سفر به شفشاون | شهر آبی رنگ مراکش

شهر کوچک شفشاون در مراکش که با عنوان "شهر آبی" نیز شناخته می شود، یکی از زیباترین و تماشایی ترین مقاصد گردشگری در این کشور به شمار می رود.شهر آبی که در منطقه ای با پس زمینه زیبای کوه های Rif قرار گرفته است، بخاطر دیوارهای سراسر آبی رنگ خود مشهور است و مدینا medina یا همان "شهر قدیم" آن یکی از جذاب ترین مدینا های این کشور محسوب می شود. دیوار های آبی، آسمان آبی، پلکان های آبی، گلدان های آبی؛ وقتی قدم به شفشاون می گذارید، با سایه های مختلف رنگ آبی احاطه خواهید شد. اما دلیل وجود این همه سایه های رنگ آبی در شهر آبی چیست !؟ در سفر به شفشاون با همگردی همراه باشید تا ضمن مروری بر تاریخ پر ماجرای این شهر آبی ، به شمردن دلایل مختلفی که شفشاون مراکش را به رنگ آبی در آورده است بپردازیم :

خلاصه ای از تاریخ شهر شفشاون

در سفر به شفشاون در سال 1471 توسط مولای علی بن موسی بن راشد ال الامی که یکی از نوادگان حضرت محمد، پیامبر اسلام بود، برپا شده است. در ابتدا، این شهر تنها شامل یک قلعه کوچک بود که هم اکنون با عنوان Chefchaouen’s kasbah شناخته می شود. این قلعه با این هدف ساخته شد که از شهر آبی در برابر حمله های محتمل توسط اشغالگران پرتغالی جلوگیری کند. چرا که در آن زمان، پرتغال به شهر ها و روستاهای شمالی مراکش حمل می کرد. با گذشت زمان، خانه ها و ساختمان های دیگری نیز در کنار قلعه ساخته شد و در طول قرون وسطی، قبیله های آن منطقه، مورهای رانده شده از اسپانیا و یهودیان در این شهر آبی سکنی گزیدند. سال ها بعد، در سال 1920، اسپانیایی ها شهر شفشاون را تصرف کردند و قلمرو اسپانیا در مراکش را گسترش دادند. در آن زمان، گروه های بزرگی از یهودیان بخاطر جنگ دوم جهانی از اروپا و از هیتلر فرار کرده و به این منطقه آمدند. بیشتر آنها بعدها در دهه 1940 و 1950 این منطقه را ترک کردند تا به اسرائیل بپیوندند. شهر آبی در سال 1956 و زمانی که مراکش به استقلال دست یافت، به مراکش باز گردانده شد.

برای دنبال کردن فرهنگ و رسوم یهودیان

در عقاید یهودی ها، رنگ آبی نماینده آسمان است و انسان ها را به یاد بهشت و خدا می اندازد. به همین دلیل، یک سنت قدرتمند بین جوامع یهودی وجود دارد که اشیاء را به رنگ آبی در می آورند یا از رنگ آبی برای رنگ کردن پارچه ها و آبی کردن آنها برای به کار گیری در مراسم خاص مانند دعا استفاده می کنند. در سفر به شفشاون بدانید که برخی مردم عقیده دارند که یهودیانی که در ابتدای برپا شدن این شهر شفشاون مهاجرت کردند، رسم آبی رنگ کردن دیوار ها را که در مطابقت با اعمال فرهنگی و مذهبی شان بود به مردم این شهر شفشاون معرفی کردند. اما بسیاری از مردم این شهر می گویند که دیوار های آبی رنگ تا همین چند سال پیش تنها در بخش یهودی نشین شهر که نام دارد دیده می شد و اخیرا به بخش های دیگر شهر گسترش پیدا کرده است. برخی از شهروندان مسن تر اظهار می کنند که بیشتر ساختمان های شفشاون در سال های جوانی شان سفید بوده اند.آبی کردن دیوارها به احتمال زیاد در قرن پانزدهم میلادی، کمی بعد از برپا شدن شهر اتفاق افتاده است. در سفر به شفشاون این نکته را بدانید که  برخی از مردم می گویند که موج مهاجرت یهودیان در دهه 1930 باعث آبی تر شدن این شهر شده است. از طرفی، با وجود حساسیت های تاریخی بسیار بین یهودیان و مسلمانان، به نظر بعید می آید که مردم مسلمان شهر خودآگاهانه دست به کپی کردن رسم یهودیان زده باشند.

