راهنمای سفر به شهر شیراز فارس؛ شهر زیبایی های دلنواز

شهر شیراز یکی از زیباترین شهرهای ایران بوده که در استان فارس واقع شده است. عطر دل انگیز شکوفه های بهار نارنج و لیمو در کوچه باغ هایش جاری بوده، مشاهیر بزرگ و معروفش در جهان نمونه اند و از اصالت مردمانش هیچ کم ندارند. اگر سفر به شهر شیراز فارس را تجربه کرده باشید، حتما می دانید که برای دیدن و گشتن در میان برترین دیدنی های شهر شیراز وقت کم خواهید آورد. با ما در راهنمای سفر به شهر شیراز فارس همراه باشید تا کمی شما را با شماری از برترین دیدنی های شهر شیراز آشنا نماییم.

تاریخچه شیراز

در سال 1970 میلادی و در پی کندن زمین به منظور ساخت کوره آجر پزی، لوح های گلی از دوران ایلامیان کشف شدند که مربوط به 2000 سال پیش بودند. پس از تحقیقات فراوان، پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که نام شهر شیراز طی گذشت زمان چندین بار تغییر را پشت سر گذاشته است. ابتدا، نام این منطقه سیراسیس بوده که از کلمه قدیمی و پارسی سیراجیس گرفته شده است. سپس، از سیراسیس به تیرازیس و بعد از آن به شیرازیس و نهایتا به شیراز تغییر یافت. ابن حوقل، جغرافیدان مسلمان معتقد بود که شیراز به معنای اندرون شیر است، چرا که به گفته وی در ادوار قدیم خواربار از مناطق اطراف به شیراز آورده می شدند و از این شهر هیچ چیز به بیرون برده نمیشد.

شیراز از زمان هخامنشیان و حتی قبل تر ساکنانی داشت، چرا که در یکی از کتیبه های مکشوفه از تخت جمشید به شهری به نام تیرازیس اشاره شده است. در اوایل دوران اسلامی هم محمد، برادر حجاج بن یوسف تجدید بنایش کرد و سرانجام در سال 1766 میلادی کریم خان زند به تخت شاهی نشست و شیراز را پایتخت ایران قرار داد. شیراز در این دوران بسیار رونق یافت و پیشرفت کرد.

جغرافیای شهر شیراز

شهر شیراز در حدود 1486 متری سطح دریا قرار دارد. این منطقه کوهستانی دارای آب و هوایی معتدل و بسیار مطلوب بوده و از شمال به بخشی از رشته کوههای زاگرس ختم می شود. همچنین، از بخش غربی با کوه دراک همجوار است. شهر شیراز دارای 11 منطقه بوده که توسط شهرداری تفکیک شده و وسعت آن چیزی در حدود 240 کیلومتر مربع هست.

جاهای دیدنی شیراز

دروازه قرآن

در قدیم شیراز دارای 6 دروازه بوده که یکی از آنها دروازه قرآن است که به دستور عضدالدوله دیلمی ساخته شد. این جاذبه در قسمت ورودی شهر قابل رویت بوده و در بالای آن دو نسخه قرآن خطی وجود دارند.

آرامگاه بابا کوهی شیراز

آرامگاه بابا کوهی یکی از دیدنی هایی بوده که در دامنه کوهی از رشته کوههای شمالی شیراز جای گرفته است. این اثر به دوره آل بویه متعلق بوده و کوهی هم که آرامگاه در آن دیده می شود، به کوه بابا کوهی مشهور شده است. در این کوه دو غار دیده شده که در قدیم، یکی از آنها محل زندگی یکی از عارفان بوده و درون دیگری هم اکنون آرامگاه ابو عبدالله محمد بن عبدالله معروف به ابن باکویه جای دارد. شیخ ابو عبدالله بن عبیدالله شیرازی در سال 337 هجری قمری به دنیا آمد و در سال 442 هجری قمری هم از دنیا رفت. این عالم در جوانی به کسب دانش پرداخت و از محضر بسیاری از علمای زمان خود بهره برد. وی بسیار سفر کرد و سرانجام به شیراز بازگشت.

او در بخشی از کوه بابا کوهی به نیایش پرداخت و تنهایی را برگزید. در نهایت هم همان جا به خاک سپرده شد. دستیابی به آرامگاه بابا کوهی شیراز 45 دقیقه زمان می برد و چون در ارتفاع قرار گرفته، رسیدن به آن به افرادی که مشکلات تنفسی، قلبی یا زانو دارند، توصیه نمی شود. سنگ قبر بابا کوهی را فرهاد میرزا معتمد الدوله، والی فارس در جای خود قرار داد. کتیبه ای هم در زیر این سنگ قبر دیده شده که روی آن عباراتی وجود دارند و تاریخ 1001 هجری قمری هم ذکر شده است. آرامگاه بابا کوهی در سال 1391 مرمت شد و قرار بود به امامزاده تبدیل شود، اما چون با شماره 3285 ثبت ملی شده بود، سازمان میراث فرهنگی اجازه نداد. در نهایت هم در سال 1392 مرمت مجموعه به پایان رسید. این بنا امروزه به یکی از جاذبه های گردشگری شیراز بدل گشته و بسیار محبوب هست.

