برای حفظ خانه نیما یوشیج کاری کرده اند؟!

یک عضو هیئت راهبردی خانه نیما یوشیج در یوش می گوید: نگرانی های اجتماعی و فرهنگی برای حفظ آثار و خانه های تاریخی در ایران، به دردی مدام تبدیل شده که بیش از مسئولان، توسط دوست داران میراث فرهنگی کشور مطرح و پیگیری می شود. این خبر در بخش اقداماتی برای حفظ خانه نیما یوشیج قرار دارد.

محمد عظیمی، اظهار می کند: چگونه می شود با شعار توسعه صنعت گردشگری به زیرساخت های میراث فرهنگی و طبیعی بی توجه بود. گردشگر باید در کجا گردش کند؟ نشانه های گردشگری فرهنگی در پایتخت کجاست؟ با سابقه کهنی که در حوزه شعر و ادب فارسی داریم، کدام موزه معرف تاریخ فرهنگی ماست؟ پرونده خرید و حفظ خانه نیما در چه زمانی بسته می شود؟ چقدر باید اهمیت حفظ خانه نیما یوشیج و سیر سرنوشت مامن پدر شعر نوین ایران را برای مسئولان بازخوانی کنیم؟ باید چه کاری کرد؟

نماینده انجمن های دوستداران میراث فرهنگی مازندران در ادامه درباره وضعیت خانه نیما می گوید: نیما یوشیج، بنیانگذار شعر نوین ایران در سال 1327 در خانه نیمه کاره اش ساکن می شود. این خانه در زمان ساخت، خارج از شهر تهران قرار داشت و امروز در محله تجریش، خیابان دزاشیب، خیابان رمضانی (فردوسی)، کوچه رهبری قرار دارد. خانه با زیربنایی به مساحت 180 مترمربع و عرصه 680 مترمربع، معماری متداول منطقه شمیران و با سقف شیروانی ساخته شد و ایوان آن هشت ستون مدور و چهار اتاق تودرتو دارد. همسر نیما برای تامین هزینه ساخت خانه، وامی از بانک ملی گرفت، اسناد مربوط به زمین به نام عالیه جهانگیر ثبت شده بود. از سال 1331 جلال آل احمد زمینی در مجاورت خانه نیما خرید تا خانه اش را در همسایگی نیما بنا کند. آن خانه امروز به موزه تبدیل شده است. نیما در سال 1338 درگذشت و پس از درگذشت همسرش در سال 1343 نیز، خانه خالی از سکنه شد.

او ادامه می دهد: شراگیم یوشیج (تنها فرزند نیما) می گوید که خانه را سال 1345 به مبلغ نود هزار تومان به سرهنگ بازنشسته ای به نام «شریفی نیا» فروخته است. در سال 1380 مالک این خانه قصد تخریب بنا و ایجاد ساختمانی دیگر داشت که با پیگیری سیمین دانشور، همسر جلال آل احمد و همراهی دوستداران نیما توسط سازمان میراث فرهنگی در 17 آذر 80 به شماره 4603 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

عظیمی تاکید می کند: اقدام نکردن سازمان میراث فرهنگی نسبت به حفظ و تملک اموال فرهنگی ثبت شده در آثار ملی باعث شده تا بسیاری از خانه های تاریخی توسط مالکان خصوصی به روش های مختلف تخریب شده و با از بین رفتن بنا و آثار ارزشمند، از ثبت خارج و در جهت کاربری مسکونی و تجاری به کار گرفته شود.

او با بیان اینکه مالک خانه نیما هم به علت همین بی مسئولیتی متولیان فرهنگی و ایجاد ارزش افزوده اقتصادی در گذر زمان، اقدام به طرح شکایتی در دیوان عدالت اداری کرد و با ادعای نبودن نام نیما در اسناد مالکیت این مکان، در آن زمان خواستار خروج این خانه از فهرست آثار ملی شد، اظهار می کند: متاسفانه ارائه ندادن اسناد کافی توسط سازمان میراث فرهنگی به دیوان عدالت اداری باعث شد تا حکم به خروج خانه نیما از فهرست آثار ملی داده شود.

