ارگ کلاه فرنگی بیرجند برای نوروز 1402 بازگشایی می شود

ایرنا/ براساس آخرین خبر و گزارش های منتشر گشته، ارگ کلاه فرنگی بیرجند برای نوروز 1402 بازگشایی می شود.

ارگ کلاه فرنگی منسوب به امیرحسن خان شیبانی بوده که در مرکز شهر بیرجند واقع شده است. این بنای تاریخی که به نوعی نماد بیرجند هم محسوب می شود از نظر فرم معماری با دیگر بناهای تاریخی موجود در این شهر تفاوت های بسیاری دارد.

زیگوراتی سفید رنگ است که در میان درختان کاج بچشم میخورد و به نامهای دیگری همچون ارگ حسام الدوله، قصر بی بی عروس و ارگ سرکار شهرت دارد. آنچه از قدیمی ترهای شهر بیرجند شنیده شده، این ارگ پیشکش امیرحسن خان به دخترش بود. از این رو، قصر بی بی عروس نام گرفته است.

این ارگ تاریخی به شکل شش ضلعی ساخته شده که در راس آن مخروطی سفید رنگ قرار دارند و از این حیث به آن کلاه فرنگی می گویند. صرف نظر از فرم زیگوراتی، این ارگ در بخش همکف کاملترین نقشه و فضاسازی را دارا است و قسمت ورودی جلوتر از طبقه همکف ایجاد شده که با چند قوس طاق های زیبایی را در بنا بوجود آورده است.

این نوع معماری نشان از میهمان نوازی مردمان خطه خراسان دارد، چرا که میهمان را سردرگم نمی کند و راه را نشان می دهد.

فضاهای موجود در این بنا که در طبقه همکف بوجود آمده دارای تزئینات زیبا و چشم نواز است و بگونه ای طراحی شده که فضاهای مختلفی از آن مانند هشتی، گنبدی ها و اتاق ها توسط دالان هایی با هم مرتبط هستند. همچنین حوضخانه فیروزه ای رنگ در این عمارت مرکز طبقه همکف شناخته شد بطوریکه تمامی ورودی های فضای پیرامون این حوضخانه به روی آن گشوده می شوند.

طبقه اول بنا به صورت هشت ضلعی روی طبقه همکف ساخته شده و دارای فضای کمتری است که چند اتاق کوچک را در دل خود جای داد. همچنین، سه طبقه دیگر روی آن ساخته شده که به صورت نمادی بوده و صرفا به دلیل فرم پذیری بنا است.

کلاه فرنگی ابتدا شامل 2 بادگیر در دو سو بوده که در راستای بازسازی حذف شده است. این بنای تاریخی در زمانهای گذشته مقر حکومتی بوده و به جای مانده از اواخر دوره زندیه و اویل دوره قاجار است.

بخش محوطه و باغ این مجموعه، براساس اسناد قدیمی به شکل چهار باغ بوده که به دلیل تغییراتی که در آن بوجود آمده، شکل اصلی خود را از دست داده است.

این بنای با ارزش تاریخی سال 1376 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و در خیابان مطهری بیرجند است.

به گفته رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بیرجند، تاکنون در چند مرحله مرمت ارگ کلاه فرنگی انجام شده و مرمت و بازسازی آن در دوره جدید از سال 1399 آغاز شد که علاوه بر مرمت و اندود نمای بیرونی آن، نورپردازی ارگ هم انجام شده است.

محمدعلی جنتی فر اظهار داشت: مرمت تزئینات، مقرنس ها و نقاشی ها با تخصیص اعتبار همزمان با احیای این مجموعه انجام می شود اما برای احیای کل مجموعه ارگ کلاه فرنگی تعاملات خوبی با بخشهای مختلف انجام شده است.

وی گفت: با تلاش های صورت گرفته، زمینه بازگشایی این بنای تاریخی در نوروز امسال برای بازدید گردشگران و مسافران نوروزی فراهم شده است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بیرجند افزود: یکی از برنامه های میراث فرهنگی راه اندازی موزه تاریخ سیاسی استان در ارگ کلاه فرنگی است که حدود 2 میلیارد و 500 میلیون تومان برای محوطه سازی و طراحی ویترین های موزه برآورد شده است.