مراسم اختتامیه یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران برگزار شد

ایسنا/ براساس آخرین اخبار و گزارشات منتشر شده، مراسم اختتامیه یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران برگزار شد.

در این مراسم جمعی از هنرمندان حوزه هنرهای تجسمی، محمود سالاری معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، عبدالرضا سهرابی مدیرکل هنرهای تجسمی و رییس شورای سیاست گذاری دوسالانه، سلیمان سعیدآبادی دبیر یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری، سجاد محمد یارزاده عضو شورای سیاست گذاری دوسالانه و رئیس دانشگاه فرشچیان نیز حضور داشتند.

در ابتدای مراسم سلیمان سعیدآبادی، دبیر یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران نکاتی را درباره این رویداد مطرح کرد. او گفت: یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران به منظور توسعه و اعتلای جایگاه نگارگری در ایران معاصر، ایجاد زمینه های مناسب برای رشد و شکوفایی نگارگری متناسب با حفظ و تداوم اصول بنیادین این هنر و حمایت از هنرمندان مستعد این عرصه در گرایش های نگارگری، گل و مرغ، تذهیب و طراحی نگارگری پس از یک وقفه تقریبا هفت ساله برگزار شد. این اقدام با پیگیری های فراوانی که به همت مدیرکل محترم هنرهای تجسمی و همکاری موسسه توسعه هنرهای تجسمی و وزارت فرهنگ، انجام شد، پس از کش و قوس های فراوان شروع بکار کرد.

وی پیرامون اینکه مراسم اختتامیه یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران برگزار شد، ادامه داد: ما اختتامیه دوسالانه ای را جشن می گیریم که 30 سال پیش با اهداف مشخصی شروع بکار کرد و امروز اولین دوره خود در قرن جدید را به پایان می رساند. متاسفانه باید گفت این رویداد پس از گذشت 30 سال هنوز به اهداف اولیه خود از جمله راه اندازی انجمن نگارگری و برگزاری دوسالانه بین المللی نگارگری نرسیده است. اما نکته مهم این است که جدا از اهداف جامانده ما اکنون در دوره و عصری زندگی می کنیم که هنر لازمه جهان آینده است. بر همین اساس ما باید در متن اجرای اهداف متناسب با این عرصه مهم باشیم و نه خواندن و مشاهده رویدادهای آن.

وی معتقد است که استمرار برگزاری این دوسالانه در این سطح با جوایز و با این کیفیت به هیچ وجه در قامت این هنر تثبیت شده جهانی به نام ایران نبوده و نیست.

سعیدآبادی پیرامون اینکه مراسم اختتامیه یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران برگزار شد، خاطرنشان کرد: در مقایسه با فعالیت ها و اقدامات دو دهه اخیر در کشورهای منطقه و همسایه های ایران ما نباید صرفا در جایگاه شرکت کننده حرفه ای این رقابت ها شناخته شویم. بخشی از این نقیصه به سیاست گذاری های اشتباه و ناکارآمد متولیان و سیاست گذاران فرهنگی و هنری کشور باز می گردد که متاسفانه نتوانستند درک درستی از جایگاه جهانی این هنر در جهان پیش رو و برنامه ریزی های مدونی برای ایجاد بستر درست شکوفایی استعدادهای جوان آن دوره انجام دهند که متاسفانه یک نسل مشتاق و خبره را از دست دادند.

وی افزود: بخش دیگر لزوم پرداختن استادان و اهل هنر به مبانی و ویژگی های پنهان این هنرها برای ارائه نسخه ای متناسب با نیازهای انسان در جهان مدرن است که باید بگوییم در این حوزه نیز آنچنان تلاشی که باید صورت نگرفته است. البته بخشی هم به فراهم نکردن بسترها و امکانات لازم برای اجرای این مهم از سوی سیاستگذاران بر می گردد.

دبیر یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران اظهار کرد: ما با گذر از عصر اطلاعات وارد عصر مهمی شدیم. عصری که صاحب نظران، آن را عصر همدلی و آفرینندگی می دانند. گزاره های اصلی این عصر پرداخت به موضوعاتی با رویکرد انسان محور است. از آنجا که عصر مفهومی، عصر آفرینندگی و همدلی است باید بپذیریم نیازمند هنر و هنر لازمه جهان آینده است. انسان این عصر باید انسانی همدل و آفرینشگر باشد؛ انسانی که بتواند طراحی و خلق کند؛ دست به نوآوری بزند، معنا بیافریند، الگوها را درست تشخیص داده و درست دستکاری کند. مجموعه این ویژگی ها اما به منبعی نیاز دارد که این منبع بیکران همانا هنر است.

