کشتی پهلوانی و آیین های زورخانه ای سال 2010 به نام ایران در یونسکو ثبت شده است

ایرنا/ براساس خبرهای واصله، کشتی پهلوانی و آیین های زورخانه ای سال 2010 به نام ایران در یونسکو ثبت شده است.

سال 1401 در هفدهمین نشست کمیته بین الدول پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس که در شهر رباط در مراکش برگزار شد و هنر ساختن و نواختن عود، شب یلدا / چله، هنر سوزن دوزی ترکمن / ترکمن دوزی، پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی، در پرونده هایی مشترک با برخی کشورهای همسایه در فهرست جهانی کمیته حفاظت از میراث ناملموس سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) ثبت شد، دستاوردی ارزشمند با ثبت چهار عنصر فرهنگی در یک دوره اجلاس که البته اطلاع رسانی «ثبت ورزش پهلوانی و زورخانه ای در یونسکو به نام جمهوری آذربایجان» تا حدی از شیرینی آن کاست.

این در حالی بود که آیین ورزش های پهلوانی و زورخانه ای در سال 1387 به عنوان یکی از آیین های کهن ایرانی ثبت ملی شد و دو سال بعد در سال 1389 (2010) در اجلاس سازمان جهانی یونسکو که در کنیا برگزار شد به عنوان نخستین میراث معنوی و بشری و بخشی از تاریخ ایران و سومین پرونده ایران در فهرست جهانی میراث ناملموس به ثبت رسیده بود.

همان زمان بیانیه ها و جوابیه هایی از سوی وزارت ورزش و جوانان، وزارت میراث فرهنگی و فدراسیون ورزش زورخانه ای برای پاسخ به افکار عمومی منتشر شد، اما روز گذشته (سه شنبه 12 اردیبهشت 1402) مهرعلی باران چشمه، رئیس فدراسیون ورزش های زورخانه ای و کشتی پهلوانی در نشست خبری به مناسبت روز فرهنگ پهلوانی گفت: فرهنگ پهلوانی را با درخواست جمهوری آذربایجان ثبت کرده و ما هم به آن معترض هستیم و در این زمینه چند نامه را به وزارت میراث فرهنگی زدیم؛ با توجه به نبود امکانات و تجهیزات جمهوری آذربایجان، هیچ پایه و اساسی این رشته در آنجا وجود ندارد. در ثبت فرهنگ پهلوانی از سوی کشور همسایه در یونسکو بطور قطع کوتاهی و قصوری از سوی وزارت میراث فرهنگی وجود داشته که باید آنان پاسخگو باشند.

مصطفی پورعلی، مدیر کل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در پاسخ به این ابهام گفت: کشتی پهلوانی و آیین های زورخانه ای سال 1389 (2010) به نام ایران در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت شده و ثبت این عنصر از طرف جمهوری آذربایجان یا هر کشور دیگری هیچ گونه خللی به جایگاه ایران و منشا این سنت در میان ملت ما وارد نمی کند.

پورعلی اظهار داشت: این موضوع طی دفعات مکرر به دوستان در فدراسیون ورزش های زورخانه ای و کشتی پهلوانی توضیح داده شده که منطبق با سند حقوقی کنوانسیون مرتبط با این موضوع، از مفهوم ثبت در فهرست میراث ناملموس یونسکو به هیچ عنوان مفهوم انحصار یا مصادره استنباط نمی شود و یونسکو نیز بارها در جلسات کمیته بین الدولی بر این امر تاکید کرده است.

مدیر کل ثبت آثار وزارت میراث فرهنگی با ابراز گله از فدراسیون ورزش های زورخانه ای و کشتی پهلوانی گفت: دوستان با این نوع سخنان و با اطلاع رسانی های نادرست سال گذشته، شیرینی ثبت چهار عنصر دیگر ایران در فهرست میراث جهانی ناملموس یونسکو در سال 1401 را به حاشیه بردند.

پورعلی افزود: بارها در جلسات کارشناسی و مکاتبات مکرر و ملاقات های رسمی و غیر رسمی به مدیران فدراسیون ورزش های زورخانه ای و کشتی پهلوانی توضیح داده شده که «باید از زاویه دقیق و راهبردی به موضوع ثبت میراث جهانی ناملموس به حضور عناصر فرهنگی ایران در میان دیگر کشورها نگاه کنیم؛ ما باید از منظر دیپلماسی فرهنگی بر این امور تامل کنیم، برای مثال زمانی که جمهوری آذربایجان در پرونده خود از عنوان «پهلوانی - Pahlavani» استفاده می کند این خود اثبات ریشه پارسی و ایرانی این عنصر است.»

مدیر کل ثبت آثار وزارت میراث فرهنگی خاطرنشان کرد: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای همکاری موثر با فدراسیون ورزش های زورخانه ای و کشتی پهلوانی برای توسعه و احیای بیش از پیش ورزشهای زورخانه ای آمادگی کامل داشته و دارد.