برای دفع کردن پشه ها

کسانی هم عقیده دارند که این سایه های مختلف رنگ آبی برای دفع کردن حشرات و پشه ها استفاده می شوند. نکته جالب در مورد پشه ها این است که با این که معمولا در نزدیکی آب زندگی می کنند هیچ علاقه ای به بودن در آب ندارند. رنگ آبی ساختمان های شفشاون مراکش قطعا شبیه به آب های جاری به نظر می رسد. بنابراین در سفر به شفشاون این نکته را بدانید که این احتمال وجود دارد که ساکنان شفشاون مراکش متوجه تعداد بسیار کمتر پشه ها در بخش یهودی نشین شده و تصمیم گرفته باشند با آبی کردن خانه هایشان از شر این حشرات موذی آسوده شوند.

برای خنک تر شدن

برخی از مردم این شهر می گویند رنگ آبی کمک می کند خانه هایشان در ماه های گرم سال، خنک تر باشند. با این که به نظر نمی رسد این دلیل، دلیل اصلی و اولیه انجام این کار در سالیان دور باشد، اما می تواند بعنوان دلیل خوبی برای ادامه یافتن این رسم تا دوره معاصر در نظر گرفته شود.

برای مجسم کردن رنگ آب

براساس گفته برخی از مردم شفشاون مراکش، دیوار های شفشاون به رنگ آبی در می آیند تا نمایانگر رنگ آبی درخشان دریای مدیترانه باشند. برخی دیگر نیز عقیده دارند که رنگ آبی سمبل اهمیت آبشار Ras el-Maa در شهر می باشد؛ آبشاری که شهروندان آب نوشیدنی شان را از آن می گیرند. آب، این مایع حیات و جان بخش برای یک جامعه این امکان را به وجود می آورد که بتواند در محیطی خشن در میان کوه ها دوام بیاورد.

برای زیبایی، آرامش و پیوند با یکدیگر

وقتی از مردم شهر می پرسید چرا این شفشاون مراکش به رنگ آبیست، بعضی از آنها ممکن است بگویند تنها به این دلیل که رنگ آبی زیباست و آرامش بخش است. در فرهنگ اسلامی، رنگ آبی با عنوان رنگ خوشبختی و مثبت اندیشی شناخته می شود. برخی دیگر نیز ممکن است بگویند که مردم به این دلیل این کار را انجام می دهند که ثابت کنند جوامع مختلف در مراکش دوست دارند با هم متحد و یکپارچه باشند و این پیوند ناگسستنی را با انجام یک کار مشترک نشان دهند. یکی دیگر از حدس ها هم می تواند این باشد که مردمی که خانه هایشان به محله یهودیان mellah نزدیک تر بوده، از رنگ آبی خانه های آنها خوششان آمده و تصمیم گرفتند آنها هم خانه هایشان را آبی کنند و این آغاز یک گرایش همگانی بود که از خانه ای به خانه دیگر منتقل شد.

برای جذب گردشگران

با این که این دلیل، دلیل اصلی نقاشی کردن شفشاون مراکش نبوده است، جذب گردشگران می تواند دلیل ادامه یافتن آن باشد. این رنگ غیر معمول، بهرحال باعث شهرت این شهر شده است. شفشاون مراکش در گذشته یک مقصد غیر قابل توجه بین شهرهای Fes و Tangier بوده است؛ اما در حال حاضر یک مقصد گردشگری مشهور و محبوب است. این نکته کاملا واضح است که دلایل اصلی هر چه بوده باشد، منافع زیادی برای ادامه دادن این رسم وجود دارد.