چهار طاقی بازه هور یکی از آثار تاریخی خراسان رضوی است

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، چهار طاقی بازه هور یکی از آثار تاریخی خراسان رضوی است.

لغت بازه هور از دو کلمه تشکیل شده است. بازه در لهجه مشهدی به معنای دهنه بین دو کوه و تنگه و هور در زبان فارسی به معنای خورشید است.

چهار طاقی بازه هور در فاصله 75 کیلومتری جنوب شرق مشهد و جانب شرقی راه قدیمی که خراسان را با سیستان و کرمان متصل میکرده و روی تپه ای با ارتفاع حدود 13 متر از سطح جاده بالاتر است، قرار دارد. روستای رباط سفید و بازه هور با فاصله 1.5 کیلومتری و 3 کیلومتری نزدیکترین آبادی ها به این بنا هستند. در 350 متری جنوب غربی چهار طاقی گردنه کوهستانی قرار دارد که قلعه دختر در این مکان واقع و بر چهار طاقی مشرف است.

محمود طغرایی، مسئول ثبت آثار ملی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی اظهار کرد: بنای چهار طاقی بازه هور یکی از مهمترین بناهای بجای مانده از دوره ساسانی در شمال شرق ایران است. این بنا اولین اثر ثبت ملی خراسان است. پژوهشگران مشرق شناس و متخصصان ایرانی زیادی در مورد کارکرد بنای بازه هور اظهارنظر کرده اند و اغلب آن را بنای مذهبی و عمدتا یک آتشکده معرفی می کنند.

وی با اشاره به اینکه پژوهش های باستان شناسی اخیرا این بنا را بسیار با اهمیت دانسته اند، افزود: در کنار آن یک بنای ستون دار شناسایی شده که با چهار طاقی یک مجموعه بوده است. هرچند این مجموعه می تواند یک آتشکده باشد اما هنوز این موضوع به صورت قطعی اثبات نشده است. بررسی های اخیر باستان شناسی نشان می دهد که در منطقه بازه هور که بیش از 20 هکتار است، شاهد یک مجموعه مهم مذهبی به نام قلعه دختر، چهار طاقی و چند محدوده باستانی دیگر هستیم که تمام آنها در برنامه طرح عرصه و حریم قرار دارند.

مسئول ثبت آثار ملی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی عنوان کرد: مهمترین ویژگی این مجموعه تاریخی، وجود چندین اثر و بنا در آن و ظرفیت فوق العاده آن برای تبدیل به هدف گردشگری و سایت موزه است. دسترسی مناسب، آب و هوای مطلوب گردشگری، زیرساخت جاده و امکانات لازم از عواملی است که این بخش را به یک مقصد خوب گردشگری تبدیل می کند. این مجموعه آثار بخش مهمی از تاریخ خراسان قبل از اسلام را معرفی می کند.

وی تصریح کرد: میراث فرهنگی از 70 سال قبل تاکنون نسبت به مرمت، حفاظت و تعیین حریم بنای چهار طاقی اقدام کرده است. در سالهای اخیر و بویژه پس از کاوش های باستان شناسی، برنامه تعیین عرصه و حریم آن را انجام داده و از بستر تاریخی مجموعه در مقابل تخریب معدنکاران گچ محافظت کرده است.

طغرایی در خصوص برنامه های اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان بیان کرد: برنامه درازمدت اداره کل شامل تهیه طرح گردشگری مجموعه و ادامه کاوش های باستان شناسی، ساماندهی محوطه و بازسازی، مرمت و ایجاد سایت موزه در آنجاست؛ به طوری که مکانی مناسب برای بازدید گردشگران ایجاد شود.

وی بیان کرد: در صورتی که طرح های اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان در این مجموعه به ثمر بنشیند یک مقصد ارزشمند که دارای جنبه تاریخی و تفریحی است، ایجاد می شود. این مجموعه در مسیر راه بین المللی استان های جنوبی به سمت مشهد است و می تواند گردشگران زیادی به خود جذب کند.

مسئول ثبت آثار ملی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: تهیه برنامه های آگاهی رسان، نصب تابلوهای راهنما، دعوت از گروه های بازدیدکننده مانند دانشگاهیان، مدارس، گروهای مردم نهاد می تواند مجموعه را معرفی کند. البته مهمترین اقدام در راستای جذب گردشگر ایجاد امکانات مناسب و ارائه خدمات قابل قبول است. تاکنون فقط گردشگران بازیدهای شخصی داشتند و انبوه گردشگر به این منطقه نیامده است.

وی در پاسخ به زمان آماده سازی این منطقه گردشگری گفت: پیش از حضور انبوه گردشگران باید زیرساخت هایی مانند مسیر گردشگر، سرویس های بهداشتی، محلی موقت برای استراحت، آب شرب و... ایجاد شود. در حال حاضر طرح اولیه ارائه شده است. در نهایت پس از جذب اعتبارات لازم به زیرساخت های لازم پرداخته خواهد شد.

طغرایی در خصوص جذب اعتبارات بیان کرد: اول باید تصمیم کلی در مورد طرح گردشگری بازه هور گرفته شود و سپس سرمایه گذاران را دعوت می کنیم تا طرح را ببینند. مراحل ابتدایی را نیز میتوان از اعتبارات دولتی تامین کرد. در هر حال ابتدا باید کلیات طرح گردشگری مورد تایید قرار گیرد.