اسلام آباد غرب یکی از شهرستان های دیدنی استان کرمانشاه به شمار می رود

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، اسلام آباد غرب یکی از شهرستان های دیدنی استان کرمانشاه به شمار می رود.

اسلام آباد غرب که به پایتخت جنگل های بلوطی ایران هم مشهور بوده، یکی از شهرهای استان کرمانشاه است. شهرستان اسلام آباد غرب با استان ایلام و با شهرستانهای دالاهو و کرمانشاه همجوار بوده و به عنوان یک شهر تاریخی دورانهای مختلف تاریخ را در خود دیده است. این شهرستان با وسعتی بالغ بر 2 هزار کیلومتر مربع و جمعیتی حدود 153 هزار نفر نزدیک به 8.5 درصد از وسعت و جمعیت استان را به خود اختصاص داده و از لحاظ تاریخ تقسیمات کشوری و جمعیت دومین شهرستان استان محسوب می گردد که ارتفاع آن از سطح آبهای آزاد حدود هزار و 400 متر و میزان بارندگی در آن بطور سالانه 346 میلیمتر است.

آب و هوای معتدل فراوانی آب و خاک حاصلخیز موجب شده که این شهر از قدیم الایام یکی از پربارترین مراکز کشاورزی و فرهنگی غرب کشور بشمار آید. شهرستان اسلام آباد غرب دارای قدمتی 6 تا هفت هزار ساله است و به لحاظ موقعیت ارتباطی نقطه اتصال چهار استان کرمانشاه، ایلام، لرستان و خوزستان می باشد و قرار گرفتن در مسیر راه کربلا اهمیت استراتژیک این شهرستان را دوچندان می کند. این منطقه به لطف وجود سرابها و جنگلهای بلوط دارای آب و هوای بسیار خوب و طبیعت بسیار جذاب است که بی شک، دیدن این مناظر و مناطق برای هر گردشگر و شهروندی بسیار چشم نواز و لذت بخش است.

پیشینه تاریخی

بنای اولیه شهر اسلام آباد طبق نوشته «اصطخری» در مسالک الممالک و حمداله مستوفی به دوران آریایی ها برمی گردد، نام اولیه ای که بر آن نهاده شده است «مندلی» بوده و این نام مربوط به دوره ماد تا ساسانی است که با این اسم و با جمعیت اندکی مدتها به صورت یک محله کوچک مسکونی باقی مانده است که بعدها در دوران اسلامی این شهر «هارون آباد» نامیده شد که بنای آن را به هارون الرشید خلیفه عباسی (193 - 148 ه-ق) نسبت می دهند.

با توجه به وجود تپه چغا گاوانه در مرکز شهر کنونی اسلام آباد غرب و طی کاوش های علمی باستان شناختی در سال 1349 هجری شمسی توسط «محمود کردوانی» و نتایج یافته های تحقیقاتی در مرکز این شهر حاکی از آن است که این شهر باستانی در نقطه سوق الجیشی در جاده خراسان بزرگ قرار دارد. این شاهراه از دوره باستان تا به امروز مسیر ارتباطی دشتهای بین النهرین و خوزستان با کوههای زاگرس و فلات ایران و فراسوی آن است. از آن سو جاده ارتباطی آناتولی و آذربایجان به لرستان و فارس از نزدیکی اسلام آباد می گذشت و این موقعیت ممتاز به این شهر این امتیاز را میداده تا در محل تلاقی فرهنگ های پیش از تاریخ و تاریخی و سرزمین های مختلف رشد و ترقی کند.

براساس مقاله اسلام آباد غرب یکی از شهرستان های دیدنی استان کرمانشاه به شمار می رود، باید بدانید که پژوهش های باستان شناسی آثار مهمی را از ادوار مختلف زندکی انسان باستان را در این شهر شناسایی کرده است.

چنین به نظر می رسد که از دوره نوسنگی پیش از سفال (10 هزار سال پیش) مردم در این مکان زندگی میکرده اند، ساکنان اسلام آباد همگام با دیگر مردمان کوهستان زاگرس در مراحل آغازین زندگی یکجانشینی و اهلی کردن حیواناتی چون گوسفند و بز و آغاز کشت گیاهانی چون گندم و جو مشارکت داشته اند.

