تنوع موزه در تهران زیاد است

خبرگزاری مهر/ براساس آخرین گزارش های منتشر شده و خبرهای بدست آمده، تنوع موزه در تهران زیاد است.

براساس قطعنامه شماره 5 دوازدهمین مجمع عمومی کمیته بین المللی موزه ها (ICOM) که در 28 می 1977 میلادی در مسکو برپا شد، روز 18 می برابر با 28 اردیبهشت به عنوان روز جهانی موزه ها نامگذاری شد و از آن سال در روز جهانی موزه در همه کشورهای عضو مراسمی برگزار می شود.

28 اردیبهشت در ایران شروع هفته میراث فرهنگی است. این روز فرصتی برای ملاقات فعالان حرفه ای در زمینه موزه ها با عموم مردم علاقمند به این حوزه است. همچنین موزه ها در این روز تلاش می کنند فعالیتهای جانبی بیشتری داشته باشند.

در بیشتر کشورها این روز به عنوان مهمترین روز موزه هاست و از آنها بیشترین استقبال نیز می شود. بازدید کنندگان به سمت موزه می روند و از تخفیف های متعددی در بلیت بهره می برند. ایران هم از این قاعده مستثنی نیست. اما چرا موزه و اصلاً در ایران اولین موزه ها چه زمانی شکل گرفت و در پایتخت چند موزه وجود دارد.

در این گزارش به معرفی برخی از موزه هایی می پردازیم که کمی متفاوت از تعریف موزه ها هستند و شاید به دلیل تخصصی بودن فعالیت هایشان کمتر مورد توجه قرار گرفته اند.

طبق اسناد تاریخی، پیشنهاد ایجاد مکانی به نام موزه برای نخستین بار در ایران از سوی «مرتضی قلی هدایت» ملقب به «صنیع الدوله» مطرح شد که البته به نتیجه ای نرسید. قدیمی ترین موزه ایران، «موزه سلطنتی» است که به دستور ناصرالدین شاه ساخته شد.

براساس مقاله تنوع موزه در تهران زیاد است، باید بدانید که این موزه براساس آنچه ناصرالدین شاه در اروپا دیده بود، در ضلع شمالی کاخ گلستان در 1294 هجری قمری تأسیس شد که متشکل بود از هدایای خارجی شاهان قاجار و جواهرات سلطنتی. این موزه بعدها از بین رفت و جواهرات آن به خزانه بانک ملی و سلاح های موجود در آن به موزه دانشکده افسری سپرده شد.

اما برخی از افراد اولین موزه پایتخت با تعریف امروزی را موزه ملی ایران می دانند. موزه ای که بیشتر در موضوع باستان شناسی تاکید دارد و الان در خیابان سی تیر یکی از موزه های ملی مهم ایران و پایتخت بشمار می آید. از آن به بعد موزه های مختلفی در تهران شکل گرفت هر کدام به سمت تخصصی شدن پیش رفتن و برخی موضوعات کلی تری را مدنظر قرار دارند.

الان بسیاری از نهادها و ارگان ها موزه ای برای خود دارند از کارخانه ها گرفته تا بانک ها و سازمانهای دولتی. در حال حاضر بانک های دولتی بهترین موزه ها را در اختیار دارند. مانند موزه جواهرات بانک ملی که در حال حاضر تعطیل است. اما پیش از این مهمترین و بهترین جواهرات و منابع پولی ایران در این موزه نگهداری میشد.

اخیراً هم دو تاج پهلوی سوژه شد و بسیاری می خواستند بدانند که آیا در زمان انقلاب خانواده شاه تاج های معروف خاندان پهلوی را هم بردند یا هنوز هست. تا اینکه وزیر میراث فرهنگی تصویری از خودش در حال بازدید از این تاج های سلطنتی را به نمایش گذاشت.