او گفت: ما اگر نتوانیم نیازها و مولفه های این عصر را خوب درک کرده و بشناسیم نمی توانیم از ظرفیت های بالقوه موجود بهره ببریم و در این عصر مغفول خواهیم ماند. ما باید رویکردی نو و نسخه ای بروز شده با تکیه بر مبانی این هنر تدوین کرده تا به نوبه خود بسترهای ایجاد تمدن نوین اسلامی را در عرصه بین الملل فراهم کنیم. بی شک یکی از ابزارهای مهم، ورود به نظام نوین جهان هنر و در معنای اخص آن هنرهای ریشه دار سنتی است. پس با نظر به اهمیت اقتصاد فرهنگ و صنایع فرهنگی و حرکت در راستای بسترسازی برای تمدن نوین اسلامی و بیانیه گام دوم انقلاب نیاز مبرم به ایجاد زمینه های لازم و اقدام عملیاتی جهت ایجاد بسترهای لازم برای رشد و شکوفایی استعدادهای این حوزه از سوی متولیان فرهنگ و هنر است.

سعیدآبادی در پایان تاکید کرد که با نگاه خوشبینانه به آینده و با اتکا به استعداد، دانش، و تجربه هنرمندان جوان و پیشکسوت و با شناخت ظرفیت ها و نیازهای روز جامعه بین المللی در رشته های مد نظر در پی آن باید بود که گامی اساسی برداشت و با ایجاد یک جنبش عظیم هنری در رشته های فوق، ویژگی های مبانی عمیق حکمت هنر اسلامی را به عنوان میراث بزرگ انسانی عرضه کرد.

سپس سجاد محمدیارزاده، عضو شورای سیاست گذاری دوسالانه و رئیس دانشگاه استاد فرشچیان نیز با حضور در این مراسم ضمن تشکر از افرادی که چراغ این دوسالانه را روشن کردند، گفت: به نوبه خودم که عضو کوچکی از جامعه هنری هستم درخصوص برگزاری این مراسم از کسانی که تلاش کردند تشکر می کنم. وظیفه اخلاقی من این بود که از سوی استاد فرشچیان نیز سلامی به عزیزان حاضر در این مراسم داشته باشم. شما عزیزان هستید که چراغ نگارگری ایران را زنده نگه داشتید. در وادی اقتصاد هنر و بخش وانفسای هنر، هنر نگارگری اصالت دارد و هنرمندان چراغ آن را با تمام سختی ها و افت و خیزها روشن نگه داشتند. قطعا ریشه هنر ایران را به جامعه هنری با بیان های مختلف عرضه کردید.

او گفت: استاد فرشچیان همواره از ما درخصوص فعالیت دانشگاه گزارش می گیرند و جویای احوال هنرمندان هستند. بی اغراق هر روز از ما پیگیری می کنند که وضعیت دانشگاه و آموزش و جامعه هنری چگونه است. کسی که آن سوی دنیاست دغدغه اش هنر نگارگری است و به نظر من این هنر با ریشه و اصالت است که در محدودیت زمان و مکان نمی گنجد.

او ادامه داد: ما از جامعه هنری و مسئولانی که در حوزه هنر تلاش می کنند درخواستی داریم. لازم است که تغییری در شیوه نامه آموزش هنر اتفاق بیفتد. شما هنرمندان می دانید که با این شیوه نامه آموزشی در نظام دانشگاهی، هنرمند به جامعه تحویل داده نمی شود. برای همین به سمت استاد محوری رفته ایم و برای همین است که اغلب نمی پرسند کدام دانشگاه هستید، بلکه می پرسند کنار کدام استاد آموختید. با همت شما عزیزان بر اساس دغدغه علمی، ما دانشگاه استاد فرشچیان را تأسیس کردیم که زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی و با حمایت دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان واحد ویژه هنرهای استاد محمود فرشچیان راه اندازی شد.

شیوه نامه جدیدی برای آن تدوین شده و اگر قسمت شود دو هفته آینده پنج دقیقه در صحن علنی شورای انقلاب فرهنگی درباره آن صحبت خواهیم کرد. فکر می کنم این دغدغه وجود دارد که نباید به دنبال گرفتن مجوز بدویم این عطش جامعه هنری است و نیاز است که برای آن شیوه نامه تغییر پیدا کند. ما متوجه شدیم در شیوه نامه موجود در بحث تحصیلات تکمیلی هنرمند به جامعه تحویل ندادیم و نیاز است که تغییری برای آن صورت گیرد. دانشگاه فرشچیان در این راستا است.

