کارکردهای گردشگری زیارت در تکوین جهان شهر معنوی مشهد

ایسنا/ این خبر پیرامون کارکردهای گردشگری زیارت در تکوین جهان شهر معنوی مشهد برای شما نوشته شده است.

دکتر مصطفی امیر فخریان، عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: ما در ادبیات جهانی و بین المللی واژه جهان شهر معنوی را به لحاظ لغوی و معنایی در ادبیات مشاهده نمی کنیم. در حال حاضر عناوینی که در ادبیات جهانی در ارتباط با این موضوع مطرح می شود، جهان شهر و شهر جهانی است.

وی اضافه کرد: این 2 واژه اشاره به تکوین شهر یا به عبارت دیگر یک مرحله ای از رشد و تکامل شهر دارد و به حدی می رسد که می تواند در سطح جهانی خود را عرضه و نیز خدمت رسانی کند. همچنین یک جهان شهر تمرکزی از امکانات، زیرساخت ها و خدمات را در خود دارد. بر این اساس واژه جهان شهر معنوی بیشتر ساخته و پرداخته برخی از محققانی است که در شهرهای زیارتی بویژه مشهد فعالیت کرده اند و از این جهت موضوع جهان شهر معنوی را مطرح کرده اند.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد پیرامون کارکردهای گردشگری زیارت در تکوین جهان شهر معنوی مشهد افزود: بنابراین این واژه به لحاظ شکل گیری عمدتا به این موضوع باز میگردد که به نظر می رسد دنبال یک تحقق، همه گیری و جهانی شدن تمدن اسلامی از طریق شهر و بستر آن هستند و موضوع جهان شهر معنوی را مطرح کردند.

ادبیات متقن علمی و برنامه ریزی شده ای در خصوص جهان شهر معنوی وجود ندارد

وی تصریح کرد: به نظر می رسد اگر بخواهیم مفهوم جهان شهر معنوی را در میان همگان نهادینه کنیم، نیازمند این هستیم که یک بنای فلسفی و علمی را برای مفهوم سازی این واژه و موضوع تدارک ببینیم که کمتر به آن پرداخته شده است. به عبارتی ادبیات متقن علمی، فلسفی و برنامه ریزی شده ای در خصوص جهان شهر معنوی در اختیار نداریم.

امیر فخریان عنوان کرد: بنابراین با چارچوب کنونی نمیتوان این مفهوم را به مجامع بین الملل عرضه کرد. برای این موضوع نیازمند یک چارچوب علمی و بنای فلسفی هستیم که این واژه را به خوبی تعریف کند و چگونگی شکل گیری، متغییرها، شاخص ها و نیز ارتباطاتی که بایستی از این طریق شکل گیرد تا این مفهوم عملی سازی شود را بیان کند.

وی خاطرنشان کرد: مهمترین چالش شهر مشهد طرح بحث جهان شهر معنوی برای این شهر زیارتی است.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: پس از اینکه جایگاه عناصر مختلف در این مفهوم مشخص شد، بایستی عناصر مختلفی که با این جهان شهر معنوی مرتبط است را شناسایی کنیم و آن رویکرد برنامه ریزی و نگاه علمی کمک می کند که ما به سمت آن عناصر سوق پیدا کنیم. باید بدانیم که شناسایی عناصر مختلف جهان شهر معنوی ما را با جایگاه این مفهوم آشنا می کند؛ سپس می توانیم در این زمینه بحث کنیم که گردشگری و زیارت چه ارتباط طولی و عرضی با این مفهوم دارد و چگونه به آن نزدیک می شود و اصلا زیرمجموعه موضوع جهان شهر بودن قرار می گیرد یا خیر.