براساس مقاله تنوع موزه در تهران زیاد است، باید بدانید که یکی از موزه های مهم تهران که به تازگی نیز افتتاح شده، مربوط به موزه پمپ بنزین در دروازه دولت تهران است و از آن به عنوان نخستین موزه نفتی پایتخت و سومین موزه صنعت نفت کشور یاد می شود.

این موزه ششمین پمپ بنزین قدیمی شهر تهران بوده است و در آن خودروهای قدیمی نمایش داده می شوند. همچنین اتومبیل شهید محمود جواد تندگویان وزیر سابق نفت، تاکسی های دوره پهلوی و پمپ ها، تجهیزات آن و انواع سوخت ها به همراه اسناد مربوط به توزیع نفت وجود دارد و به نمایش گذاشته شده است.

یکی از موزه های دیدنی باید موزه دخانیات ایران باشد. پروانه فعالیت این موزه در سال 1400 داده شد که تا سه سال اعتبار دارد.

موزه دخانیات موزه ای است که با گشت و گذار در آن می توانید انواع بسته های قدیمی سیگارهای ایرانی مثل بهمن، تیر و…را در آنجا ببینید. قدیمی ترین ساختمان شرکت دخانیات در خیابان قزوین قرار دارد که به سبب نوع معماری و قدمت تاریخی تبدیل به موزه شده و بیش از 300 اثر ارزشمند و میراثی در آن نگهداری می شود.

موزه دخانیات ایران دارای 2 بخش است و ظرفیت ها و دستاوردهای تاریخی بسیار ارزشمندی در آن وجود دارد که می تواند بستر افزایش ظرفیت گردشگری منطقه 11 را فراهم کند. در «موزه دخانیات» آثار فراوان صنعتی، اداری، آزمایشگاهی، افتخارات ورزشی، عکس و محصولات قدیمی به همراه اسناد فعالیت های شرکت دخانیات ایران از زمان تأسیس یعنی سال 1316 و نیز اسناد تاریخی مرتبط با فعالیت های حوزه توتون و تنباکو ایران به نمایش گذاشته شده است.

براساس مقاله تنوع موزه در تهران زیاد است، باید بدانید که موزه دخانیات جایی است که سوابق بیش از یک قرن فعالیت صنعت دخانیات ایران در آن جمع شده است. با قدم زدن در این موزه و بررسی اشیا، اسناد و عکس های قدیمی نقش بسته بر دیوارهای آن می توانید به اطلاعاتی کلی درباره نحوه شکل گیری شرکت دخانیات و فراز و فرودهای آن در ایران دست پیدا کنید.

اینکه چگونه شمال کشور و مرکز تحقیقات تیرتاش برای توسعه دخانیات در ایران انتخاب شد، ساخت بنگاه به چه شکل بود و در زمان افتتاح شرکت دخانیات با حضور رضاخان چه اتفاقاتی رخ داد.

یکی از موزه هایی که به صورت تخصصی علم پزشکی ایران را برای بازدید تشریح می کند، موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران است که در سال 1380 افتتاح شد. این موزه اکنون در منطقه امیرآباد تهران در یک بنای بازمانده از قاجار قرار دارد. این بنا در زمان امیرکبیر به عنوان اصطبل شاهی مورد استفاده قرار میگرفت.

در موزه تاریخ پزشکی، بخشهای مخصوص پزشکان مطرح کشور، آشنایی با تاریخ دامپزشکی، عینک سازی، دندانپزشک، اسناد و کتب خطی و…دارد. در بخش دیگری از این موزه میتوان وسایل جالبی از جمله مومیایی، عینک استخوانی را دید.

براساس مقاله تنوع موزه در تهران زیاد است، باید بدانید که موزه روان پزشکی یکی از بخشهای بیمارستان روزبه است که به عنوان موزه پژوهشی در ایران راه اندازی شد. این موزه با انجام تحقیقات توسط برخی از اساتید روان پزشکی در حوزه سلامت و تاریخ بهداشت روان، نتایج آن در قالب متریال موزه ای درآمد این محتوا در هفت خوان و در قالب یک موزه به نمایش درآمدند.