محمدیارزاده افزود: ما با محوریت نگارگری قصد داریم تغییر در نظام آموزش را انجام دهیم. هدف این دانشگاه تربیت هنرمند متعهد است. اگر استاد فرشچیان را داریم که هر کدام از آثارش روایت های خود را دارند، آثار او نشان می دهد که رمز ماندگاری توجه به متون اصیل و مبانی اعتقادی است. این دانشگاه رسالت دارد که در این راستا فعالیت کند و خواسته ما از جامعه نگارگری این است که مطالبه خود را در تغییر نظام آموزش داشته باشد. از ما هم مطالبه گر باشید و به نوعی حضور شما می تواند موجب هدایت شود. خواهش می کنم در راه اندازی این دانشگاه، جامعه نگارگری حضور داشته باشد.

او با اشاره به جایزه فرشچیان نیز گفت: به همت این جامعه، جایزه استاد فرشچیان نیز راه اندازی می شود و خواهش می کنم در بخش دوسالانه جایزه استاد فرشچیان ما را همراهی کنید. جایزه های مختلفی در دنیا وجود دارد که هر کدام برای اعطا مکانیزمی دارند. چرا در حوزه نگارگری جایزه نداشته باشیم؟ در این راستا نیز به ما پیشنهاد دهید چرا که با کمک جامعه هنری می توانیم این نیاز را پوشش دهیم.

وی گفت: نهضت خلق آثار هنری بر اساس متون ادبی و اسطوره ای را نیز شروع کردیم که بحث اول در باب سعدی است و بوستان سعدی را نگارگری خواهیم کرد. امیدواریم که جامعه نگارگری و هنری نیز ما را یاری کنند.

رئیس دانشگاه استاد فرشچیان در پایان با اشاره به اهمیت اصالت اثر گفت: دغدغه جامعه هنری اصالت اثر و حقوق هنری است. ما در دانشگاه فرشچیان اصالت اثر را راه اندازی کردیم. این اقدام یکبار و یک جا باید شروع شود که چه بهتر که از دانشگاه باشد. آثار برگزیده این دوسالانه نیز می تواند اولویت اول ما برای اصالت اثر و شناسنامه دار کردن آثار هنری باشد. امیدوارم که در معاونت هنری نیز به ما کمک شود.

در بخش دیگری از این مراسم، محمود سالاری معاون اموری هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز دقایقی سخنرانی کرد. او گفت برای سپاس و قدردانی از اساتیدی که در راه برگزاری این دوسالانه تلاش کردند در این مراسم حضور دارد.

سالاری افزود: ما آنقدر در خدمت به هنرمندان کاستی داریم که اگر از ما تشکر کنند بیشتر به طنز و طعنه شبیه می شود؛ اما به واقع رونق هنر نگارگری بزرگوارانی هستند که در این دوسالانه حضور داشتند و من از آنان متشکرم.

معاون اموری هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: از اوایل قرن بیستم بحثی مطرح شد که آیا هنر همان زیباییست یا زیبایی چیزی است و هنر چیز دیگریست؟! از آن زمان دعواهای هنر مدرن و مدرنیته و نگاه به هنرمندان شروع شد. اگر اکسپرسیونیسم را گزاره گرایی معنی کنیم به واقع این است که هنرمندان طی یک سیر و سلوک معرفتی، گزارشی از آن عالم را به این عالم می آورند. گزاره گرایی به نگاه غربی یک خروجی و در نگاه سیر و سلوک خروجی دیگری دارد. اگر سلوک و معرفت از نگارگری ما گرفته شود بی هویتی در پی آن خواهد آمد.

سلوک و معرفت هنرمندی که دست به قلم می برد در شکل دهی به این تصاویر بسیار مهم است. بر همین اساس آنچنان که ویلیام بیمن در کتاب خود اشاره می کند شاید نگارگری شبیه ترین هنر به ما ایرانیان است. این هنر تو در تو، پیچیده، لایه لایه و تحلیل برانگیز است. ویلیام بیمن پیش از انقلاب اسلامی در منطقه ای حوالی شیراز نزدیک به 40 سال مطالعه داشته و ریزترین کلمات ما را تحلیل کرده است. البته او به ایرانیان جفایی هم کرده است اما او 40 سال لایه های زبانی ما را بررسی و تحلیل کرده بود. فهم زبان به معنی منظومه فکری ایرانیان را او میدانست.

وی افزود: نگارگری ما نیز شبیه ما ایرانیان عمیق، پالایه و زیباست؛ آن چیزی که به معنی هنر از باب زیبایی شناسانه شناخته می شود.