وی اظهار کرد: بنابراین بایستی ابتدا برای این مفاهیم برنامه ریزی کرد و نگاه فلسفی در مورد آن داشت و تا زمانی که این مفهوم مشخص نباشد، قطعا دیگر ابعاد آن قابلیت بحث شدن ندارد. ما می توانیم مفهومی را سر زبانها بیاندازیم و اشکالی هم ندارد اما آن توقع و بازخوردی را که می خواهیم از این مفهوم داشته باشیم، محقق نخواهد شد. چنین موضوعی در صورتی محقق خواهد شد که پیش زمینه های علمی و مفهومی خود را طی کرده باشد.

امیر فخریان گفت: بنابراین اگر هدف ما این باشد که طرح یک مفهوم کنیم، به هدف خود رسیده ایم زیرا طرح مفهوم خیلی دشواری ندارد اما اگر هدف این باشد که از این طرح مفهوم به چارچوبی دست پیدا کنیم که قابل ارائه برای مجامع علمی باشد، نیازمند همفکری اصحاب علمی، دانشگاهی و اجرایی است تا این مفهوم کاملا موشکافانه مورد بررسی قرار گیرد.

وی در خصوص آسیب ها و موانع جهان شهر معنوی افزود: اصولا تحقق جهان شهر معنوی زمانی رخ می دهد که ما با توجه به اینکه مفهوم آن را پذیرفتیم و چالش هایی که در این خصوص وجود دارد را رفع کردیم، شهر به جایگاهی خواهد رسید که در عرصه جهانی و بین المللی موضوعی برای مطرح شدن دارد و در واقع می تواند خود را در این فضای جهانی بروز و ظهور دهد و اثرگذار باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: اما برای دستیابی به جهان شهر معنوی با چالش ها و موانعی مواجه هستیم که بعضی از این آسیب ها و موانع به مواردی که مطرح شد، باز میگردد و حتما این موضوعات بایستی در شهری مانند مشهد مورد توجه قرار گیرد. به عبارتی ابتدا باید مفهوم سازی صحیحی از این واژه داشته باشیم تا بتوانیم برای محقق شدن آن جامه عمل بپوشانیم اما تنها این موضوع کافی نیست بلکه برنامه ریزان و مدیران شهری باید در این زمینه نگاه استراتژیک و بلند مدت هم داشته باشند.

نگاه کوتاه مدت ما را به جهان شهر شدن نخواهد رساند

وی اضافه کرد: متاسفانه شورای شهر مدیریت شهر را چهار ساله تعریف می کند. چنین روندی ما را به جهان شهر نمی رساند. تا زمانی که نگاه های کوتاه مدت باشد، موفقیتی نخواهیم داشت. بنابراین ما بایستی از این واژه مفهوم سازی صحیح داشته و برنامه ریزان و مدیران شهری نگاه استراتژیک و بلند مدت به شهر داشته باشند و شهر را تنها در مدت خدمت خود نگاه نکنند.

امیر فخریان خاطرنشان کرد: شهر مشهد باید به لحاظ کالبدی، زیرساخت ها و امکانات در حد شاخص های معتبر و به لحاظ ساختارهای مکانی و کالبدی وضعیت مناسبی داشته باشد که این موضوع برای شهری مانند مشهد یک چالش است، زیرا در برخی از زیرساخت ها و ویژگی های کالبدی با استانداردها فاصله زیادی دارد. بنابراین تا زمانی که این جهان شهر و معنویت برای شهروندان خود قابل درک نباشد، قابل درک برای محیط پیرامون هم نیست.

وی عنوان کرد: از همین رو مردم شهر و ساکنان آن باید درکی از مفهوم و جایگاه آن داشته باشند و برای تقویت جهان شهر معنوی در شهر خود تلاش کنند تا در مقیاس های فراتر این اتفاق رخ دهد.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: نکته نهایی و مهم موضوع مدیریت واحد است. این موضوع سالیان سال است که مطرح می شود اما هنوز محقق نشده و واقعا یکی از چالش های اساسی ماست. مدیریت واحد شهری بایستی رخ دهد و در این خصوص هم مطالب سخنرانی زیاد بوده و همه متولیان به این موضوع نیز واقف هستند.