این عضو هیئت راهبردی موزه نیما در یوش، با اشاره به اینکه به دنبال اعلام این حکم، همه اسناد مکتوب و عکس هایی که نشان از حضور و مالکیت نیمایوشیج در این مکان داشت، به مراجع ذیربط تحویل داده و خواستار بازگشت خانه نیما در فهرست آثار ملی شده، تا شاید با پیگیری مداوم نسبت به خرید خانه توسط سازمان میراث فرهنگی و شهرداری تهران بتوان اقدام کرد، بیان می کند: ضرورت حفظ خانه نیما و اسناد مربوط به آن، در نامه هایی به رئیس قوه قضائیه، رئیس دیوان عدالت اداری، رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، پروانه سلحشوری - نماینده مردم تهران و عضو ناظر مجلس در شورای عالی میراث فرهنگی، علی اصغر مونسان - رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، محمدعلی نجفی - شهردار وقت تهران، حبیب اله تاجیک اسماعیلی - شهردار منطقه یک، رئیس و اعضای شورای شهر تهران، فرهاد نظری، مدیر کل ثبت آثار و حفظ و احیا میراث معنوی و طبیعی و رجبعلی خسروآبادی - مشاور رئیس سازمان و مدیر کل وقت میراث فرهنگی استان تهران و معاون میراث فرهنگی این اداره کل داده، اظهار می کند: با تغییر مدیریت میراث فرهنگی استان تهران، نیز مدیرکل جدید میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران و رحمان زاده مدیر وقت شرکت توسعه فرهنگی شهرداری تهران، قول پیگیری و خرید خانه نیما را دادند.

عظیمی با اشاره به درخواست تعداد زیادی از هنرمندان، شاعران، مترجمان، نویسندگان، فرهنگیان و اهالی موسیقی برای خرید و حفظ این خانه تاریخی با جمع آوری بیش از سه هزار امضا در رسانه های جمعی، بیان کرد: نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز با 46 امضا از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواستند تا در مورد علت تعلل در نگهداری خانه نیما یوشیج با وجود ثبت آن در فهرست آثار ملی و توضیح اقدامات انجام شده برای جلوگیری از تخریب این آثر ملی، پاسخگو باشند، همچنین مجمع نمایندگان استان مازندران در مجلس شورای اسلامی با ارسال نامه ای به رئیس جمهور خواستار خرید این خانه و جلوگیری از تخریب آن شدند.

این فعال میراث فرهنگی مازندران، اضافه می کند: در سال گذشته وعده های مسئولان نسبت به خرید خانه نیما، بازتاب وسیعی در مطبوعات داشته و جامعه فرهنگی، چشم انتظار اقدام و اعلام خرید خانه نیما به عنوان خانه – موزه شعر نوین ایران مانده اند.

او در ادامه صحبت هایش به درخواست مسئولان فرهنگی نسبت به حفظ این خانه تاریخی براساس آنچه که در سایت های خبری مختلف منتشر شده، اشاره می کند: «22 دی سال گذشته حسن خلیل آبادی، رئیس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران اعلام کرد که مقرر شده تا با شهردار منطقه یک و مالکان آن پلاک ثبتی، نشست مشترک برگزار شده تا جلوی صدمه به خانه نیما یوشیج گرفته شود و این ملک به تملک شهرداری تهران درآید.» دو روز بعد احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر تهران در سی و هفتمین جلسه شورای شهر تهران، در تذکر پیش از دستور جلسه شورای شهر خواستار جلوگیری از تخریب خانه نیما یوشیج شد.

26 دی نیز علیرضا رحیمی عضو مجمع نمایندگان استان تهران و عضو کمیسیون امینت ملی و سیاست خارجی با اشاره به تذکر 46 نماینده به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پی وضعیت نامناسب و رو به تخریب خانه نیما یوشیج در تهران گفت: وزیر فرهنگ باید علل تعلل در جلوگیری از تخریب خانه نیما یوشیج را توضیح دهد.