سالاری با اشاره به بخشی از سخنان محمدیارزاده درباره نظام شاگردی و استادی گفت: نظام آموزش عالی ما متولی دارد. متولی ادعاهایی دارد که باید با آن گفت و گو کرد. بنده به دلیل عضویت در شورای عالی هنر و شورای عالی آموزش و پرورش در تلاش هستم تا با کمک بزرگواران و اساتید، این نظام شاگردی و استادی را جا بیندازیم و بگوییم این شیوه در سالیان دراز جواب داده است. مشخصات هنر خوشنویسی چون نظام شاگردی و استادی دارد چه رشدی کرده و چقدر گسترش پیدا کرده است.

هنرهای دیگری که در چارچوب آکادمیک رفته چه اتفاقی برایش افتاده است؟ نظام آموزشی ما شاهین تیزبال تحویل می گیرد و زنبور طفیلی تحویل می دهد. این زحمتی که در دانشگاه استاد فرشچیان به لطف و مدد دانشگاه آزاد اسلامی محقق می شود طلیعه خوبی است و مطمئنا محصولاتی از این دانشگاه بیرون خواهد آمد که برای سایر دانشگاه های هنری الگو خواهد شد.

معاون هنری در بخش دیگری از صحبتهای خود افزود: عرض من این است که در شورای عالی هنر در تلاش هستیم که برادرانمان در نظام آموزش عالی کشور را مجاب کنیم که بچه های هنر را جدای از این فضا ببینند تا در نظام آموزشی مخصوص به خود پرورش پیدا کنند.

سالاری با اشاره به صحبت های رییس دانشگاه استاد فرشچیان درباره اصالت اثر نیز گفت: در دولت جلسات متعددی برگزار شده است تا سهم خرید آثار هنری را از قانون و روی کاغذ بودن به فعل تبدیل کنیم. امسال توفیقات خوبی حاصل شده است که بتوانیم در کمیسیون فرهنگی دولت این را مصوب کنیم. یکی از مهم ترین اشکالاتی که به این بحث گرفته می شد وظیفه تأیید اصالت آثار هنری بود که عرض کردیم موسسات و دانشگاه هایی تاسیس شده که میتوان این اقدامات را انجام داد.

در ادامه این مراسم نیز با حضور عبدالرضا سهرابی، مدیر کل هنرهای تجسمی، سلیمان سعیدآبادی دبیر یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران و جعفر واحدی رییس موسسه توسعه هنری های تجسمی معاصر از کتاب یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری نیز رونمایی شد.

سپس در پایان این مراسم از برگزیدگان این دوسالانه تقدیر شد.

در بخش نگارگری این دوسالانه از محبوبه حسینی، سهیلا جاهد، مریم شاکری چالشتری و دنیا امام حسینی تقدیر شد.

مائده اینانلو نفر سوم، هادی فقیهی نفر دوم و نغمه ترابیان نفر اول برگزیدگان این بخش بودند.

در بخش تذهیب نیز از زینب شاهی، زینب مسعودی، زهرا اسدی، فرینوش غلامعلی تهرانی تقدیر شد و نسرین آقامیری نفر سوم، زهرا دوستی نفر دوم و بتول ثابتی نفر اول و برگزیدگان در حوزه تذهیب بودند.

در بخش طراحی نگارگری هیات داوران رتبه برگزیدگان را یکسان و بدون رتبه بندی تشخیص داده بودند که برگزیدگان این بخش مریم رشیدی راد، علی رفیعی و سعیده رضایی بودند.

هیات داوران بخش گل و مرغ را نیز به دو بخش گل و مرغ و گل و مرغ لاکی تقسیم کرده بودند.

آزاده شوش پور نفر سوم، محمدرضا آقامیری نفر دوم و رعنا شریلو نفر اول برگزیدگان بخش گل و مرغ بودند و سمیه شیرمحمدی نفر سوم، فاطمه هندی نفر دوم و فاطمه غزالی نفر اول برگزیدگان گرایش گل و مرغ لاکی اعلام شدند.

یازدهمین دوسالانه ملی نگارگری ایران با نمایش 221 اثر منتخب از 152 هنرمند در گرایش های تذهیب، نگارگری، گل و مرغ و طراحی نگارگری از 13 اسفند 1401 در موسسه فرهنگی هنری صبای فرهنگستان هنر برپا شده بود.

چندی پیش نیز واحد ارتباطات و رسانه مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد که مهلت بازدید از این نمایشگاه تا 10 اردیبهشت تمدید شد. این دوسالانه در موسسه صبای فرهنگستان هنر واقع در خیابان ولیعصر (عج)، نرسیده به تقاطع طالقانی برگزار شده بود.