معرفی مشهورترین جاذبه های گردشگری چابهار؛ نگین جنوب شرق ایران

چابهار با وسعتی حدود 13162 کیلومتر مربع مانند نگینی سرسبز در جنوب استان سیستان و بلوچستان می درخشد. فاصله آن تا مرکز استان 756 کیلومتر بوده و به دلیل نزدیکی به مدار راس السرطان و دریای عمان در تمام فصول سال دارای آب و هوایی معتدل است. با ما در مقاله مشهورترین جاذبه های گردشگری چابهار همراه شده تا شما را با تعدادی از بهترین جاهای دیدنی چابهار آشنا کنیم. قطعا، آشنایی با معروف ترین جاذبه های دیدنی چابهار برایتان جالب خواهد بود. در ضمن، اگر دوست دارید که هر چه بیشتر با جاهای دیدنی چابهار آشنا گردید، می توانید سری هم به راهنمای سفر به چابهار زده و حسابی کسب اطلاعات نمایید.

روستای تیس

روستای تیس که طیس یا تیز هم خوانده می شود، در 5 کیلومتری چابهار واقع شده و تنها روستای منطقه آزاد چابهار هست. بازرگانان در قدیم کالاهای مورد نیاز را از آسیای شرقی و هند از طریق این بندر به دیگر نقاط خاورمیانه، آسیای میانه و قفقاز ارسال می کردند. عبور رودخانه لاوری از میان روستا هم سرسبزی خاصی را به محیط اطراف آن بخشیده است. این روستا به تنهایی مجموعه کاملی از جاذبه های متنوع برای سلایق مختلف اعم از باستان شناسی، صخره نوردی، شنا و بازی های آبی ساحلی، بناهای تاریخی، قایق سواری، صیادی و...هست.

قلعه تیس (پرتغالی ها)

قلعه تیس در 5 کیلومتری شمال غربی شهرستان چابهار و روی تپه های مشرف به دریا ساخته شده است. این دژ به ابعاد 26*54 دارای نمای شگفت انگیزی رو به دریا بوده، با مصالح بومی منطقه به سبک کاروانسرای شاه عباسی بیستون ساخته شده و با شماره 555 ثبت ملی شده است. بازسازی این قلعه مربوط به دوران صفویه هست. این قلعه جزو قلاع مستحکم بلوچستان بوده و در داخل آن اتاقک های زیادی در سمت چپ و راست وجود دارند که محل استراحت سربازان و نگهداری اسب ها بود. روبروی درب ورودی قلعه هم اتاق فرمانده است. بر روی این اتاق دو برج به ارتفاعی حدود 10 متر و فانوسی بوده که جهت راهنمایی کشتی ها و قایق ها بکار می رفته اند.

در فضای خارج قسمت شرقی و غربی قلعه دو چاله در ابعاد 4 در 3 و به عمق 3 متر وجود داشته که جهت نگهداری زندانیان از آن استفاده میشد و در قسمت شمال غربی قلعه و بر روی تپه هم چاهی به عمق حدود 80 متر است که آب مصرفی قلعه را تامین میکرد. ارتفاع تپه ای که قلعه بر روی آن ساخته شده، حدود 55 متر هست.

بندر گواتر

بندر گواتر روستایی در دهستان سند میرثوبان و بخش مرکزی شهرستان دشتیاری در استان سیستان و بلوچستان است. این روستا آخرین موقعیت روستایی ایران در خط ساحلی جنوب بوده و با پاکستان دارای مرز آبی است. رودخانه سرباز در نزدیکی این روستا وارد آب های دریای عمان و اقیانوس هند می شود. این روستا چند ویژگی منحصر بفرد داشته که گردشگران را از چابهار که صد کیلومتر دورتر قرار دارد، به سمت خود می کشد. اولین ویژگی اش، بودن در آخر نقطه مرز ایران است، چرا که روستا در آخرین نقطه جنوب شرقی قرار گرفته و بعد از کشور پاکستان قرار دارد.