آرامگاه حافظ

از دروازه قرآن که عبور کنیم در بخش شمالی شیراز، حافظیه را می بینیم. این آرامگاه دارای دو صحن شمالی و جنوبی بوده که توسط تالاری از هم جدا شده اند. تالار حافظیه دارای 20 ستون سنگی بوده که هر کدام 5 متر ارتفاع دارند. معماری این تالار زیبا الهام گرفته از دوران هخامنشی و زندیان است. در سال 856 هجری قمری یعنی تقریبا 65 سال پس از درگذشت حافظ، شمس الدین یغمایی که وزارت فارس را برعهده داشت، مقبره ای گنبدی شکل را برای اولین بار بر روی مزار حافظ بنا کرد.

یغمایی در جلوی این مقبره حوض نسبتا بزرگی را ساخت تا به عنوان نمادی از حیات در این عمارت مستقر باشد. آب این حوض از آب رکن آباد تامین میشد. پس از آن، کریم خان زند روی مقبره حافظ سنگ مرمر گذاشت و دستور داد تا با خط نستعلیق دو غزل از سروده هایش را بر سنگ مزارش نوشتند. در دوران پهلوی و همچنین جمهوری اسلامی مرمت و بازسازی هایی در مقبره حافظ انجام شدند تا این بنای تاریخی همچنان با صلابت پابرجا بماند.

باغ جهان نما

باغ جهان نما کهن ترین باغ شیراز است. آب این باغ از آب رودخانه رکنی تامین آب میشد و در وسطش هم عمارتی زیبا قرار دارد که به عمارت کوشک معروف است. باغ بسیار زیبا تزئین شده و دارای آبنماهای دیدنی و منحصر بفرد هست.

باغ ارم شیراز

باغ ارم جز آثار تاریخی بوده که علاوه بر بناهای تاریخی که در خود دارد، دارای باغ گیاه شناسی نیز هست. باغ ارم از روزگاران سلجوقیان و حتی قبل تر دیده می شود. این باغ دارای تنوع گیاهی بالا و گونه هایی کمیاب و خاص از نقاط مختلف دنیاست. سروهای بلند قامتی که در دو طرف خیابان شرقی غربی باغ کاشته شده، منظره ای بی تکرار و وهم انگیز را تداعی می کنند. درختان زینتی، سرو، انواع گل و درختان نارنج صحنه ای فراموش نشدنی را به تصویر می کشند. سنگ نوشته هایی هنرمندانه از نصیرالملک در باغ موجود بوده که به دوران ناصرالدین شاه بر می گردند. تالار آینه و کاشیکاری های منحصر بفرد ایوان مرکزی هم از دیگر بخشهای این مکان هستند.

بازار وکیل شیراز

در شهر فرهنگ و هنر خرید کردن خالی از لطف نیست. برای این منظور بهتر است سری به بازار وکیل شیراز بزنید. قدمت این بازار بزرگ به دوران زندیه بر می گردد. حجره هایی که در این بازار فعالیت می کنند، اصالت خویش را حفظ کرده اند. شما می توانید سوغاتی های مورد نظرتان را از بازار وکیل تهیه نمایید.

باغ تخت شیراز

باغ تخت شیراز در ارتفاعات شمالی و در یکی از پادگان های نظامی مستقر بوده و توسط اتابک قراچه احداث شد. اتابک قراچه در سال 480 هجری نسبت به ساخت این باغ همت گماشت و پس از آن این باغ به باغ تخت قراچه شهرت یافت. در سال 1260 هجری هم آقا محمد خان قاجار این باغ را وسعت بخشید و عمارتی جدید را در آن ساخت که به تخت قاجار شهرت دارد.

باغ چهل تن شیراز

در باغ چهل تن که احداثش به دوره زندیه بر می گردد، چهل گور وجود دارد و علت نامگذاری باغ هم همین چهل گور است. این باغ تقریبا در محدوده شمالی آرامگاه حافظ واقع شد.

ارگ کریم خان شیراز

ارگ کریم خان شیراز در دوره زندیه بنا شد. پس از آنکه کریم خان زند پایتخت خود را انتخاب کرد، این بنا را ساخت تا در آن زندگی کند. در واقع این ارگ خانه کریم خان زند است. در دوران پهلوی از این ارگ به عنوان ندامتگاه (زندان) استفاده میشد که آسیب هایی را به این بنا وارد کرد. خوشبختانه، مرمت آسیب دیدگی های این اثر زیبا توسط سازمان میراث فرهنگی جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. کریم خان برای ساخت عمارتش بهترین معماران را به کار گماشت و از بهترین مصالح و مواد موجود استفاده کرد. بنای ارگ ترکیبی از معماری نظامی و مسکونی است. آب این مجموعه هم از رودخانه رکن آباد تامین میشد اما هم اکنون به دلیل تخریب این قنات، سیستم آبرسانی این مجموعه از بین رفته است.

