانه و مبتدی و دور از شان تخت جمشید در نمای پلکان ورودی پس از نقدهای کارشناسی و دستور مدیران ارشد وزراتخانه جمع آوری شد اما رفتارهایی چون برش بستر صخره ای باستانی هیچگاه قابل اصلاح و بازگرداندن به شرایط اولیه و نخست خود نخواهد بود.

او ادامه داد: باتوجه به شناخت کلی که از وضعیت اعتبارات مجموعه میراث جهانی تخت جمشید در دوران مدیریت اخیر این مجموعه داریم بر آن شدیم تا در مورد مصالح مرمتی مورد نیاز و چگونگی تأمین آن یک بررسی انجام دهیم.

این باستان شناس افزود: براساس نظر کارشناسان آگاه، مواد مرمتی مورد نیاز و استفاده مجموعه تخت جمشید با نام تجاری لدان دارای سه گونه متفاوت و مشخص به نامهای C30، MTX-Lو TA1 است که جهت ساخت ملات یا تزریق درون درزهای بسیار ظریف ایجاد شده در سنگها مورد استفاده قرار می گیرد. خوشبختانه در ایران شرکتهایی تخصصی در زمینه حفاظت و مرمت فعالیت دارند که این مواد را از کشورهایی مانند ایتالیا وارد کرده و تحویل پایگاه میراث جهانی دهند.

یزدانی با اشاره به آنکه تهیه و وارد کردن این مواد برای مرمت تخت جمشید کار سخت و دشوار و غیرممکنی نیست، ادامه داد: در تماس با یکی از این شرکتها که در سالهای گذشته همکاری نزدیک و تنگاتنگی با محوطه های میراث جهانی تخت جمشید و پاسارگاد داشت، ضمن رد ادعای سخت بودن واردات و تأمین مواد مرمتی آهکی فرآوری شده مورد نیاز، آمادگی خود را برای تأمین و تحویل هرچه سریع تر هر مقدار از این مواد از کف وزنی 100 کیلوگرم به قیمت کیلویی در حدود یک میلیون و پانصد هزار تومان اعلام نمودند.

به بیان دیگر برای تأمین 100 کیلو انواع لدان مورد نیاز دستکم دو یا سه سال مجموعه ای چون محوطه میراث جهانی تخت جمشید، اعتبار 150 تا 170 میلیون تومان کفایت می کند و جالب آنکه این مبلغ برای سالهای گذشته با توجه به پایین تر بودن نرخ دلار بسیار کمتر از این بوده است. شرکت مورد نظر در پاسخ به پرسش ما در رابطه با سفارش خرید مواد مرمتی از سوی مدیریت تخت جمشید در دو سه سال گذشته اینگونه پاسخ داد که مأمور خرید تخت جمشید در سال گذشته تنها سفارش 40 کیلوگرم لدان داد که با توجه به کف سفارش 100 کیلوگرم که در سال گذشته تنها 100 میلیون تومان اعتبار برای آن مورد نیاز بود به بهانه کمبود اعتبار کافی از خرید آن منصرف شده و تنها به سفارش دادن 400 کیلو آهک هیدراته به قیمت کلی کمتر از 4 میلیون تومان و مقدار اندکی چسب مرمتی آن هم برای مجموعه پاسارگاد اکتفا کردند.

این باستان شناس خاطرنشان کرد: نکته مورد توجه آن است که با وجود انصراف مدیریت تخت جمشید از خرید 100 کیلوگرم لدان که می توانست نیاز بیش از یک سال تخت جمشید و پاسارگاد را مرتفع کند به بهانه کمبود اعتبار، در دوران مدیرتی ایشان از سالهای 97 تا 99 بیش از چند ده میلیارد تومان اعتبار در قالب ردیف بودجه و دیگر اعتبارات به تخت جمشید و پاسارگاد اختصاص یافته که صرف هزینه هایی چون ساخت سوله در حریم ممنوعه و بکارگیری بیش از 10 دانش آموخته باستان شناسی تنها برای مجموعه تخت جمشید بدون ارزیابی نیازهای کارشناسی شده است.

عدم تأمین مواد و مصالح مرمتی مورد نیاز برای مجموعه های تخت جمشید و پاسارگاد توسط مدیریتی که میلیاردها تومان اعتبار در سالهای گذشته در اختیارش بوده است بنا به ادعای یکی از کارشناسان مرمت در پاسارگاد موجب شد تا به تغییر در شیوه کار مرمت و کار با آهک هیدارته که بسیار ارزان تر است، اقدام شود. همچنین یکی از نیروهای پایگاه میراث جهانی تخت جمشید از این موضوع گله و شکایت جدی دارد که پایگاه بجای جذب چندین مرمتکار خبره یا حتی چند کارگر ساده جهت انجام کارهای فیزیکی در حوزه مرمت، شرایط را در محوطه ای به اهمیت تخت جمشید به سمتی برده که امروزه و بویژه پس از بازنشستگی چندین تن از نیروهای کارآزموده این مجموعه از کمبود کارگر مرمتکار رنج می برد و مدیریت برای کارهای مرمتی از باستان شناس و حتی از کارشناس جغرافیایی که در دوران ایشان جذب پایگاه شده، استفاده می کند.

او تصریح کرد: حال این پرسش جدی مطرح می شود که بر سر اعتبارات اختصاص یافته به مجموعه میراث جهانی تخت جمشید که در سه سال گذشته دستکم افزون بر چند ده میلیارد تومان بوده چه آمده که هزینه تأمین مواد اولیه مرمت را ندارند و دست به دامن مرمتگران بدون مرز می شوند؟

چندی پیش حمید فدایی (مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید) مطرح کرد یکی از حسن هایی که برقراری ارتباط با مرمتگران بدون مرز برای ما داشت آن بود که بسیاری از مواد مصرفی تخت جمشید تامین شد. متاسفانه وارد کردن و انتقال این مواد که از جمله مواد آهکی فراوری شده هستند، بسیار سخت است. از همان همکاری هنوز مواد زیادی باقی مانده و تلاش شده از شرکتهای مرمتی، رزین هایی مصرفی که تقریبا تمام شده اند، تامین شود. اکنون کسری زیادی نداریم و به اندازه ای مصالح داشتیم که نه تنها کارهای مرمتی تخت جمشید پیش برود بلکه بتوانیم کارگاه آموزشی نیز برگزار کنیم.

او در بخش دیگری از گفتگوی خود تاکید کرد: شاید اگر مصالحی که ایتالیایی ها برایمان آورده اند را نداشتیم همین الان با مشکل تامین اعتبار برای تامین مواد و مصالح روبرو میشدیم. اصولا شرایط خوبی در تامین اعتبارات نداریم و تلاشمان برای پرداخت دستمزدها و حقوق است تا انگیزه برای ادامه کار را فراهم کنیم. هرچند وزیر جدید در بازدیدی که رئیس جمهور از تخت جمشید داشت تلاش کرد اما امور تخت جمشید درحال حاضر با کمبود بودجه روبروست. اعتبارات استانی به تخت جمشید تعلق نمی گیرد و نگاه ما به اعتبارات ستادی و ملی است.