تل آتشین دارستان یکی از جاهای دیدنی استان کرمان به شمار می رود

جاذبه ها/ براساس آخرین خبرهای واصله، تل آتشین دارستان یکی از جاهای دیدنی استان کرمان به شمار می رود.

تل آتشین دارستان تپه ای باستانی در 30 کیلومتری شرق ارگ قدیم بم است که قدمتی 7 تا 9 هزار ساله دارد. تل آتشین دارستان یکی از روستاهای اولیه و پیش از سفال یا بی سفال در جنوب شرق ایران شناخته می شود که در زمان اوج خود به دلیلی که هنوز بر باستان شناسان مشخص نیست، متروک و خاله از سکنه می شود. طی کاوشهایی در بخش دارستان نشانه هایی از دوران نوسنگی کشف شده که به هزاره هفتم قبل از میلاد مسیح می رسد، بطوریکه می تواند تکمیل کننده حوزه فرهنگی هلیل رود باشد. نشانه های دیگری از این دوران در فلسطین وجود دارد که از جمله تفاوت های آن با آثار بدست آمده در بم میتوان به وجود سفال در منطقه دارستان برخلاف فلسطین اشاره کرد.

این مکان برای اولین بار در دهه 50 توسط دکتر احمد موستوفی مورد توجه قرار گرفت اما عمده پژوهش های باستان شناسی توسط دکتر عمران گاراژیان از سال 87 به بعد در این منطقه انجام شده که نشان دهنده استقرار انسانهای باستانی در دوران نو سنگی بی سفال تا دوران مفرغ بوده است.

یافته های باستان شناسی شامل انواع خانه های خشتی، مصنوعات و ابزارآلات ساخته شده از سنگ، استخوان، پیکرک های گلین، سفال، ابزارهای فلزی، کارگاه های تولید و تعمیر ابزار و بقایای انسانی و حیوانی بوده که مجموعا در تپه های مختلفی که در حاشیه رودخانه پشت رود بم قرار دارند، یک نوع استقرار دنباله دار انسانها را از حدود 10 هزار سال پیش تا حدود 3900 سال پیش نشان می دهند و سپس از این زمان به گمان می رود که دارستان متروکه شده و تمدنی که سالیان دراز در آنجا مستقر بوده، منقرض گشته است.

شاید تغییرات اقلیمی باعث شده که این مکان دیگر برای سکونت دائمی مناسب نباشد، شاید بیماری، جنگ و یا بلایای طبیعی عامل آن بوده اند و شاید هم کم کم مردمان این مکان به سمت مکان کنونی شهر بم مهاجرت کرده اند و شهر کهن بم را تشکیل داده اند.

آنچه که واضح است، همانند اغلب تمدن های پیش از تاریخ که در حاشیه رودها شکل گرفته اند، تمدن دارستان در حاشیه رودخانه پشت رود بم شکل گرفته است. رودخانه ای که از ارتفاعات هزار راین سرچشمه گرفته و تا شهر بم به نام تهرود شناخته می شود و پس از گذر از بم به پشت رود تغییر نام می دهد و سپس با گذر از آبادی های مختلف از دارستان گذر کرده و سپس به دشت لوت می ریزد. این رود در گذشته دائمی بوده و احتمالا آب خوبی هم داشته که این تمدن هزاران سال در حاشیه آن دوام آورده است. امروزه اما به دلیل قنوات و چاه های آب این رودخانه فصلی شده است. لکن آب آن هنوز هم تامین کننده آب سفره های زیرزمینی بم بوده و هنوز هم زندگی مردم بم به این رود وابسته است.

پژوهشهای انجام شده در مورد تل آتشی و صدها تپه باستانی که در این منطقه قرار دارند هنوز جوان اند و به دلیل اینکه در جنوب شرق ایران هیچ مکانی به این قدمت هنوز مورد پژوهش قرار نگرفته است و مکانهای مشابه در حوزه هایی دور دست تر مانند هند و پاکستان قرار دارند تا تکمیل یافته ها راه درازی در پیش است ولی به جرات میتوان گفت مجموعه تپه های پیش از تاریخ دارستان بم بهشت باستان شناسی ایران اند. ابزارهای کشف شده از این منطقه اغلب مواد اولیه شان از کوههای آتشفشانی کپوتی و اطراف دارستان تهیه شده و حدس زده می شود این انسانهای باستانی در مسیر مهاجرت از غرب به شرق به این مکان جذب شده و سپس این تمدن کهن را ساخته اند. یکی از کشفیات بسیار جالب، هسته نیم سوخته خرمایی است که رشد این نوع درخت را در 3500 ق.م در شهر بم نشان می دهد.