مجسمه هایی که سال گذشته خبرساز شدند

ایسنا/ این خبر پیرامون مجسمه هایی که سال گذشته خبرساز شدند، برای شما نوشته شده است.

مجسمه میرزا کوچک خان جنگلی که در پارک میرزا کوچک خان اصفهان نصب شده، در ابتدا برای «بزرگمهر بختگان» پزشک، ستاره شناس و وزیر انوشیروان ساسانی که براساس برخی منابع تاریخی ظهور پیامبر اسلام را پیش بینی کرده بود، ساخته شده بود. ولی بعد از ساخت، حدود سه ماه در وسط میدان بزرگمهر اصفهان در انتظار نصب باقی مانده بود تا اینکه پس از ممانعت مسئولان زیباسازی برای نصب، مجسمه هشت متری سوار و اسب را نیمه های شب 11 آبان 1400 توسط جرثقیل های بزرگ در حالی که دو پاره شده بود از محل نصب، بارگیری و منتقل کردند.

براساس مقاله مجسمه هایی که سال گذشته خبرساز شدند، باید بدانید که ولی چند ماه بعد این مجسمه با ماهیت دیگری در پارک میرزا کوچک خان اصفهان نصب شد و توجه مردم و مسافران را به خود جلب کرد و البته مثل هر اثر هنری دیگر با نقدهایی روبرو شد. این مجسمه در سال 1401 به دلیل تغییر مدیران و برخی ملاحظات قرار شد با اعمال تغییراتی در برخی اجزای آن از جمله سر و گردن، شانه ها و بخش های دیگر به مجسمه میرزا کوچک خان تبدیل شود.

«مجسمه های چهارراه طهماسب آباد» کرمان که قرار بود اشاره ای نمادین به بحران آب داشته باشند و یادبودی باشند از باغ طهماسب آباد که زمانی در این منطقه وجود داشته، چیزی از آنها باقی نمانده و حذف شده اند. این اثر که عنوان «رویای باغ طهماسب آباد» را داشت در سال 97 به سفارش شهرداری کرمان توسط «شهریار رضایی» هنرمند مجسمه ساز اجرا شد که در آن یک حوض کوچک پر آب قرار داشت و یک قاب آن را احاطه کرده و پنج فیگور اطراف آن قرار گرفته بود که به حوض آب خیره شده بودند.

به گفته سازنده، این اثر در زمان اوج کم آبی و بحران آب و هجوم ساخت و ساز شهری ساخته شده و بی واسطه در دسترس مخاطبان قرار گرفته بود. هرکس از چهارراه طهماسب آباد عبور کرده باشد، حتما دیده که روزانه تعداد زیادی از مردم در کنار این مجسمه می نشستند و در نگاه هر رهگذری انگار مجسمه ها هم جزئی از مردم بودند. حالا دیگر مجسمه ها نیستند و بهانه جمع آوری را «غمگین بودن» آنها عنوان کردند. یک عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر کرمان گفته بود باید در این نقطه از شهر «اثر شاد» نصب شود. شهریار رضایی، مجسمه ساز و سازنده اثر هم توضیح داده بود: به تفکر فکر کنیم. اینها غمگین نیستند؛ در حال اندیشیدند.

براساس مقاله مجسمه هایی که سال گذشته خبرساز شدند، باید بدانید که سازمان زیباسازی شهر تهران از 20 سردیس مشاهیر و مفاخر ایرانی که در سومین سمپوزیوم مجسمه سازی مفاخر ایران ساخته شده بودند، در محل کتابخانه ملی رونمایی کرد. این سازمان اعلام کرد در راستای ارتقای سطح کیفی و بصری فضاهای عمومی شهر و به منظور معرفی هرچه بیشتر مفاخر و مشاهیر ملی کشورمان با برگزاری سه دوره سمپوزیوم مجسمه سازی، سردیس تعدادی از هنرمندان، شاعران و مشاهیر و مفاخر معاصر را ساخته و در سطح شهر بویژه در محلهای فرهنگی نصب کرده است.

براساس مقاله مجسمه هایی که سال گذشته خبرساز شدند، باید بدانید که 12 اسفند 1400 خبر به سرقت رفتن لنگه کفش مجسمه پرویز تناولی در پارک شفق تهران منتشر شد. در سال 1401 اعلام شد لنگه کفشی جدید خودسرانه و بدون هماهنگی با هنرمند جایگزین شده است. این اتفاق در حالی رخ داده بود که به گفته فرزند تناولی لنگه کفش سرقت رفته 40 میلیون تومان ارزش داشت و در حالی که قرار بود این لنگه کفش با تأیید خود تناولی ساخته شود، خودسرانه و لنگه به لنگه ساخته و نصب شد!

با انتشار خبر دو رنگ شدن مجسمه فردوسی و هشدارهای کارشناسان مبنی بر اینکه این اتفاق، اولین و آخرین نمونه نخواهد بود، مجید قادری ـ معاون فرهنگی هنری سازمان زیباسازی تهران در دی 1401 اعلام کرد که پیرو اجرای طرح ساماندهی و بهسازی المان های شهری بویژه مجسمه های فاخر شهری، برنامه ریزی جدی برای کارشناسی وضعیت فعلی مجسمه های شهری و مرمت آثار در دستور کار قرار داده اند که در همان راستا مرمت تندیس فردوسی اثر استاد صدیقی هم به محض شرایط مناسب آب و هوایی اجرا آغاز خواهد شد. ولی بعد از گذشت چند ماه، مجسمه فردوسی همچنان در همان شرایط است؛ با این حال قادری این نوید را داده که مجسمه امسال توسط ایتالیایی ها ترمیم خواهد شد.