چراغ های شهر جیوانی پاکستان در شب به راحتی قابل رویت هستند. ویژگی دوم، دلفین هایی بوده که در آب های اقیانوسی وجود دارند و صبح ها برای شکار گونه هایی از ماهی به ساحل و سطح آب نزدیک می شوند و به راحتی میتوان آنها را دید. ویژگی سوم هم جنگل های حرایی بوده که در مجاورت روستا واقع شده اند و قایق های صیادی گردشگران را به داخل و میانه های آن می برند.

قلعه پیروز گت

قلعه پیروز گت در انتهای دره تیس قرار گرفته است. یک دیواره محصور کننده از سنگ چین از جنوب این قلعه شروع می شود و تا شمال و شمال شرق قلعه ادامه می یابد. بر روی صخره ای که این قلعه بر روی آن واقع شده هم تاسیسات معماری سنگ چین در قسمت جنوب تپه به چشم می خورند که فقط پی آنها باقی مانده است.

آرامگاه سید غلام رسول

آرامگاه سید غلام رسول در شهرستان چابهار قرار دارد و قدمت آن به سال 465 ه.ق باز می گردد. این آرامگاه با دیواره های سفید رنگ به سبک معماری هندی بنا گردیده است. پس از درب ورودی، صحن بزرگ حیاط مشاهده می شود. امامزاده در ضلع غربی حیاط واقع گردیده و بر پیشانی ورودی بنا تزئینات نقاشی الوان با طرح های نقوش ستاره های مشبک وجود دارد. ظاهرا نمای دور تا دور داخل ساختمان دارای نقاشی بوده و کلمات لا اله الا الله، یا محمد و یا علی و نقاشی از گل در دیوارها جلب توجه می کند. فرم آن طوری است که نشان می دهد این اثر در روزگار سلجوقی ساخته شده و در دوره صفویه نیز طرح های نقاشی بر روی دیوارها تعبیه گشته است.

روبروی آرامگاه صفحه ای به بلندی یک متر و چهار پله قرار دارد که بر روی آن آرامگاه واقع شده است. در قسمت شرقی صفحه آرامگاه هم یک پیشخوان با سقف تیرهای چوبی و حصیری و چند ستون چوبی بوده که با پنج پله به حیاط متصل می شود. پیشخوان پیشینه چندانی ندارد. ساقه گنبد استوانه ای است و سقف گنبد از درون با گچ سفید شد. بنا کاملا یک بنای خاص ایرانی بوده و از معماری سلجوقی الهام گرفته است. آرامگاه در میان بنا واقع گردیده و بر روی آن یک صندوقچه و بالای آن یک جعبه چوبین با تزئینات مختلف هندسی قرار دارد. گورستان هم در سوی شرق بنا دیده می شود.

مذهب سید غلام رسول شیعه بوده و در گذشته مورد توجه مسلمانان هندی بود. این توجه باعث شده تا بنا در دوره های بعدی تحت تاثیر معماری هندی قرار گیرد. در کتاب فرهنگ مردم بلوچ نوشته عبدالله ناصری آمد: "در مورد صاحب مزار دو عقیده وجود دارد؛ یکی آن که معتقدند این مزار از آن عارف وارسته و مرد حقی است به نام سید عبدالرسول و این زیارتگاه مردم شیعه چابهار هست و افراد غیر شیعه هم از شیعه های این سرزمین پیروی می کنند. بعضی دیگر بر این باورند این مزار یک لوطی است.

اما گویند صاحب این آرامگاه شب عروسیش فوت نموده و هر ساله معتقدین به او در سالروز مرگش که در روز آخر ماه ذی القعده بوده، به مدت 7 روز با ساز و دهل آوازخوانی، رقص و پایکوبی می کنند. این مراسم به دو جهت انجام می شود؛ یکی اینکه لوطی فوت شده چون عمرش را به مطربی و شاد کردن مردم گذرانده، وصیت کرده که پس از مرگش در کنار مزارش رقص و پایکوبی و در حقیقت مراسم شادی برپا شود و خواسته که تاثیر وجود خود را در شادمانی مردم پس از مرگش حفظ کند.