30 دی، پروانه سلحشوری با اشاره به احتمال تخریب خانه نیما یوشیج در تهران، گفت: تعدادی از نمایندگان مجلس به علت وضعیت نامناسب خانه نیما و احتمال تخریب آن به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تذکر دادند تا به این موضوع رسیدگی شود. سازمان میراث فرهنگی باید نسبت به حفظ بناها و خانه های تاریخی حساسیت داشته باشد. حفظ میراث فرهنگی به دغدغه ای برای فعالان مدنی و نمایندگان مجلس تبدیل شده است.

دوم بهمن، فریده اولادقباد بیان کرد: دولت بهتر است برای حفظ آثاری نظیر خانه نیما تدابیر لازم را بیاندیشد. همچنین می تواند ردیف بودجه ای برای خرید آثار باستانی که مالکان خصوصی دارد در نظر گیرد تا بتواند از این طریق از این آثار محافظت کند.

همان روز، علی محمد سعادتی اظهار کرد: در حال حاضر شهرداری و چند نهاد و سازمان علاقمند در حال مذاکره با مالک برای تعیین تکلیف ملک هستند اما آن چه مسلم است مالک هر فرد یا ارگانی باشد، کاربری ملک تنها در چارچوب فرهنگی و هنری تعریف می شود.

24 اسفند، محمود صلاحی خبر داد که وزیر ارشاد به معاون هنری خود آقای حسینی ابلاغ کرده تا پیگیر شوند و خرید صورت گیرد، اگر موفق به تملک شدند که خودشان بهره برداری خواهند کرد، اگر اینگونه نشد شهرداری اقدام سریع خواهد داشت.

28 خرداد 97، دلاور بزرگ نیا، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران بیان کرد: خوشبختانه عزم مسئولان مربوطه در شهرداری به سمتی می رود که این خانه خریداری شود و حتی پس از سال ها جایزه نیما با محوریت این خانه با کارکرد خانه اسناد پیگیری شود.

19 شهریور، ولی الله شجاع پوریان، معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران گفت: یکی از برنامه ها و رویکردهای این معاونت، ایجاد و تشکیل خانه مشاهیر خواهد بود که در این خصوص در نظر داریم تا با اعتبار مالی، پاتوق فرهنگی را با محوریت خانه سیمین و جلال و اقداماتی برای حفظ خانه نیما یوشیج ایجاد و اجرایی کنیم. برای خریداری این بنای تاریخی چهار میلیارد و 500 میلیون تومان اعتبار در نظر گرفته شده است.

سرانجام، ششم دی حسن خلیل آبادی عضو شورای شهر تهران با اشاره به وضعیت کنونی خانه نیما یوشیج در دزاشیب که در نزدیکی خانه جلال آل احمد قرار دارد و به عنوان یک بنای دارای ارزش فرهنگی محسوب می شود، گفت: «شهرداری تلاش می کند تا این خانه را با قیمت واقعی خریداری کند، اما مالک با شهرداری کنار نمی آید و قیمتی بیشتر از ارزش واقعی ملک را اعلام کرده است. سال گذشته که هنوز نوسانات ارزی رخ نداده بود، مالک 12 میلیارد تومان برای این خانه قیمت گذاشته بود که چون از نظر شهرداری ارزش ریالی ملک کمتر از این میزان بود و اعتبارات لازم برای این موضوع وجود نداشت، ملک خریداری نشد. عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه در حال حاضر ملک ظاهر نامناسبی پیدا کرده، افزود: میراث فرهنگی هم برای خرید این ملک محدودیت های مالی دارد و نمی تواند ملک نیما را بخرد.» این خبر در بخش اقداماتی برای حفظ خانه نیما یوشیج قرار دارد.

منبع: ایسنا