موزه ملک نگاره هایی از مستوفی الممالک و خورشید خانوم و چند نسخه خطی را به نمایش گذاشت

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، موزه ملک نگاره هایی از مستوفی الممالک و خورشید خانوم و چند نسخه خطی را به نمایش گذاشت.

این نمایشگاه آثار اهدایی ابوالعلا سودآور، نوه حاج حسین آقا ملک (واقف موزه و کتابخانه ملک) را ارائه کرده که بازدید از آن تا دو هفته آینده ادامه دارد. مجموعه اهدایی ابوالعلا سودآور که برای نخستین بار در این نمایشگاه رونمایی شده، شامل دو نسخه قرآن پنج و هشت برگی به خط کوفی، مرقع اشعار، بیاض اشعار، دعای صباح و ادعیه و تعقیبات، مجمع الدعوات، دعای کمیل، مرزبان نامه، نگاره میرزا یوسف آشتیانی، شبیه میرزا یوسف خان آشتیانی، نگاره معزالدین محمد غفاری، نگاره خورشید خانوم، شبیه قاضی عبدالمطلب غفاری کاشانی، فرمان جلال الدین محمد اکبرشاه، واجد علی شاه و ناصرالدین شاه قاجار، نامه ای با مهر نصیرالملک خطاب به قوام الدوله و نگین مهرشاه سلطان حسین صفوی است. در ادامه، به برخی از این مجموعه تاریخی و فرهنگی نگاهی می شود:

مرقع اشعار

شکسته نستعلیق ممتاز «محمدقاسم اصفهانی» مشهور به میرزاکوچک که هر قطعه در ماههای مختلف سال 1199 قمری در اصفهان برای میرزا حسین بختیاری نوشته شده است. این مرقع شامل 10 برگ و قطع رقعی 20 در 12 سانتی متر و جلد روغنی با نقش گل و بوته و حاشیه زنجیره ای طلایی است. متن آن شامل آیاتی از قرآن کریم و اشعاری از مشتاق اصفهانی، سعدی شیرازی، بابا طاهر عریان، مشرب، وحشی بافقی و ابن یمین فریومدی است.

بیاض اشعار

شکسته نستعلیق ممتاز «محمدقاسم اصفهانی» مشهور به میرزا کوچک از برجسته ترین شاگردان درویش عبدالمجید طالقانی که برای شیخ محدباقر نوشته شده است. تاریخ نگارش این متن که در اصفهان نوشته شده، موجود نیست. اثر شامل 62 برگ است که تعداد سطرهای آن در هر برگ متفاوت است و همه نسخه به خط شکسته نستعلیق است، به جز چند سطر در صفحه 6 که به نسخ است.

کاغذ این مجموعه احتمالا ترمه اصفهانی آهار مهره است و جلد آن روغنی با دوحاشیه زمینه مشکی به نقوش ختایی طلایی و متن با نقوش اسلیمی است که در وسط آن زنجیره گل و غنچه کار شده و زمینه همه صفحات حل کاری طلا شده است.

در متن اثر پس از مقدمه به قلم میرزا کوچک که مشحون از لطایف و حکایات است، شعرهایی از جامی، حافظ، سعدی، خیام و دیگران آمده است.

دعای صباح و ادعیه و تعقیبات

خط نسخ و توقیع «میرزا احمد نیریزی» در سال 1133 قمری در اصفهان، دارای 82 برگ و 9 سطر در هر صفحه است و ترجمه ندارد و کاغذ آن نوعی ترمه است. جلد روغنی با حل کاری گل و بوته و کتیبه، بازوبندی دارد که دورتادور و در دو طرف جلد احادیثی از معصومین (ع) نوشته شده است. عنوان دعاها با طلا و به خط توقیع نوشته شده و متن آن با خط نسخ و مرکب مشکی نگارش شده است.

مجمع الدعوات

«میرزا احمد نیریزی» با خط نسخ و توقیع این مجمع را برای ملا محمدباقر در اصفهان نوشته است، اما تاریخ نگارش آن مشخص نیست. اثر دارای 60 برگ و 9 سطر در هر صفحه است. جلد روغنی با حل کاری برگ و میوه و تاک و کتیبه، بازوبندی دارد که دورتادور و در دو طرف جلد احادیثی از معصومین و رقم نیریزی به تاریخ 1132 قمری نوشته شده است. همچنین عنوان دعاها با طلا و به خط توقیع نوشته شده و متن آن با خط نسخ و مرکب مشکی نگارش شده است و 12 صفحه اول آن که دعای مصباح نوشته شده دارای طلااندازی بین سطرهاست.

این نسخه دارای یادداشت مالکیت فرهاد میرزا ابن ولیعهد است که مشخص می کند در پنجشنبه 17 رجب 1287 قمری در اردوی همایون و در چادر حسام السلطنه این نسخه را خریداری کرده است.