دیگر اینکه این شخص که در شب عروسیش فوت کرده، بسیار مورد توجه افراد طایفه اش بوده و چون عروسی نافرجامی داشته و حسرت به گور برده است، دوستدارانش هر ساله در سالروز مرگش برای او جشن عروسی می گیرند و یاد عروسی او را زنده می دارند. البته چون پیروان صاحب مزار شیعه مذهب هستند، در ماه محرم نیز مراسم سوگواری و روضه خوانی در این آرامگاه برپا می گردد."

موزه محلی چابهار

موزه محلی چابهار 860 متر مربع زیر بنا دارد و ساختمان آن بنای قدیم فرمانداری بوده است. این موزه بخش های مختلفی دارد مثل صنایع دستی، مردم شناسی، آثار و اشیای باستانی شامل کاسه ها و ظروف سفالی که عمده آنها از بلوچستان مرکزی گردآوری شده اند. یکی از زیبایی های موزه محلی چابهار، فسیل ها و استخوان های بجا مانده از حیوانات ما قبل تاریخ است که برخی از آنها بسیار بزرگ و عظیم الجثه بوده اند. یکی دیگر از بخش های این موزه هم که بسیار دیدنی هست، بخش مردم شناسی آن است. در این بخش با انواع لباس های محلی، شیوه زندگی، فعالیت های روزانه مردم بلوچ و صنایع دستی این منطقه آشنا می شوید.

ساختمان تلگرافخانه انگلیسی ها (ساختمان قدیم پست چابهار)

تلگرافخانه انگلیسی ها یکی از قدیمی ترین تلگرافخانه های ایران هست. این بنا به عنوان اولین مرکز تجاری کمپانی هند شرقی ساخته شده که بعدها به تلگرافخانه تبدیل شد و به همین اسم هم مشهور است. ساختمان قدیمی تلگرافخانه قدیمی ترین بنای مدرنی بوده که توسط انگلیسی ها در اواخر دوران قاجار برای رونق دریانوردی، تجارت و ایجاد ارتباط بین هند، گواتر، جاسک و بندرعباس بنا گشت. این بنا ساختمانی به اسم بنلگو با ویژگی های معماری نواحی گرمسیری بوده و رواق هلالی دور تا دور ساختمان نشان دهنده این موضوع هست.

بنای تلگرافخانه دو طبقه بوده و الوارهای چوبی کف اتاق ها، راه پله ها و پاگردها را شکل می دهند. سقف ها هم با پوششی از تیرهای چوبی استحکام یافته اند. وجود سایه بان های شیروانی، سفالی و قوس های هلالی این بنا را منحصر بفرد کرده و با شماره 2110 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

درخت انجیر معابد

درخت مکرزن که به انجیر معابد، لور و انجیر هندی هم مشهور بوده، درختی است از خانواده توت و یکی از جاذبه های طبیعی چابهار به شمار می رود. این درخت یکی از بلندترین درختان جنگل های بارانی بوده و چرخه زندگی غیر عادی دارد. دانه هایش در درون فضله پرندگان جای داشته، بر روی درختان دیگر سقوط کرده و وقتی جوانه بزند، ریشه ها را به طرف زمین می فرستد. سپس، شاخه های گیاه تنه درخت میزبان را احاطه کرده، آرام آرام آن درخت را خفه نموده و خودش رشد می کند. این اثر طبیعی ساکن مناطق گرمسیری ایران هست.

تالاب لیپار

تالاب لیپار واقع در روستای لیپار در 15 کیلومتری شهرستان چابهار و در مسیر جاده ساحلی چابهار گواتر است. لیپار در دوران پرآبی میزبان پرندگانی چون چنگر، فلامینگو، حواصیل های سفید و خاکستری، طاووسک، باقرقره، تیهو، جیرفتی، عقاب دشتی، خوتکا و دلینجه است. آب جمع شده در این مورد از معروف ترین جاذبه های دیدنی چابهار هم پس از مدتی به رنگ صورتی تغییر می کند.