پس از آن در عصر مفرغ و آهن از حدود 2 هزار و 500 تا پنج هزار سال پیش از میلاد، اسلام آباد یکی از واحدهای سیاسی کوه های زاگرس بوده که در منابع مکتوب بین النهرین به آن اشاره شده است، با توجه به کشف تعدادی لوح نوشته گلی به خط بابلی قدیم در کاوش های سال 1349 شمسی توسط محمود کردوانی و بازخوانی آنها توسط دکتر کامیار عبدی استاد دانشگاه شیکاگو آمریکا بین سالهای 1379 تا 1382 حاکی از آن است که شهر اسلام آباد غرب در سه هزار و 500 سال پیش از میلاد یکی از مراکز مهم تجاری محسوب میشده است.

در این لوحه های گلی از حقوق بردگان و مواد تجارت شده از قبیل جو و گندم و روغن نام برده و رسید کالاها به احتمال شهری به اسم پالوم بوده است و به نظر می رسد که همین نام اسلام آباد امروزی بوده که در سال 1309 هجری شمسی شهر هارون آباد که در آن زمان حدود 480 نفر جمعیت اولیه آن بود به شاه آباد تغییر نام یافت و این شهر یکی از مراکز ایلات بزرگ غرب کشور به نام ایل بزرگ کلهر قرار گرفت، سرانجام شهر شاه آباد در سال 1357 مقارن با پیروزی شکوهمند و غرور آفرین انقلاب آسلامی به اسلام آباد غرب تغییر نام یافت.

ویژگی های اجتماعی

اکثریت مردم اسلام آباد به زبان کردی تکلم می کنند بطوریکه مردمان اصیل و بومی شهر کرد زبان هستند و به زبان کردی کلهری صحبت می کنند. در شهر اسلام آباد غرب مردم مسلمان و پیرو مذهب شیعه هستند.

آثار تاریخی و جاذبه های طبیعی و مذهبی اسلام آباد غرب

تپه چغا گاوانه، آتشکده شیان، قلعه شیان، سراب شیان، آتشکده میل میلگه، بنای ساسانی فیروزآباد، سراب شرف آباد، سراب هرسم، شهر قیل منصوری، امامزاده حسن (ع)، امامزاده عباسعلی (ع)، امامزاده علی اکبر (ع) و امامزاده قاضی الکیا (قاضیوند)

روستای سراب هرسم در 35 کیلومتری شهر اسلام آباد غرب و 90 کیلومتری کرمانشاه واقع شده و دارای آب و هوای آن معتدل و خشک است. مردم روستای سراب هرسم به زبان کردی و گویش زنگنه سخن می گویند و پیرو مذهب تشیع هستند، این روستا در دامنه کوهستان، مناظر و چشم اندازهای طبیعی جذاب و زیبایی دارد و فضاهای داخل روستا و پیرامون آن جلوه گاه مناظر بدیع و شورانگیز است. در 15 کیلومتری روستا بنای زیارتگاهی موسوم به امامزاده حسن وجود دارد و اطراف این بنا بسیار سرسبز و زیباست.

صنایع دستی اسلام آباد غرب

موج بافی (رختخواب پیچ)، قالی بافی، چیخ بافی، نمد مالی، موزائیک کاری، معرق کاری، منبت، گیوه بافی و طراحی فرش از مهمترین صنایع دستی مردم این منطقه است.

یکی از مهمترین این صنایع دستی که بافت آن در اسلام آباد غرب رواج دارد، موجب بافی است. موج، نوعی پارچه ضخیم همانند جاجیم است که توسط عشایر و روستاییان بیشتر نقاط کرمانشاه بافته می شود.

