طرح توسعه حرم شاهچراغ بر بهسازی و ساماندهی و مرمت وضع موجود تاکید دارد

ایسنا/ براساس خبرهای بدست رسیده، طرح توسعه حرم شاهچراغ بر بهسازی و ساماندهی و مرمت وضع موجود تاکید دارد.

مصیب امیری، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در واکنش به اظهارنظرهایی مبنی بر موافقت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با تخریب 35 پلاک در بافت تاریخی شیراز با توجه به مصوبه کمیسیون ماده 5 که براساس خط پیشنهادی این پژوهشگاه صادر شده، اظهار کرد: درباره بافت تاریخی شیراز طرح های مختلفی وجود داشت؛ مشاور طرح یک نظر داشت، وزارت میراث فرهنگی نظری مشابه آن داشت و متولیان و دست اندرکاران هم یکسری ایده داشتند، همه اینها در گروههای کارشناسی جمع بندی شده و خطی که عنوان شده، از سوی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری پیشنهاد شد و جدا از خط مشاور طرح توسعه حرم شاهچراغ نیست.

او گفت: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با تاکید بر این نکته که در بین گزینه های مختلفی که درباره اتصال دو حرم در شیراز وجود دارد، می تواند وضع موجود را بهسازی و ساماندهی کند و به حفاظت آنجا منجر شود، طرح مشاور را با این دیدگاه که تخریب کمتری دارد، مد نظر قرار داده است.

امیری اظهار کرد: طرح مشاور طرح توسعه حرم روی ساختاری تعریف شده که قبلا این دسترسی ایجاد شده است. آن طرح تاکید می کند در همان بستری که وجود دارد جداره ها مرمت، احیاء و کف سازی شود و این خط پررنگ تر شود. پررنگ شدن آن خط به این معنا نیست که تخریب بیشتری صورت گیرد.

او در پاسخ به این پرسش که آیا خط پیشنهادی پژوهشگاه تخریبی را بدنبال دارد؟ گفت: آن طرح در حال حاضر در شورای عالی شهرسازی و معماری است و به جرأت میگویم تخریبی به آن شکل به دنبال ندارد و شاید فقط چند پلاک مخروبه که در این مسیر قرار دارد. آنچه درباره تخریب بناهای ثبت شده و واجد ارزش گفته شده است، اصلا صحت ندارد.

امیری همچنین گفت: خطی که به آن اشاره می کنند، خط تخریب نیست. روی خط پیشنهاد شده از سوی پژوهشگاه یکسری بناها، شناسایی و تاکید شده که این بناها باید مرمت شوند؛ چه بناهایی که ثبت شده اند و چه بناهایی که ارزشمندند. اگر برخی آن خط را با خط تخریب اشتباه گرفته اند، باید بدانند که بحث متفاوتی مطرح است.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مواضع و نظر خود را درباره اجرای طرح توسعه حرم شاهچراغ در بافت تاریخی شیراز به آن واگذار کرده، تاکید کرد: پژوهشگاه به شکل رسمی نظر خود را به شورای عالی شهرسازی و معماری اعلام کرده که با نظر مشاور طرح با رعایت مواردی که گفته شد، موافقیم.

امیری همچنین گفت: آنچه درباره حضور و فعالیت بولدوزرها در بافت شیراز گفته شده است، حداقل تا این لحظه که صحبت می کنیم هیچ اتفاق جدیدی یا تخریب جدیدی در بافت شیراز رخ نداده است.

امیری تاکید کرد: این طرح دو حرم را به یکدیگر متصل می کند، مشاور گزینه های مختلف را بررسی کرده است، ما هم بررسی های خود را انجام داده ایم، آن طرح (مشاور) معقول ترین و مناسب ترین است، با توجه به اینکه در بستری شکل میگیرد که الان وجود دارد.

کمیسیون ماده 5 در 25 اردیبهشت سال 1401 طرح «تفصیلی بافت پیرامون حرم شاهچراغ (ع)» را با امضای استاندار فارس، شهردار شیراز، مدیرکل راه و شهرسازی فارس، رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس، رئیس شورای اسلامی شهر شیراز مصوب کرد که طبق مواد آن اجرای این طرح در محدوده 57 هکتاری مورد تایید قرار گرفته که طرح شبکه بندی معابر، ساماندهی 8 امامزاده و مسیر ارتباطی بین آنها با رویکرد حفظ وضعیت موجود، رعایت اصول پدافند غیرعامل و ایمنی از جمله موارد مصوب آن کمیسیون بود. بر این اساس مصوب شده مسیر زیارتی تعریف شده از مسجد طبالیون تا معبر موجود شمال حرم مطهر سید علاءالدین حسین روانبخشی و ادامه یابد.