ساحل تیس

ساحل تیس یکی از اسکله های تفریحی و ماهیگیری سیستان و بلوچستان بوده و امروزه به محبوبیت فراوانی در بین گردشگران دست یافته است. این مورد از معروف ترین جاذبه های دیدنی چابهار حدود 10 کیلومتر تا چابهار فاصله داشته و عمق دریا هم در محدوده آن 1.5 متر است. ساحل تیس گزینه ای ایده آل برای شنا و آب تنی بوده و از امکاناتش میتوان به آلاچیق، دوش، زمین بازی کودکان، بوفه، رستوران و امکانات تفریحی مانند قایق، جت اسکی و شاتل اشاره داشت. ساحل تیس غروب های دیدنی داشته و می تواند برای گردش و تفریح مناسب باشد.

گورستان جن تیس

در روستای تیس چابهار، گورستانی با سنگ قبرهایی بزرگ دیده شده که تبدیل به مکانی جالب برای علاقمندان به دنیای ماورالطبیعه گشت. گورستان جن مردم بومی را به این باور رسانده که این گورها محل دفن آدمیزاد نیست و به آنجا جن سنط می گویند. در گورستان جن قبرها کنار هم و بر روی سطحی صخره ای حفاری شده اند. افراد بومی اعتقاد دارند شب ها صداهای عجیبی در این روستا شنیده شده و با تاریک شدن هوا، جن ها بر سر مردگان خود شیون می کنند. هر کس هم شبانه گذرش به این گورستان افتد، مورد نفرین آنها قرار گرفته و بعد از چند روز با عذابی سخت می میرد. اندازه بسیار بزرگ و غیر طبیعی و اشکال عجیب روی سنگ ها مردم را به این باور رسانده که جن ها در زیر آن دفن شده اند.

غارهای بان مسیتی

غارهای بان مسیتی به مجموعه غارهایی در پنج کیلومتری شمال باختری روستای تیس و در دامنه کوه شهبازبند (در نزدیکی چابهار) گفته می شود. یک غار طبیعی و دو غار مصنوعی در کنار هم قرار دارند و مجموعه این غارها را مردم محل به نام بان مسیتی می شناسند. غار اول طبیعی و به شکل نیم دایره بوده و با استفاده از روش تراشکاری درون غار و دهانه آن توسعه پیدا کرده است. یک آرامگاه کوچک از گچ به صورت دو سطح افقی که بر روی یکدیگر قرار دارند و فاقد آثاری مانند سنگ نبشته، خط و لوحه بوده، در عمق یک متر از سطح غار دیده می شود که در گرد آن هم یک فضای کوچک وجود دارد.

از سطح غار تا آرامگاه به اندازه یک پله گودی دارد. مکعبی از سنگ و گچ بر فراز آرامگاه ساخته شده که زیر بنای یک گنبد کوچک است و بدنه های پیرامون این مکعب را با گچ به رنگ سفید در آورده اند. در ورودی آرامگاه رو به دره تیس و به موازات دهانه ورودی غار واقع شده است. سطح آرامگاه در اندازه 8/0×1/3×8/1 متر بوده و بر روی دیواره های مکعب با جوهر قرمز و بنفش خطوط و علاماتی نقش گردیده که به مانند خط گجراتی و هندی هستند. طول و عرض غار 180×240 متر و ارتفاع آن نیز 240 متر است. یک غار مصنوعی سوی راست غار طبیعی و به فاصله هفت قدم قرار دارد که آثار تراش به خوبی در آن آشکار است.

