انتقاد انجمن جامعه باستان شناسی ایران از مرمت دژ رشکان

ایلنا/ براساس آخرین خبر و گزارشهای منتشر شده، انتقاد انجمن جامعه باستان شناسی ایران از مرمت دژ رشکان مطرح شده است.

در بیانه جامعه باستان شناسی ایران در خصوص «دژ رشکان» آمده است:

روزی نیست که خبری تازه و تأثر برانگیز از تخریب و تاراج میراث فرهنگی ایران به گوش دلسوزان و علاقمندان آن نرسد. از سدهایی چون چمشیر که بجای فرصت پژوهش و استخراج اطلاعات در زمینه تاریخ و فرهنگ ایران، گورستان محوطه های تاریخی کشور می شوند، تا بافت های تاریخی شهری چون یزد و شیراز و… که سوداگرانه و به سبب بی مبالاتی نهادهای مسئول و ترک فعل آنان، برنامه ریزی نامناسب و ضعف نظارت تخصصی ویران می شوند. بناهای گوناگون و فراوان تاریخی همچون مسجد شیخ لطف الله و شاه عباسی اصفهان به دست افراد نابلد و در زدوبندهای اداری به نام مرمت و ساماندهی و بدون نظارت مناسب به ناشیانه ترین شکل اصالت زدایی می شوند.

بتازگی «مرمت» بخشهایی از بنای دژ رشکان و کهن دژ ری آه از نهاد کارشناسان و دوستداران مواریث تاریخی فرهنگی برآورده است و شگفت آور اینکه تاکنون واکنشی از سوی نهادهای مسئول چون معاونت میراث فرهنگی کشور، اداره کل پایگاه ها میراث ملی و جهانی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و از همه مهمتر اداره کل میراث استان تهران نسبت به تخریب، آسیب و لطمه به اصالت این اثر تاریخی فرهنگی دیده نمی شود. دژ رشکان تازه ترین نمونه از زنجیره تخریب ها و وضعیت بیمار میراث فرهنگی ایران است. تصاویر منتشر شده خود گویاتر از واژه ها و توصیف هاست.

مرمت بنای دو هزار ساله با مصالح ناهمخوان و ناهمگن و استفاده از سنگ و سیمان آن هم در دل پایتخت و نه گوشه ای دور دست. آشکارا دانش و تخصص به بازی گرفته می شود. مدیریت، نظارت، ارزیابی و پاسخگویی هم که وجود ندارد. اتفاقی که بتدریج به روندی عادی در تشکیلات میراث فرهنگی ایران تبدیل شده است.

تردید نیست که متأسفانه بخش عمده ای از فعالیت های حفاظتی، مرمتی و ساماندهی بناها و محوطه های تاریخی کشور بدون نظارت کارشناسان و متخصصین انجام می شود. مراکز مسئول باید پاسخگوی چنین فعالیت هایی که اصالت و ماهیت آثار تاریخی کشور را نشانه گرفته است، باشند. افکار عمومی باید بداند چرا و چگونه با بودجه عمومی آثار فرهنگی و تاریخی کشور چنین آسیب و لطمه می بینند. چگونگی انتخاب مجریان این برنامه ها، اجرا و نظارت بر آنها اینک بیش از هر زمان مورد پرسش و ابهام جدی است. چرا پژوهشکده حفاظت و مرمت هیچگونه نظارتی بر امور حفاظتی و مرمتی آثار تاریخی کشور ندارد و جایگاه آن در این ساختار کجاست؟ چرا این مرکز علمی و اداری، مسئولانه به این رویه غلط اعتراضی نمی کند؟

«جامعه باستان شناسی ایران» ضمن ابراز تأسف و هشدار از آنچه بر میراث فرهنگی و تمدنی کشور میگذرد، مسئولیت پذیری و پاسخگویی نهادهای متولی بویژه معاونت میراث فرهنگی کشور، اداره کل حفظ و احیای بناها و محوطه های تاریخی، اداره کل پایگاه ها میراث ملی و جهانی و مراکز استانی بویژه اداره کل میراث فرهنگی استان تهران را در مورد دژ رشکان خواستار است. همچنین، از متخصصان و جامعه مرمتگران کشور دعوت می کند با نقد این رویه مرمتی، ضمن دفاع از اعتبار حرفه ای جامعه حفاظت و مرمت ایران که کارهای درخشان نیز در کارنامه خود دارند، درباره راههای پیشگیری از وقوع این اقدامات مخرب چاره اندیشی کنیم.