در واقع موج، دست بافته ای بسیار زیبا با کاربری فراوان و سنتی است که از عشایر کردنشین به یادگار مانده و نام دیگر آن رختخواب پیچ است. این هنر دستی هنوز هم یکی از کهن ترین صنایع دستی و هنرهای سنتی این منطقه است که بین عشایر و برخی از روستانشینان هنوز کاربرد دارد بطوریکه در کوچه پس کوچه های برخی روستاها، صدای ماسوره از کارگاه های موج بافی گوش هر شنونده ای را نوازش می دهد.

جاذبه های تاریخی

تپه چغاگاوانه با ارتفاعی حدود 25 متر در وسط شهر اسلام آباد غرب بین خانه های مسکونی در شمال رودخانه برف آباد قرار دارد، 9 قسمت از 10 قسمت این تپه ضمن خیابان کشی و خانه سازی از بین رفته است.

وسعت کنونی آن حدود 10 هزار متر مربع است و در کاوش های انجام شده در تپه 2 طبقه مختلف پیدا شده که حدود 100 تا 150 سال با هم اختلاف زمانی دارند، ساختمان هر 2 طبقه با خشت خام بنا شده است و تنها بر حسب ضرورت گاهی از آجر برای کف اتاق ها و پلکان ها استفاده کرده اند که اتاق های طبقه اول وابسته به طبقه پائینی بود و ظاهراً ساکنان طبقه اول با اندک دخل و تصرفی از اتاق های طبقه بالا استفاده کرده اند.

از نظر اصول فنی ساختمان طبقه دوم پیشرفته تر از طبقه اول است و ساختمان با 45 درجه انحراف در جهت شمالی جنوبی پی ریزی شده و دیوارهای آنها با روکشی از گچ است ولی در طبقه دوم در برخی از دیوارها به جای گچ ، رنگ قرمز را ترکیبی از گل اخرا مورد استفاده قرار داده اند، در مرکز هر طبقه اتاق بزرگی با پنج درگاه ورودی وجود دارد که این اتاق ها در طبقه اول یک درگاه بیشتر وجود ندارد.

حفاری در مرکز تپه یا شهر باستانی که محل سکونت حاکم یا سلطان بود صورت گرفته است، زیرا یک عدد تیغه مفرغی با خط میخی بابلی در قسمت شرقی تپه در طبقه اول بدست آمده که روی آن نوشته «کاخ دای» که کلمه دای آخر نام صاحب کاخ است، گویا قسمت غربی مرکز کارهای اداری و صنعتی و قسمت شرقی محل سکونت بوده است.

ساکنان طبقه اول 2 کوره سفالگری احداث کردند که در نوع خود قابل توجه است، در کف یکی از اتاق ها تعدادی لوح گلی با خط میخی بابلی بدست آمده که تعدادی از آنها حرارت دیده و تعدادی هم خام بودند، در اتاق مذکور مجسمه سفالی حیوانی شبیه گرگ به طول چهار سانتیمتر و مجسمه سفالین کوچک دیگری احتمالاً «کریشنا» به طول هفت سانتیمتر و یک پیکان مفرغی به طول 6 سانتیمتر پیدا شده است.

علاوه بر این، یک آویز طلا به نقش خورشید و یک مهر استوانه ای با سه ردیف خط میخی بابلی مربوط به هزاره دوم ق.م پیدا شده که بر روی آن نقش زنی با لباس چین دار بلند و کلاه مدور که در برابر یکی از خدایان ایستاده و خدای مزبور دارای لباس بلند و بر روی چهار پایه نشسته است و متن نوشته نیز عبارت از «سامی توم دختر تالری خدمتگزار خدای اداد» است.

آثار سوختگی سراسری در روی تپه باید ناشی از حملات آشوریان باشد که گویا شهر خالی از سکنه و مردم بوده و در زمان حملات آشوریان احتمالاً از حمله آگاه بودند، اشیای بدست آمده با اشیای شوش شباهت فراوان دارد و ظروف سفالین با سفال های لرستان متعلق به قوم کاسی مقایسه می شود.

در کل تمدن چغاگاوانه با در نظر گرفتن جوانب مختلف با تمدن عیلام گرایش بیشتری دارد که نمونه آن کشف چند مجسمه عیلامی (الهه کریشنا) دلیل بر این مدعاست.