دهانه آن هشتاد سانتیمتر ارتفاع دارد و سقف آن کوتاه است. اکنون هم به دلیل خرابی، یک آدم متوسط به زحمت در آن به گونه خمیده می تواند بایستد و در پایان مسدود است. احتمال دارد حفره ها یا روزنه های طبیعی یا مصنوعی در بخش انحنای خلفی کوه این غار را به غار سوم متصل کرده باشد یا به چاههای زیرزمینی که محلی برای دفن مردگان در معابد کهن است، برساند. سکویی هم که از سنگ و گچ ساخته شده، دیده می شود که دهانه ورودی آن 80 سانتیمتر و سقفی کوتاه دارد. به فاصله 50 متر در سوی چپ غار اصلی، غار سوم که طول دهانه قوسی آن حدود 20 متر است، قرار دارد. گویا، این غارها جزو یک واحد تاسیساتی ساختمانی بوده و به منزله حجره ها و توقفگاه های معبد یا پرستشگاهی هستند.

اسکله تیس

اسکله تیس چابهار یکی از جاذبه های گردشگری زیبای این منطقه بوده که در 10 کیلومتری شرق چابهار و در نزدیکی روستای تیس واقع شده است. این اسکله خصوصا در فصل تابستان میزبان گردشگران داخلی و خارجی متعدد هست. ساحل اسکله با ماسه های نرم پوشیده شده که لذت پیاده روی را در هوای پاک دریا دوچندان می کند. شما می توانید در این مورد از معروف ترین جاذبه های دیدنی چابهار ساعت ها به تماشای فعالیت ماهیگیران و صیادان مشغول شده و حتی از شنا کردن و آب تنی در پلاژهای ساحلی نیز نهایت لذت را ببرید و روزی شاد را برای خود خلق کنید.

جنگل حرا

جنگل حرا یکی از معروف ترین جاذبه های گردشگری چابهار بوده و نام درختچه ای است که در مرداب های مناطق گرم می روید. درختچه های حرا گونه ای آفتاب پسند بوده، ارتفاع این درختان در مکان های مختلف فرق داشته و بسته به اقلیم و شرایط زیستی به پنج تا ده متر می رسد. ریشه این درختان سطحی بوده و از یک ریشه عمودی کوتاه و تعداد زیادی ریشه های جانبی مورب تشکیل شده اند. حرا دارای نوعی ریشه دیگر هم بوده و آن ریشه های هوایی هستند. در سطح این ریشه ها عدسک هایی قرار داشته که تنفس گیاه از این طریق صورت می پذیرد. گل های این درختچه شبیه گلهای شاه پسند بوده و میوه هایی هم شبیه به کپسول تخم مرغی دارد که درون آن یک دانه است. با دو شکاف باز می شود و در بهار و پاییز این درختچه ها گل می دهند.

کوههای مینیاتوری چابهار (کوههای مریخی چابهار)

کوههای مینیاتوری یا کوههای مریخی نام کوههایی زیبا با ساختار و شکل ویژه در فاصله 40 تا 50 کیلومتری بعد از شهر چابهار، در مسیر گواتر و در سمت چپ جاده بوده که به دلیل نوع و وضعیت فرسایش و گونه رسوبی خاص اشکالی شبیه به ناهمواری های سطح مریخ دارد. رسوبات آهکی بقایای بدن جانداران دریایی (سخت پوستان و ماهی ها) به همراه ماسه و خاک رس مواد اصلی تشکیل دهنده رسوبات این کوهها هستند.

پلاژ ساحلی تیس

پلاژ ساحلی تیس که در محدوده ساحل تیس جای گرفته، یکی از مراکز تفریحی چابهار بوده و سالانه میزبان شمار کثیری از گردشگران هست. عمق دریا در محدوده این پلاژ تا صدها متر پس از ساحل یکسان و کمتر از یک و نیم متر بوده و گزینه ای ایده آل برای گشت و گذار خانوادگی، استراحت و تماشای منظره بی بدیل دریا است. در این مورد از معروف ترین جاذبه های دیدنی چابهار امکانات رفاهی نظیر آلاچیق، دوش، اغذیه فروشی، رستوران قایق های تفریحی، جت اسکی، شاتل، استخر بادی و سرسره آبی هم وجود داشته که می توانند روزی شاد و خاطره انگیز را برای شما خلق کنند.