توسعه گردشگری تجربه محور می تواند رونق را برای کسب و کارهای گردشگری به همراه داشته باشد

ایلنا/ براساس خبرهای واصله، توسعه گردشگری تجربه محور می تواند رونق را برای کسب و کارهای گردشگری به همراه داشته باشد.

در حوزه گردشگری این روزها شاهد تغییر و تحولات زیادی هستیم. زمانی مسافران برای رفتن به سفر و برقراری ارتباط با شرکت های مختلف فعال در صنعت گردشگری اعم از شرکت های هواپیمایی، ریلی، اتوبوسی، هتل ها، تورلیدرها و… به صورت حضوری و تلفنی یا به قولی آفلاین اقدام میکردند اما این روزها با توسعه تکنولوژی و ورود آن به زندگی عموم جامعه و البته صنعت گردشگری شاهد خرید و فروش سفر در قالب آنلاین هستیم.

خرید و فروش تور و سفر به صورت آفلاین با چالش های مختلفی همراه بود که از آن جمله میتوان به دریافت حضوری بلیت و رزرو هتل ها، دسترسی سخت و ناهموار به آژانس ها و برگزارکنندگان تور و عدم شفافیت در ارائه خدمات اشاره کرد. اما با ورود تکنولوژی به عرصه گردشگری علاوه بر سهولت دسترسی به خدمات با کاهش هزینه خدمات و سرویس دهی و البته شفافیت در ارائه خدمات روبرو شدیم. در این میان برندها نیز شکل گرفتند.

سعید عالم (مدیر بخش تورهای داخلی و خارجی یکی از آژانس های فعال در حوزه گردشگری) با اشاره به آنکه تور، ترکیبی از اقامت و حمل و نقل است و بزودی فضای گردشگری وارد فضای جدیدی به نام گردشگری تجربه محور خواهد شد، گفت: گردشگر جدای از مشخص کردن مبدا، مقصد و اقامتی که خواهد داشت، در سفر خود موضوعی را تجربه خواهد کرد. خلق تجربه شایسته سفر برای گردشگران تبدیل به شعار برخی از آژانس های گردشگری شده است. به این معنا که اگر مسافری به شمال، جنوب، شرق یا غرب کشور سفر می کند علاوه بر حضور در طبیعت و استفاده از امکانات رفاهی با اقامت در یک خانه محلی یا همان واحدهای بومگردی، بتواند تجربه پخت نان محلی، میوه چینی و حتی حضور در مزرعه را داشته باشد. گوسفند بچراند، شیر بدوشد و حتی با بزغاله ها در کوه و کمر بدود.

با وجود آنکه توسعه گردشگری تجربه محور می تواند رونق دوباره ای برای کسب و کارهای گردشگری در دوران پسا کرونا به همراه داشته باشد اما به گفته عالم بیشتر آژانس های گردشگری امروزه چنین کاری انجام نمی دهند، چرا که زیرساخت آن وجود ندارد. آژانس های گردشگری روزگاری پرواز می فروختند، اما امروزه به اندازه ای فروش پرواز رقابتی شده که دیگر سودده نیست. از این رو تور فروخته می شود تا بتوانند خدمات و امکانات دیگر نیز ارائه دهند و از فروش آن خدمات به سود برسند.

در واقع آژانس ها به سمت فروش تور روی آورده اند. تور، ترکیبی از اقامت، حمل و نقل و البته خدماتی از جمله گشت های ویژه است. مسافران برای انتخاب تورها، در مرحله نخست به قیمت و کیفیت خدمات نگاه می کنند و در این بخش رقابت هایی بین آژانسداران وجود دارد که به مرور زمان رقابت در این بخش، حاشیه سود آنها را کاهش خواهد داد و در بازه زمانی خاصی سبب قوی شدن تعدادی از آژانس ها نسبت به سایرین خواهد شد. اکنون بازار گردشگری ایران در این مرحله است چنانکه آژانس هایی که به امکانات خاصی مانند پرواز و هتل دسترسی بیشتری دارند گوی رقابت را از سایرین ربوده اند. این درحالی است که بازاری وجود دارد که سمت آن نمی رویم.