باغ دلگشا

باغ دلگشا در دوران نادر شاه تا زمان حکومت زندیه آسیب های فراوان دید ولی در زمان حکومت کریم خان دوباره بازسازی و مرمت شد. زیبایی این باغ تا حدی بوده که گفته می شود تیمور گورکانی با دیدن این باغ بقدری شگفت زده شد که در شهر سمرقند باغی را شبیه به باغ دلگشا و به همین نام بنا کرد. معماری این مورد از برترین دیدنی های شهر شیراز به سبک معماری کاخ های ساسانی بوده و عمارت موجود در آن هم دارای آینه کاری هایی به همراه نقاشی های رنگ روغن و سقف هایی با گچبری و چوب کاری هایی آراسته به گل و بته است.

چاه مرتاض علی

چاه مرتاض علی در واقع یک چاه آب یا امثال آن نیست بلکه بنایی است که در کوه هفت تنان واقع شده و در اطراف این چاه عمارتی وجود دارد که از آن به عنوان عبادتگاه استفاده میشد. عمق این چاه سه متر بوده و عارفان عبادت و راز و نیازشان را به این چاه ابراز می کردند. این مورد از برترین دیدنی های شهر شیراز مربوط به دوران دیلمیان هست.

آرامگاه سعدی

آرامگاه سعدی از بناهایی بوده که هر گردشگری چه خارجی و داخلی نمی تواند از دیدن آن صرف نظر کند، چرا که این مرد بزرگ نه تنها محبوب ما ایرانیان بوده بلکه از اقصی نقاط دنیا هم مریدان خاص خود را دارد. در انتهای خیابان بوستان و جنب باغ دلگشا این مورد از برترین دیدنی های شهر شیراز را میتوان مشاهده کرد. عمارت کنونی این آرامگاه در دوران پهلوی و به دست محسن فروغی طراحی گردید. در سال 998 هجری و به دستور حاکم فارس، خانقاه شیخ ازل سعدی شیرازی را ویران کردند و در سال 1187 هجری قمری و به دستور کریم خان زند هم اولین بنای این آرامگاه ساخته شد.

آبشار کوهمره سرخی

35 کیلومتر که از شیراز دور شویم، در منطقه ای جنگلی و حدودا 50 کیلومتری روستای رمقان، آبشار کوهمره سرخی قرار دارد. سرسبزی این منطقه از یک سو و نمای شگفت انگیزش از سوی دیگر این مکان را به یکی از جاهای دیدنی شیراز بدل کرد.

پارک ملی بمو

پارک ملی بمو در بخش شمالی استان فارس واقع شد. این پارک ملی حفاظت شده حدود 48 هزار هکتار وسعت دارد و تقریبا 40 سالی است که از آن محافظت می شود. این پارک بعد از پارک ملی گلستان مقام سوم را از لحاظ اهمیت دارد. براساس راهنمای سفر به شهر شیراز فارس باید بدانید که بمو دارای پوشش گیاهی و جانوری بسیار غنی بوده و گونه هایی چون پلنگ، گوزن، آهو، عقاب طلایی آسیایی، کفتار، جغد کوچک و شاه بوف در این منطقه وجود دارند. در آتش سوزی های چند سال اخیر هم بسیاری از گونه های جانوری و پوشش گیاهی این منطقه آسیب دیده و از بین رفتند.

دریاچه مهارلو

از جاذبه های خیلی خاص و مشهور استان فارس میتوان دریاچه مهارلو را مثال زد. در همجواری این دریاچه روستایی با همین نام واقع بوده که البته نام دریاچه را از این روستا گرفته اند. این دریاچه را با نامهای دیگری نیز می شناسند. دریاچه نمک نام دیگر این دریاچه بود، چرا که آب دریاچه مهارلو بسیار شور است. فلامینگوهای دریاچه و دیگر پرندگان بومی شگفتی بی بدیلی هستند که پروردگار هستی به این منطقه سحرآلود ارزانی داشت. براساس راهنمای سفر به شهر شیراز فارس باید بدانید که در سال 1387 هجری شمسی هم بیشتر دریاچه مهارلو در پی خشکسالی خشک شد و الباقی این دریاچه در سال 1395 کاملا از بین رفت.

حرم حضرت شاهچراغ (ع)

بی شک هر که به شیراز پا گذاشته باشد، حرم حضرت شاهچراغ (ع) را زیارت کرده است. براساس راهنمای سفر به شهر شیراز فارس باید بدانید که شاهچراغ در واقع آرامگاه حضرت احمد بن موسی بن جعفر، برادر بزرگتر امام رضا (ع) هست. ایشان در راه پیوستن به برادرشان به سمت خراسان بودند که توسط ماموران مامون در شهر شیراز کشته شدند. این مکان مقدس هر ساله مسافران زیادی را به خود جذب می کند.

خوشمزه های شیراز

• فالوده شیرازی
• آش
• بابا بستنی

رستوران های معروف شیراز

• رستوران صوفی
• رستوران هفت خوان
• رستوران شاطر عباس