کلیسای زور زور یکی از جاذبه های گردشگری آذربایجان غربی است

جاذبه ها/ براساس آخرین گزارش های منتشر گشته، کلیسای زور زور یکی از جاذبه های گردشگری آذربایجان غربی است.

کلیسای مریم مقدس که به آن کلیسای زور زور هم گفته می شود، یکی از دیدنی ترین بناهای تاریخی ایران است. در کنار سد بارون در 13 کیلومتری ماکو در روستایی به نام بارون قرار دارد. این بنا در فهرست آثار جهانی یونسکو قرار دارد.

اگر بخواهیم مختصری از کلیسای زور زور در ماکو بگوییم، اینطور بیان می شود که این کلیسا توسط اسقف اعظم تادئوس مقدس به نام زکریا ساخته شده و به یکی از مراکز تعلیمات دینی، فرهنگی و ادبی تبدیل شده است. نکته جالبی که درباره این کلیسا وجود دارد، داستانی تاریخی آن هست، داستان این کلیسا به زمانی باز می گردد که پاپ، رهبر کاتولیک ها تصمیم گرفت گرفت پیشنهاد قبول دین کاتولیک توسط ارامنه و قبول رهبریت پاپ بر کلیسای ارمنی را بپذیرد به شرط آنکه اروپاییان به ارامنه کمک کنند تا کلیسای ارمنی را تحت سلطه در آورده و همگان را مجاب به پیروی از کلیسای کاتولیک کند.

مقر رهبر کلیسای ارامنه در شهر سیس که پایتخت سیلیسیه (جنوب ترکیه) بود و بدنبال این پیشنهاد، هتوم دوم، پادشاه سیلیسیه گروهی از درباریان وی و رهبر کلیسای ارامنه به امید دریافت کمک از اروپاییان آن را پذیرفتند. این تصمیم موجب شد اختلافاتی در بین پیروان این دین شد. با توجه به بروز این تنش ها زکریا مسئول ساخت کلیسای زور زور در ماکو در سال 1298 میلادی کار ساختن با عنوان مریم مقدس و ساختمان هایی به عنوان مرکز علمی و مذهبی را آغاز نمود. این کار چند مزیت در پی داشت؛ یکی آنکه با انتقال مبلغان مذهبی از دیر قره کلیسا، شدت تنش ها کاهش می یافت و دیگری آن که یک مرکز علمی و مذهبی برای آموزش روحانیان تاسیس میشد تا به اشاعه کاتولیک کمک کند و به مانعی بزرگ در برابر تلاشهای دو مرکز علمی مذهبی مهم ارامنه یعنی گلازور و داتو برای جلوگیری از تبلیغ کاتولیک تبدیل شود.

ساخت کلیسای زور زور در ماکو در سال 1314 میلادی پایان یافت و طول مدت فعالیت خود توانست نزدیک به 12 روحانی با شهرت جهانی در کلیساهای کاتولیک را تربیت کند که از جمله آنها میتوان به اسقف هوانس اشاره داشت که در سال 1330 میلادی به عنوان اسقف اعظم و مسئول مرکز علمی دیر کرنا شناخته شود. پس از فوت هوانس زور زورتسی در سال 1338 میلادی، این کلیسا دیگر همانند قبل رونق نداشت و با نقل مکان میسیونرهای دومینیکن به سمت نخجوان دیگر نتوانست به عنوان یک مرکز آموزشی به کار خودش ادامه دهد. از این زمان زور زور به یک مرکز مذهبی تبدیل شده و تا اوایل قرن 17 میلادی و اوج جنگهای ایران و عثمانی به فعالیت خودش ادامه داد اما از آن پس متروکه ای از آن برجای ماند و در حال حاضر، تنها جاذبه ای برای گردشگری در شهر ماکو بشمار می رود.

پلان کلیسای مریم مقدس هم از داخل و هم از خارج صلیبی شکل بوده و دارای گنبدی 16 ضلعی با چهار نورگیر هست. به غیر از نورگیرهای ساق گنبد چهار نورگیر در چهار دیوار بنا شده و تنها ورودی کلیسا از سمت غربی آن است. مصالح بکار رفته در کلیسای سنگ خوش تراش و ملاط هست. پس از تغییر مکان کلیسا به بالای بلندی مشرف به دریاچه، آن را بر روی صفه ای بنا نموده و آن قسمتهایی از کلیسا را که در محل نخست خود تخریب شده بود، با استفاده از سنگهای جدید مرمت نمودند.

کلیسا بنایی تقریبا مربع شکل است با اضلاع حدود 4 متر، ارتفاع این کلیسا از کف حدود 7 متر هست. درب کلیسا معمولا بسته است. دربی فلزی دارد که روی آن به خط ارمنی نوشته شده زور زور و زیر این نوشته صلیبی نقش بسته است. بر روی تعدادی از سنگهای دیوار کلیسا نیز صلیب نقش بست. مرمت کلیسا به دقت صورت گرفته و علی رغم زیرسازی مناسبی که برای استحکام بنا بکار رفته، از سنگهای قدیمی در تجدید بنا به نحو احسن استفاده شده است. سنگهایی که متعلق به بنای اصلی نبوده با رنگ سفید متمایز شده اند.