او ادامه داد: مدل های جهانی وجود دارد که توری که خریداری می شود، آژانس فروشنده تور سودی بابت پرواز و هتل دریافت نمی کند بلکه سود آن در بسته های سفر است که در اختیار مسافر قرار می دهد. بطور مثال این فرصت را برای گردشگر ایجاد می کند که در سفر به مقصدی مانند کیش، با حضور عکاس حرفه ای بتواند تجربه عکاسی خانوادگی در لوکیشن های جذاب را داشته باشد. این بسته سفر نه تنها خاص و منحصر بفرد خواهد بود بلکه تجربه ای فراموش نشدنی را برای مسافر رقم می زند. در این نقطه دیگر نمیتوان تورها را باهم مقایسه کرد، چرا که یک بسته سفر تجربه دوچرخه سواری ارائه می دهد و دیگری تجربه عکاسی و… با توجه به آنکه محصولی متفاوت در چنین بسته های سفر ارائه می شود قیمت ها نیز قابل مقایسه نیست. این حاشیه سود آژانس دار خواهد بود.

او که مدرک مدیریت MBA دارد، درخصوص تورهای تجربه محور و استقبالی که از این نوع سفر در جامعه وجود دارد، گفت: ما سفر می رویم تا تجربه کنیم. سفر فقط مبدا، مقصد و اقامت نیست. اینها زیرساخت هستند و اصل سفر تجربه ایست که کسب می کنیم. برای حمل و نقل و اقامت در سفر زیرساخت داریم اما برای کشف محیط جدیدی که به آن سفر کردیم، زیرساخت نداریم. به این معنا که اگر کسی تصمیم بگیرد به مقصدی جدید سفر کند باید در گوگل سرچ کند تا جاذبه های دیدنی آن مکان را پیدا کند بعد به دنبال راههای دسترسی بگردد و بعد از آن به دنبال سایر جاذبه ها اعم از صنایع دستی و سوغات و غذا و… باشد.

درواقع کسب جزییات سفر نیازمند صرف زمانی طولانی و پرس وجو از افراد مختلف است که گاها به نتیجه مطلوب هم منتهی نمی شود. امروزه ابزاری نداریم که برای تجربه کردن اتفاقات جدید در مقاصد جدید بتوانیم از آن استفاده کنیم. ساختاری یکپارچه که بتوانیم براساس آن نیازهای خود را تامین کنیم.

عالم ادامه داد: امروزه شرکت های تاکسی های اینترنتی امکان دسترسی راحت به سرویس حمل و نقل برای جابجایی را برای ما فراهم کرده اند. اما آیا در حوزه گردشگری سرویسی داریم که بتوانیم براساس آن به سرعت با فردی که اطلاعات منطقه مد نظر را در اختیار دارد (جامعه محلی) ارتباط بگیریم و حتی از طریق آن به جاذبه های مقصد گردشگری دسترسی پیدا کنیم؟ آیا امکانی فراهم است که پیشنهاد گشت و گذار بدهد؟ آیا دسترسی لازم به این وجود دارد که بتوانیم در مقصد سفر خود تجربه های منحصر بفرد داشته باشیم مثلا در یزد بتوانیم به خانه ه ای قدیمی سر بزنیم و قنات ها را ببینیم و این شبکه عظیم را درک کنیم؟

زیرساخت تجربه کردن در سفر هنوز کامل نشده است. ما نیازمند توسعه زیرساخت در این حوزه هستیم. هر شخص محلی می تواند برای گردشگران تجربه خلق به شرط آنکه زیرساخت های لازم دراین خصوص فراهم شود را بوجود آورد. ما نیازمند توسعه گردشگری ملموس هستیم.