دعای کمیل

خط نسخ و توقیع «پرتو اصفهانی» که در ماه ربیع الاول 1295 قمری نگارش شده است، دارای 11 برگ و 10 سطر در هر صفحه است و سرلوح مذهب و مرصع و ترجمه فارسی به خط نستعلیق و شنگرف دارد. جنس کاغذ این مجموعه نیز ترمه اصفانی آهار مهره است که جلد تیماج قهوه ای روشن با آستر و حاشیه تیماج مشکی دارد و عنوان های دعا با زر نوشته شده است.

مرزبان نامه

خط شکسته نستعلیق ممتاز «محمد حسینی شیرازی» است که در یازدهم ماه جمادی الثانی 1293 قمری نوشته شده است و دارای 71 برگ و 11 سطر در هر صفحه است. جنس کاغذ این مجموعه نیز ترمه اصفانی آهار مهره است که جلد تیماج سرخ با تزیینات طلا و سرلوح مذهب و مرصع دارد. همچنین دارای یادداشت مالکیت ملک منصورالحسنی در ابتدای نسخه است.

نگاره میرزا یوسف آشتیانی (مستوفی الممالک)

این اثر در قرن 14 قمری، توسط ابوتراب غفاری کاشانی در ابعاد 22. 5 در 34 سانتیمتر و با تکنیک سیاه قلم در دوران قاجار کشیده شده است.

شبیه میرزا یوسف خان آشتیانی (مستوفی الممالک)

در قرن 13 قمری، این اثر توسط میرزا ابوالحسن خان غفاری (صنیع الملک) در دوران قاجار کشیده شد. تصویر شامل فیگور نشسته میراز یوسف خان آشتیانی مقلب به مستوفی الممالک است که دو نفر ملازم پشت سر او نشسته اند.

نگاره معزالدین محمد غفاری

این نگاره در قرن 12 توسط ابوالحسن مستوفی غفاری، در ابعاد 20 در 5.14 و با تکنیک آبرنگ پدید آمده است.

نگاره خورشید خانوم

این نگاره را میرزا ابوالحسن خان غفاری (صنیع الملک) در قرن 13 و در دوران قاجار کشیده است.

این بانوی نشسته با لباس قاجار در واقع تصویر خورشید خانوم، نوه عموی صنیع الملک است. صنیع الملک چهره خورشید خانوم را در سن کم، در دو اثر دیگر جای داده است؛ یکی در پردازش چهره زنی در کتاب هزار و یک شب سلطنتی و دیگری در نقش خورشید لوگوی نشریه وقایع اتفاقیه.

شبیه قاضی عبدالمطلب غفاری کاشانی

این نگاره هم از آثار میرزا ابوالحسن خان غفاری در قرن 13 هجری قمری و در دوران زندیه است که با آبرنگ کشیده شده است.

فرمان جلال الدین محمد اکبرشاه

این سند، فرمان جلال الدین محمد اکبرشاه درباره برقراری مقرری در وجه شیخ فتح الله به تاریخ ربیع الثانی سال 967 قمری (دوره گورکانیان هند) و به خط تعلیق نوشته شده است.

فرمان واجد علی شاه

فرمان واجد علی شاه مبنی بر بخشودگی دائمی مالیات زمین های کبری بیگم که به تاریخ صفر سال 1272 قمری و در سال نهم جلوس با خط نستعلیق نوشته شده است. دوره این سند متعلق به نواب اوده در شمال هند است.

فرمان ناصرالدین شاه قاجار

فرمان ناصرالدین شاه قاجار درباه تعیین مبلغ مالیات زمین های خریده شده حاج محمدکاظم ملک التجار به تاریخ شوال 1311 قمری و با خط شکسته نستعلیق و سیاق نوشته شده است.

نامه ای با مهر نصیرالملک خطاب به قوام الدوله

این نامه با مهر «نصیرالملک» خطاب به قوام الدوله با مضمون نوشتن سنگ ازاره راهرو سقاخانه توسط حاجی میرزا ابوالقاسم، خوشنویس و نظارت او بر نقاشی در ربیع الاول 1320 قمری و در دوران مظفرالدین شاه قاجار و به خط شکسته نستعلیق نوشته شده است.

نگین مهرشاه سلطان حسین صفوی

مهر صفوی از جنس در کوهی به رنگ سفید کتیبه دار به خط نستعلیق با متن «ز خاک شاه نجف شد بلند در کونین/ چون در درگه سلطان حسین نام حسین»

ادامه آثار این نمایشگاه را در موزه ملک که در میدان امام خمینی تهران، سر در باغ ملی، خیابان ملل متحد (میدان مشق) میتوان در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 8:30 تا 15:30 و پنجشنبه از ساعت 10:00 تا ساعت 15:00 مشاهده کرد. این نمایشگاه تا دو هفته آینده برپاست.