بسیاری از محوطه های باستانی اصفهان در جریان توسعه شهری آن در حال از بین رفتن هستند

ایسنا/ براساس آخرین گزارش های منتشر گشته، بسیاری از محوطه های باستانی اصفهان در جریان توسعه شهری آن در حال از بین رفتن هستند.

علیرضا جعفری زند، نویسنده کتاب «اصفهان پیش از اسلام، دوره ساسانی» و سرپرست هیئت باستان شناسی تپه اشرف اظهار کرد: در اصفهان رویکردی به نام باستان شناسی جا نیفتاده و اصفهان فقط براساس آثار سطح شهر شناخته می شود و تکیه براساس آن است و تنها بودجه ای که در اختیار اداره کل میراث فرهنگی استان قرار میگیرد، صرف مرمت آثار سطحی است؛ بنابراین به هیچ وجه به رویکرد باستان شناسی آن توجهی نشده است.

او افزود: وقتی ایزدی، عهده دار مسئولیت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان شدند، خیلی خوشحال بودم، چون او از شهری به نام همدان می آمد، یعنی شهری که سالها در آنجا کاوش های باستان شناسی مستمر انجام شده و با این مقوله کاملا آشنا هستند، حتی این مسئله را به او گوشزد کرده و گفتم که نقاطی در اصفهان وجود دارد که به کاوش نیاز دارد، چرا که بسیاری از محوطه های باستانی اصفهان در توسعه شهری آن در حال از بین رفتن است، در حالیکه می توانند پاسخگوی تمام سؤالاتی باشند که در مورد اصفهان و بخصوص اصفهان پیش از اسلام وجود دارد.

از این رو حتما باید کاوش های باستان شناسی مستمری انجام شود، ولی من فکر می کنم که متأسفانه رئیس میراث فرهنگی استان آنقدر درگیر آثار سطح شهر هستند که نسبت به این موضوع توجه ویژه ای نکرده اند و علیرغم درخواست من برای حضور وی در تپه اشرف و آگاهی از موقعیت و ارزش و اهمیت این اثر نهفته و باارزش اما متأسفانه این اتفاق نیفتاد.

سرپرست هیئت باستان شناسی تپه اشرف گفت: اول از همه اینکه متأسفانه بافت تاریخی میدان عتیق با احداث زیرگذر خیابان عبدالرزاق تخریب شد و هسته اصلی تاریخی اصفهان از بین رفت، در مورد بخشهای عمده ای از چهار باغ نیز این اتفاق افتاد و احداث مترو بدون انجام کاوش های مستمر در ایستگاه های مختلف، موضوعی بود که متأسفانه تکرار شد، اما نقاط دیگری در اصفهان وجود دارد مانند مسجد جامع عتیق و البته باز هم چهار باغ که تمام آنها از مقوله های مهم کاوش های باستان شناسی بشمار می روند و مسئله این است که در زیر آسفالت این خیابانها آثار خاصی وجود دارد که می تواند در آینده نیز مورد توجه قرار بگیرد، اما در حال حاضر باید بیشتر بر نقاط در معرض خطر مثل تپه اشرف تمرکز کرد که حدود 5 هزار متر از آن در توسعه خیابان و خیابان کشی از بین رفت.

جعفری زند ادامه داد: آثاری که در فصل هفتم کاوش در تپه اشرف بدست آمد دقیقا در زیر خیابان بود؛ بنابراین این محوطه بسیار باارزش است اما لوله های آب، فاضلاب و توسعه شهری به جهات مختلف روز به روز باعث تخریب آن می شود، در حالیکه من همیشه گفته ام که اصفهان کهن زیر اصفهان امروز نهفته است.

نویسنده کتاب «اصفهان پیش از اسلام، دوره ساسانی» با بیان اینکه در طول تاریخ بسیاری از تپه های باستانی حتی در شهرهای باستانی مانند شوش و همدان از بین رفته و روی آنها خانه سازی شده، یادآوری کرد: اصفهان با داشتن نشانه هایی از پیش از اسلام که در برخی کاوش ها ازجمله در تپه اشرف بدست آمده، از یک ویژگی مخصوص به خود برخوردار و لازم است که در این خصوص مطالعه شود، چرا که این شهر روز به روز به دلیل خانه سازی ها و تونل مترو تخریب می شود و باید هرچه زودتر به این موضوع توجه شده و اصفهان به لحاظ تاریخ کهن خود شناخته شود نه اینکه فکر کنیم آثار اصفهان فقط میدان نقش جهان است.

او با اشاره به اینکه در شهری که کاوش باستان شناسی انجام نمی شود دانشجویان رشته باستان شناسی نیز قربانی این وضعیت خواهند شد، افزود: نه تنها در اصفهان بلکه در سایر شهرهای ایران نیز از رشته باستان شناسی غافل شده ایم و دانشجویان به این رشته می آیند و مدرک می گیرند اما تجربه های لازم را ندارند و این موضوع مختص به اصفهان و دانشگاه هنر این شهر نیست و باید گفت که در حال حاضر باستان شناسی در ایران، صفر است.

این باستان شناس اضافه کرد: متأسفانه در ایران اولا کاوش های باستان شناسی به صورت مقطعی است، مثلا یک فصل کاوش انجام می شود و تا چند سال متوقف می شود، یعنی وقتی کاوش می خواهد به پاسخ برسد متوقف و رها می شود؛ بنابراین دانشجویان باستان شناسی نیز قربانی های این وضعیت هستند و وقتی سایتهای فعال نداشته باشیم، طبیعی است که دانشجو هم بیکار خواهد بود.