این فعال گردشگری خاطرنشان کرد: اگر آژانسداران به سمت ارائه بسته های گردشگری تجربه محور پیش بروند، می توانند بر اساس خواست و علاقه مشتریان و مسافران خود، بسته سفر طراحی کنند. میتوان تورهای تخصصی در حوزه های مختلف ارائه داد یا حتی تجربیاتی خاص برای گردشگران علاقمند تعریف کرد. تکنولوژی و دسترسی به این سرویس ها کار را راحت کرده است. میتوان با استفاده از تکنولوژی بستری فراهم کرد که علاوه بر پیشنهاد نوعی جدید از گردشگری، فعالان بخش های مختلف را نیز گردهم آورد. این کار زمانبر است و نیازمند سرمایه گذاری است.

آژانسداران از دوران طولانی کرونا و محدودیت های سفر عبور کرده اند و به دلایل مختلف بسیاری از نیروهای آموزش دیده در حوزه گردشگری بخصوص در بخش راهنماهای گردشگری از این صنف خارج شده اند و امروز در دوران پساکرونا بازگرداندن آنها کار دشواری است. در این میان ورود و استفاده از تکنولوژی و فعال شدن با رویکردهای جدید به حوزه گردشگری، می تواند راهکار برون رفت از این وضعیت باشد.

او با تاکید بر آنکه زیرساخت های حوزه گردشگری و تکنولوژی وارد شده در این حوزه نیازمند توسعه است، گفت: هرچند با زیرساخت های موجود در شرایط فعلی میتوان تا حدودی این کسب و کار را جلو برد اما قاعدتا در آینده ای نزدیک باید این زیرساخت ها، کیفیت خدمات و دسته بندی آن را توسعه داد. بخش خصوصی در حوزه های سودده سرمایه گذاری می کند. اکنون شاهد حضور سرمایه گذاران بخش گردشگری در بخش های خردتر مثلا بومگردی هستیم، چرا که از یک سو سرمایه گذاری در حوزه هتلداری با توجه به هزینه های موجود هنگفت است و از دیگر سو قشر گسترده ای از جامعه به دلیل قیمت هتل ها امکان اقامت در هتل های 4 و 5 ستاره را ندارند. از این رو نوع دیگری از گردشگری که سرمایه گذاری کمتری نیاز دارد و بازدهی بیشتری خواهد داشت، رو به رشد است. البته که در حوزه زیرساخت ها مانند فرودگاه، هتل با کیفیت و… مشکل عرضه داریم.

این متخصص تور و اقامت درخصوص تاثیر تصمیمات مقطعی و بلند مدت مدیران در حوزه گردشگری خاطرنشان کرد: سرمایه گذاران نیازمند حمایت هستند. معافیت های مالیاتی، ارائه تسهیلات مالی، مشارکت های مدنی و… می تواند در جذب سرمایه گذار تاثیرگذار باشد. ایران دارای نیروی انسانی زیادی است که سرمایه جدی است و می تواند اقتصاد شکوفاتری داشته باشد. موضوعات مقطعی و تصمیماتی که در حوزه گردشگری گرفته می شود اعم از دلاری کردن نرخ بلیت هواپیما و… بعد از یک مدت تاثیر خود را در بازار عرضه و تقاضا می گذارند و بعد از آن است که بازار تصمیم می گیرد به این تصمیم ادامه دهد یا خیر.

عالم خاطرنشان کرد: امروزه سفر برای بخشی از اقشار جامعه گران است. محدودیت های عرضه سفر را گران تر خواهد کرد. در صورتیکه اگر بتوانیم آژانسدار را توانمند کنیم که بتواند بر روی عرضه خود کار کند، سفر برای هر سطحی از درآمد در جامعه ساخته می شود و هر قشر می تواند تجربه ای شایسته از سفر داشته باشد.