تابلوی مظفرالدین شاه قاچاقی به خارج از کشور منتقل شده و به فروش رفته است

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، تابلوی مظفرالدین شاه قاچاقی به خارج از کشور منتقل شده و به فروش رفته است.

پس از انتشار عکس هایی از تابلو به فروش رفته پرتره مظفرالدین شاه قاجار در حراجی کریستیز بریتانیا و جای خالی این تابلو روی دیوارهای کاخ گلستان در تهران، این سوال پرسیده شد که این اثر کمال الملک چه زمان و چگونه از ایران خارج شده و از یک حراجی سر درآورده است؟

مسئولان کاخ گلستان در اظهارات اولیه از وجود چنین تابلویی ابراز بی اطلاعی کرده و حتی احتمال تقلبی بودن آن را مطرح کردند. احمد دزواره ای که از اواخر دهه 50 تا سال 1386 ریاست موزه های کاخ گلستان را به عهده داشت نیز وجود چنین تابلویی را در این مجموعه بطور کامل رد کرد و ادعاهای مطرح شده درباره خروج این تابلو یا به سرقت رفتن آن را تهمت و دروغ محض خواند.

حالا پس از بررسی اسناد و اموال ثبت شده در کاخ گلستان، مرتضی ادیب زاده، مدیر کل موزه های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تایید کرد که این تابلو قاچاقی از کشور خارج شده است. نام تابلو «پرتره مظفرالدین شاه» تا سال 1317 در فهرست اموال کاخ گلستان ثبت شده و پس از آن، اثری از آن در فهرست اموال کاخ نیست.

او برای شفاف سازی موضوع تابلو «پرتره مظفرالدین شاه» برای بررسی چگونگی خروج این اثر از کاخ گلستان و متعاقب آن، فروش در حراجی کریستیز لندن در سال 2000 میلادی نتیجه بررسی های انجام شده کارشناسان روی دفاتر اموالی کاخ گلستان متعلق به سالهای 1312، 1317 و 1361 خورشیدی را در حساب کاربری خود در اینستاگرام این چنین اعلام کرد: نام تابلو و مشخصات دقیق آن از جمله ابعاد (همراه با قاب) در دفتر سال 1312 خورشیدی ثبت شده است، اما جز اموال بنای موسوم به خوابگاه (اندرونی ناصرالدین شاه) ثبت شده است و نه کاخ اصلی و تالار برلیان. به نظر می رسد پیش از سال 1312 تابلوهای شاهان قاجار در اوایل دوره پهلوی از تالار برلیان خارج شده و به بنای خوابگاه منتقل شده اند.

مدیر کل موزه ها این توضیح را اضافه کرد که تصمیم به ساخت عمارت خوابگاه ناصری سال 1303 قمری گرفته شد. در تاریخ 1304 قمری ساخت بنا به پایان رسید و شاه به این عمارت نقل مکان کرد. در دوره رضا شاه جز تحویل شده وزارت دارایی درآمد و مدتها محل حوزه وزارتی بود. این ساختمان تا سال 1335 پابرجا بود و مستندات تصویری نیز در این ارتباط وجود دارد. خوابگاه ناصری اوایل سال 1340 یعنی دوره پهلوی تخریب می شود.

به گفته ادیب زاده، در دفتر سال 1317 دوباره این تابلو (پرتره مظفرالدین شاه اثر کمال الملک) جز اموال انتقالی از خوابگاه به کاخ گلستان ثبت شده است، اما در دفاتر سال 1361 که مربوط به وزارت فرهنگ و هنر وقت است، هیچ نشانی از نام تابلو نیست.

مدیر کل موزه ها گفت: قطعا تابلو متعلق به کاخ گلستان است و در فاصله سالهای 1317 تا 1361 از مجموعه کاخ، خارج و بعدها از طریق قاچاق به خارج از کشور منتقل شده و به فروش رفته است.

ادیب زاده با بیان اینکه کارشناسان حراج کریستیز باید قبل از برگزاری حراج، این تابلو را از ایران استعلام میکردند، اظهار کرد: در حال حاضر آنچه حائز اهمیت است خروج غیرقانونی اثر است. از این رو، این اداره کل براساس وظیفه ذاتی خود و مطابق با قوانین بین الملل اقدامات لازم برای بازگرداندن اثر را در دستور کار خود قرار داده است.

پرتره رنگ روغن مظفرالدین شاه با امضای کمال الملک در سال 2000 میلادی، حدود 22 سال پیش در حراجی کریستیز بریتانیا به قیمت 44 هزار و 650 پوندِ انگلیس فروخته شد. برخی پژوهشگران تاریخ رد این تابلو را تا مجموعه الصباح کویت گرفته اند.