در این هفت خوان بازدید کننده با تاریخ روان پزشکی، آرشیو موزه، عکس ها، معرفی پیشکسوتان بیمارستان روزبه، معرفی فیلم هایی که اختلالات روانی و درمان های قابل انجام روی بیماران را توضیح می دهد و معرفی پزشکان بین المللی و مدرن آشنا می شود.

شهر تهران هم برای خودش موزه دارد اما این موزه هنوز تکمیل نشده است. موزه بلدیه قرار است توسط شهرداری تهران در میدان امام خمینی و در ساختمان بلدیه ایجاد شود. این ساختمان به سبک قدیمی ساخته شده و از آن به عنوان موزه بلدیه یا موزه شهرداری استفاده خواهد شد. پیش از این موزه بلدیه در شهر تبریز، قزوین و اردبیل ایجاد شده بود.

قرار بود تهران یک موزه برای کارخانه سیمان هم داشته باشد. این قول را شهردار تهران داده که بالاخره چنین موزه ای در شهرری داشته باشیم. در حال حاضر هم برخی از کارهای آن انجام شده تا بتواند در کنار محدوده های باستانی از کارخانه سیمان قدیمی ری به عنوان موزه صنعتی استفاده کرد.

سرامیک هم برای خود موزه دارد. البته اگر بتوان کاربرد دقیق این کلمه را برای آن به کار برد. موزه سرامیک یکی از مراکز دیدنی شمال شهر تهران است که به صورت تخصصی در حوزه سرامیک فعالیت دارد. این مکان محلی برای همفکری و الگوسازی معماران و طراحان است. شاید بتوان آن را یک موزه صنایع دستی هم نامید چون سرامیک هنری برخاسته از دل صنایع دستی است.

غیر از این موزه ها، تهران فضاهای موزه ای برای دیدن کم ندارد. کاخ سعدآباد و کاخ نیاوران و گلستان هر کدام داخل خود چندین موزه دارند که یک بازدید کننده را برای چند روز سرگرم کند و هر کدام با دیگری متفاوت باشد. حتی برخی از افراد فضاهای بیرونی این کاخ ها را هم موزه می دانند مانند جنگلهای سعدآباد یا درختان نیاوران.

موزه اسباب بازی، موزه جواهرات، موزه هنر ایرانی، موزه پول، موزه زمان، موزه نقاشی پشت شیشه، موزه شیشه و آبگینه، موزه ارامنه بخش کوچکی از انواع و اقسام موزه های موجود در تهران است.

بسیاری دیگر از موزه های تهران هم شناخته شده هستند برخی این موزه ها مانند خانه موزه ها متعلق به مشاهیری است که در تهران زندگی کرده اند مانند خانه نیما یوشیج یا خانه سیمین و جلال، خانه دکتر حسابی، خانه شهید رجایی و....

باغ موزه ها بخشی از موزه های شهر تهران محسوب می شوند مانند زندان قصر که الان کاربری باغ موزه دارد یا باغ موزه دفاع مقدس. این موزه ها هم در نوع خود دیدنی و درک کردنی هستند.

اما اگر بتوان به فهرست موزه های تهران، مجموعه های خصوصی را هم اضافه کرد، این فهرست بلندبالاتر از آنی می شود که الان وجود دارد. مثلاً خیلی از افراد در همین تهران مجموعه هایی از مداد رنگی، عینک، رادیو، تمبر و…جمع آوری کرده اند. برخی از آنها فضایی را برای نمایش مهیا کرده اند تا هر کسی مانند یک بازدید کننده بتواند از مجموعه اش دیدن کند.

اینها ظرفیت هایی برای شهر تهران محسوب می شود؛ ظرفیت هایی که هر گردشگر را در تهران می تواند به خود مشغول کند.