ربوده شدن سر شیر در گچ بری تیمچه صرافیان تکذیب شد

ایلنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، ربوده شدن سر شیر در گچ بری تیمچه صرافیان تکذیب شد.

تیمچه صرافیان از جمله آثار میراث ملی ایران است که در بازار کهنه شهر آباده قرار دارد که پیش از این در مالکیت حاج ملاعبدالله واعظ بوده است. او ضمن اداره کردن منبر و محراب مسجد به امر تجارت اشتغال داشته و تیمچه بوسیله خود او اداره میشد. این مکان برای انجام امور بازرگانی نزدیک 120 سال پیش به دست استاد رضا یزدی در بافت قدیم شهر آباده ساخته شده است.

این بنای تاریخی نزدیک یک هزار و هشتاد مترمربع مساحت دارد و اعیانی دو اشکوبه (طبقه) آن یک هزار و پنجاه مترمربع است. این بنای آجری دارای 36 حجره است. در گذشته، حجره های پایینی مغازه و حجره های اشکوب بالا برای مهمانان بود اما امروز به عنوان محل عرضه و ارائه صنایع دستی مورد استفاه قرار می گیرد. مصالح موجود در آن گچ، خاک، سنگ و چوب است. ورودی تیمچه در ضلع شرقی واقع شده و درب آن منبت کاری و سردر ورودی با اشکال شیر و گل و بوته گچ کاری شده است. طاق ورودی آن در دو سو دارای مقرنس های زیبای گچی است.

با این وجود این روزها فعالان میراث فرهنگی در بازدیدی که از این مجموعه داشته اند، متوجه فقدان سر شیر در سر در ورودی تیمچه صرافیان شدند. در عکسهایی که در اختیار گذاشته شده، عنوان شده که این گچ بری در گذشته در این بخش که یک شیر را نشان می دهد، کامل بود و سر شیر در جای خود قرار داشت اما در عکسهای جدید شاهد تخریب سر شیر هستیم و جای آن خالی است.

لازم به ذکر است، ساختمان کاروانسرای قدیمی حاج شکرالله صرافیان نیز در این بازار قدیمی قرار دارد. این بنای تاریخی در 13 مهر 1367 به شماره 1932 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

داود جعفرپور (مدیر میراث فرهنگی آباده) در خصوص وضعیت فعلی مجموعه تیمچه صرافیان و شرایط گچ بری ها و تزیینات تاریخی این مجموعه گفت: این بنای تاریخی از زمانی که در اختیار میراث فرهنگی قرار گرفته، مرمت آن آغاز شد. مجری مرمت آن نیز معاونت میراث فرهنگی استان فارس است به این صورت که طرح و برنامه مرمتی توسط استان نوشته و براساس تخصیص اعتبارات ملی یا استانی، کار به پیمانکار داده و آغاز می شود. ضمن آنکه هنوز کار مرمتی این بنا به اتمام نرسیده و از حدود 18 سال پیش تاکنون که در حوزه میراث فعال هستم، روند مرمت این مجموعه ادامه داشته و هر سال کم و بیش اعتباراتی به آن تخصیص یافته و براساس اولویت بندی کارها انجام شده و هنوز به نازک کاری نرسیده است.

او با تاکید برآنکه درحال حاضر کار مرمت تیمچه صرافیان در مرحله مقاوم سازی است، گفت: هر زمان کار مرمت بنا تمام شود و مرمت مقرنس ها و گچ بری های ورودی که درخصوص آنها پرسش و جو می شود، انجام نشد آنگاه ما پاسخگو خواهیم بود و پذیرای انتقادات نیز خواهیم بود. روال میراث فرهنگی به این صورت است که تمام موضوعات مرتبط با حوزه میراث و مرمت و…در بخش فنی استان مربوطه مورد بررسی قرار می گیرد و تمام فازهای مرمتی در نظر گرفته می شود و بخش های اضطراری که معمولا مقاوم سازی است در فاز نخست قرار می گیرد و پرداختن به تزیینات در مراحل آخر مرمت قرار می گیرد. با توجه به اعتبارات اندکی که هر سال تخصیص می یابد زمان دقیق رسیدن به فاز نامشخص است.

به گفته مدیر میراث فرهنگی آباده، مرمت تیمچه صرافیان چندین بخش مرمتی از جمله جمع آوری سقف ها، تقویت پی، تقویت ستون ها و کف سازی را در فاز مقاوم سازی پشت سر گذاشته و تمام این کارها در حین بهره برداری از این مجموعه به عنوان بازارچه صنایع دستی بوده است. تمام کارهای مرمتی براساس بودجه و اعتباراتی که تخصیص یافته انجام شد. مرحله نازک کاری و مرمت مقرنس ها و گچ بری ها در آخرین مرحله کار مرمت قرار می گیرد که در صورت تخصیص اعتبارات محقق خواهد شد.

او در پاسخ به این سئوال که گفته می شود نقش سر شیر در سر در تیمچه صرافیان تا چند سال پیش در این بخش وجود داشت اما گویا به تازگی از این بخش جدا، کنده یا شاید دزدیده شده باشد، گفت: اگر عکسهای سالهای قبل را مرور کنید، شاهد آن خواهید بود که این بخش همینگونه بوده و تغییری نکرد. مقرنس گنبد و گچ بری های سردر تیمچه صرافیان آباده سالهاست آسیب دیده و در مرمت آن در بخش انتهایی مرمت این مجموعه در نظر گرفته شده و براساس شواهد و تصاویری که از گذشته باقی مانده، مرمت خواهد شد.

جعفرپور با اظهار بی اطلاعی از این مهم که زمان دقیق تخریب با آسیب وارده به سر شیر گچ بری سر در ورودی تیمچه چه زمانی بوده، گفت: حقیقت آن است که نمی دانم چه زمانی بود. ضمن آنکه تمام امور مرمتی و نظارت بر آن برعهده میراث کل استان است و بخش شهرستان اجازه دخل و تصرف ندارد. اما طی بازدیدهای روزانه ای که داریم باید بگویم که سالهاست این بخش همینگونه است و پیمانکار نیز آسیبی وارد نکرده است، چرا که هنوز به مرمت مقرنس ها نرسیده ایم.

او در پاسخ به این سئوال که آیا این احتمال وجود دارد که این بخش توسط افرادی کنده شده باشد نیز گفت: اصلا چرا باید این کار را بکنند؟ این محل نگهبان و 15 حجره فعال دارد و روزانه باز می شود. همچنین این مکان چشم و چراغ میراث شهرستان است. البته گاهی اوقات بحث فرسودگی مطرح می شود و با توجه به آنکه بحث مقاوم سازی بنا را داشتیم در بخش های داخلی ممکن است شاهد ریزش گچ بری ها بوده باشیم. این گچ بری ها سالیان سال پیش ساخته شده اند و طبیعی است که بون قصور ریخته باشند. اما در نهایت بعد از مقاوم سازی تمام تزیینات براساس شواهد موجود مرمت داخل شد. ما قصدمان احیا و مرمت است نه دخل و تصرف. 50 درصد مالکیت بنا در اختیار میراث فرهنگی است و تمام هزینه های مرمت توسط میراث فرهنگی تامین می شود.