آتشکده شیان در سه کیلومتری روستای قلعه شیان از توابع دهستان شیان، بخش حمیل، شهرستان اسلام آباد غرب واقع شده که در سال 1384 توسط هیأتی از سوی سازمان میراث فرهنگی با هدف نجات بخشی از آثار تاریخی محدوده سد مخزنی شیان مورد کاوش قرار گرفت.

این آتشکده به ابعاد 5.14 × 14.5 متر است که با استفاده از مصالح لاشه سنگ و ملات گچ ساخته شده است، این چهار طاقی همانند سایر چهار طاقی های هم عصر خود از چهار پایه مکعب مستطیل جدا از هم تشکیل شده که در زمان خود طاق هایی از دو سو آنها را به یکدیگر مرتبط کرده و گنبدی مدور اجزای این مجموعه را به هم پیوند میداده است.

در محل تلاقی اجزای داخلی این پایه ها، گوشه هایی به طول و عرض متوسط 70 سانتیمتر ایجاد شده که در سطوح بالاتر، در داخل آنها گوشواره پایه گنبد قرار می گرفته است، در داخل فضای چهار طاقی، سکویی به ابعاد 3.15 × 15.3 متر، تعدادی پایه گچی با تزئینات قاشقی و صندوقچه های گچی وجود دارد و در حد فاصل پایه ها، ورودی هایی در چهار جهت اصلی قرار دارد که همانند بسیاری از چهار طاقی های دوره ساسانی به راهرو طواف پشت جرزها مرتبط می شوند.

در ضلع شمالی این چهار طاقی، اتاقی قرار دارد که به عقیده کاوشگر این آتشکده طی چهار مرحله ساخته شده که مرحله اول تا سوم متعلق به دوره ساسانی و مرحله چهارم مربوط به اوایل دوره اسلامی است.

آتشکده میل میله گه در روستای سیاه سیاه میله گه باباخان از توابع دهستان حومه جنوبی بخش مرکزی شهرستان اسلام آباد غرب واقع شده است. این چهار طاقی به فاصله 100 متری شرق این روستا و بر فراز پشته ای کم ارتفاع از سنگ های ماسه ای مشرف به زمین های کشاورزی پست اطرف ساخته شده است.

آتشکده میل میله گه یکی از آتشکده های دوره ساسانی است که همانند بسیاری از آتشکده های آن زمان با مصالح لاشه سنگ و ملات گچ ساخته شده که هسته اصلی باقیمانده از بنای بزرگتری متشکل از چهار جرز سنگی در ابعاد مختلف است که پیرامون آن را راهرو طوافی احاطه کرده است و در داخل این آتشکده سکویی جهت قرار گرفتن آتشدان و تعدادی پایه گچی و سنگی قرار دارد که در نوع خود منحصر بفرد است.

یکی از جاذبه های گردشگری در این شهرستان زیبا که آن را به یکی از مقاصد گردشگری در غرب کشور تبدیل کرده است و جاهای دیدنی و کم نظیر در آن بخش زیادی از گردشگری و جاهای دیدنی کرمانشاه را شامل می شود «سد شیان» است.

سراب 2 هزار و 400 ساله شیان امکان ایجاد سد شیان را به عنوان یکی از سدهای مخزنی کرمانشاه و به منظور تأمین آب آشامیدنی و کشاورزی، استفاده بهینه و افزایش راندمان توزیع و انتقال، سیستم آبیاری مدرن و ایجاد امکانات تفریحی و سیاحتی در منطقه اسلام آباد غرب فراهم کرده است.

با بهره برداری از این سد به دلیل سودآوری پرورش ماهیان گرمابی و از همه مهمتر ایجاد اشتغال، مسئولان به این نتیجه رسیدند که با استفاده از آب سد زمینه پرورش ماهیان گرمابی را نیز در این مکان فراهم کنند.

همچنین، میراث فرهنگی و گردشگری اسلام آباد غرب در سالهای گذشته با ساخت و نصب تعدای آلاچیق مکان مناسبی را برای گردشگران تهیه نموده اند.