کمیسیون ماده 5 همچنین اتصال حرمین در قالب یک میدان پیاده راه با هندسه مناسب محدوده پیشنهادی از شمال به خط مشکی ترسیم شده روی نقشه و از شرق به حرم حضرت سید علاءالدین حسین (ع) و از غرب به مسجد عتیق و مسجد طبالیون و از جنوب به ساختمان موجود مشهور به بین الحرمین طبق طرح تصویب کرده است.

در بند شش این مصوبه همچنین آمد تمام آثار ثبت شده ملی و واجد ارزش واقع در این محدوده با کاربری متناسب حفظ شده و در صورت ایجاد تردید در ارزشمندی برخی از بناهای واجد ارزش اعلام شده، این موضوع در کمیته ای متشکل از نمایندگان استانداری به نمایندگی معاونت هماهنگی امور عمرانی و معاونت امور زائران و گردشگری، میراث فرهنگی و گردشگری، راه و شهرسازی، شورای اسلامی شهر، شهرداری شیراز و نمایندگان آستان های مقدس مورد بررسی و بازنگری مجدد قرار گیرد.

همچنین مصوب شده که محدوده تدقیق شده (حدفاصل خط مشکی تا مجموعه بین الحرمین) طراحی شهری میدان پیاده راه مناسب با لحاظ کردن مداخلات کالبدی متعارف همچون مرمت، حفاظت، نوسازی، بازسازی، تجدید بنا، تغییر عملکرد به فضای باز شهری تهیه و به تایید کمیسیون ماده 5 استان برسد.

این مصوبه با توجه به اشاره ای که به خط پیشنهادی پژوهشگاه دارد، نگرانی ها را درباره تخریب بیشتر بافت تاریخی شیراز تشدید کرده که در نامه هایی به استاندار فارس و وزیر راه و شهرسازی انتقال داده شده که استاندار فارس در واکنش به آن تخریب تعدادی از خانه های ارزشمند بافت تاریخی شیراز را شایعه دانسته و پاسخ داده است: هیچ تصمیمی برای افزودن فضا به حرم های مطهر احمدی و محمدی را نداریم و فقط یک قسمت کوچک در شرق حرم مطهر سید علاالدین حسین (ع) افزوده خواهد شد که در این فضا نیز ساختمانی وجود ندارد.

سید محمدرضا رضازاده، استاندار اسبق فارس، مشاور تولیت حرم شاهچراغ و عضو هیأت امنای آستان های مقدس شیراز نیز پس از آنکه به نقش او در اجرای این طرح اشاره شده، با انتشار توضیحاتی گفت: 57 هکتار وسعت منطقه ای است محدود به خیابان هایی که حرم مطهر در آن واقع شده و هرگز به معنای توسعه دادن صحن و شبستان و رواق در این وسعت نیست.

تخریب بافت تاریخی شیراز در چهار دهه مکرر صورت گرفته است:

1. تخریب بافت تاریخی شمال مسجد نو با نابودی ده ها خانه و ساخت خیابان شهید دستغیب در دهه 1360
2. تخریب حدود 80 هزار متر مربع از بافت تاریخی در جنوب بارگاه شاهچراغ به نام بین الحرمین در اوایل دهه 1370 و تبدیل آن به پاساژها و هتل و...
3. تخریب 35000 متر مربع فضای پیرامون مدرسه خان (مدرسه ملاصدرا عالم بزرگ اسلامی) که تبدیل به پاساژ طلا فروشی در حریم حفاظتی این مدرسه مهم کم نظیر تاریخی شده است.
4. احداث خیابان 9 دی در بافت تاریخی به بهانه ایجاد دسترسی به در غرب شاهچراغ و به بهای تخریب ده ها خانه تاریخی، در حالی که دسترسی از طریق خیابان و میدان موجود بود و با ساخت شبستان روی میدان احمدی، راه دسترسی عمومی را بستند و مجموعه را با مشکل مواجه کردند.
5. طرح 570 هزار متری (بیش از نیم میلیون متر مربع) گسترش شاهچراغ (ع) با هدف تخریب بخشهای بزرگی از بافت تاریخی و ایجاد صحن بزرگ (به اندازه تقریبی 6 زمین فوتبال)، قبرستان زیرزمینی و مراکز رفاهی، خرید و...که تاکنون بخشهایی از این محدوده تخریب شده است. اجرای این طرح تقریبا در نیمه های دهه 90 متوقف شد اما از سال 1400 بار دیگر به جریان افتاده است.