آیین رونمایی از تندیس سائوشچین و سردیس سعدی با حضور جمعی از مسئولان در باغ جهان نمای شیراز برگزار شد. تبادل این دو سردیس با هدف فرصتی برای شناخت بهتر و پیوند عمیق تر مردم دو شهر و طبیعتاً الهام بخش و بسترساز تقویت تبادلات گردشگری صورت گرفته است.

محسن رافعی، هنرمند مجسمه ساز در شهریور در ابتدا از انتقال اثر «جای به جای» بدون اجازه او به عنوان مالک مادی و معنوی کار از دانشگاه هنر به نزدیکی برج میلاد تهران و سپس به مکانی نامعلوم خبر داد. همچنین در پاسخ به صحبت های هنرمند، دانشگاه هنر جوابیه ای صادر کرد و این اقدام را «لزوم نمایش دوره ای آثار همه دانشجویان» عنوان کرده بود که البته هنرمند این پاسخ را خلاف واقع خواند.

به هر جهت این اثر به سرنوشتی نامعلوم دچار شد و مشخص نیست که به کجا منتقل شده است.

در مهر طی گزارشی ویدئویی خبر ناپدید شدن سردیس تیمسار ولی الله فلاحی واقع در محله زعفرانیه منتشر شد که نشان میداد سردیس تیمسار ولی الله فلاحی که مهر 1394 در تقاطع خیابان های ولیعصر و شهید فلاحی (محله زعفرانیه تهران) نصب شده بود، روی سه پایه سنگی خود دیده نمیشد.

در آن زمان اعلام شد که ساکنان محله، مسئولان شهرداری تهران و سازمان زیباسازی از سرنوشت این سردیس اطلاعی ندارند.

در فاصله کوتاهی پس از اعلام ناپدیدی سردیس، سازمان حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس ارتش جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: سردیس سرلشکر شهید ولی الله فلاحی مهر 1394 در تقاطع خیابانهای ولیعصر و شهید فلاحی (محله زعفرانیه تهران) نصب شده بود، به دلیل گذشت زمان و نیاز به ترمیم، به کارگاه ساخت آثار تجسمی سازمان حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس ارتش منتقل شده تا پس از بازسازی در محل قبلی خود نصب شود.

سردیس شیخ فضل الله نوری در ابتدای بزرگراه شیخ فضل الله نوری (میدان صنعت) در سال 1401 نصب شد. سردیس شیخ فضل الله نوری توسط هنرمند مجسمه ساز حمیدرضا صادق زاده تهیه شده و جنس این اثر از فایبرگلاس است.

زمانی که دو رنگ شدن مجسمه فردوسی در صدر اخبار قرار گرفت، عده ای از هنرمندان این نکته را یادآور شدند که اتفاقی که برای مجسمه فردوسی افتاد، اولین نمونه نبوده و آخرین هم نخواهد بود. پس از گذشت چند ماه از آن اتفاق، اگر از کنار میدان حر رد می شدید، می دید که شیرهای اصلی میدان که از جنس مس هستند نیز دو رنگ شده و دقیقا مشخص نبود که این مجسمه ها سیاه هستند یا مسی!

به نظر می رسید دو رنگ شدن شیرهای اصلی میدان حر که توسط غلامرضا رحیم زاده ارژنگ از جنس مس ساخته شده است، به علت در معرض آلودگی هوا بودن است؛ البته پس از بررسی خبرنگار مشخص شد که این مجسمه ها دچار آسیب هم شده اند.

پیشتر یکی از شیرهای میدان حر به دلیل فرسوده شدن بازسازی شد که اکنون چندان با مجسمه های دیگر میدان همخوانی ندارد و مجسمه های اصلی از کیفیت بیشتری برخوردار هستند اما با این حال سازمان زیباسازی می گوید باوجود اینکه برنامه مشخصی برای شیرهای این میدان ندارد اما در نهایت سایر شیرهای میدان هم با مجسمه هایی از جنس فایبرگلاس تعویض خواهند شد که احتمالا برای این کار نیازمند تخریب شیرهای دیگر خواهند بود.

پس از حدود پنج سال، دو مجسمه معروف آلبرتو جاکومتی به فضای عمومی موزه هنرهای معاصر تهران بازگشتند و برای نخستین بار مجسمه ای از ایلا هیلتونن، هم زمان با یکصد و یکمین سال تولد وی در فضای خروجی گالری 9 جانمایی شد.

اثر آلبرتو جاکومتی با عنوان «مرد در حال قدم زدن 1» با اندازه 182/5 سانتیمتر و «زن ایستاده 1» با اندازه 267/5 سانتیمتر برنز (1960) در گالری یک و اثر ایلا هیلتونن با عنوان « آب زندگانی (6-1975 )» با اندازه 73 در 63 در 214 سانتیمتر از مجموعه گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران در فضای داخلی موزه جانمایی شد.

یکی از تنه های خشک در باغ فردوس، چنار 350 ساله ای است که با قطر سه متر پس از گذراندن دوران سرسبزی و شادابی خشک و تا یک ارتفاعی باقی مانده و حذف نشده که توسط هنرمند چوب تراش به نام استاد عالی، با استفاده از ابزار لازم در همانجا بدون جابه جایی به شکل مولانا طراحی و تراشیده شد تا به صورت جلوه ای بصری برای شهر درآید. این اقدام ناخودآگاه به نوعی خودجوش ترین کارگاه هنر شهری است که در آن ارتباط عمیقی بین هنر، هنرمند و مردم شکل گرفته است.