گونه های گیاهی هورامان در صورت عدم دخالت انسانی حفظ می شوند

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، گونه های گیاهی هورامان در صورت عدم دخالت انسانی حفظ می شوند.

همایش بین المللی «هورامان، ثبت جهانی، فرهنگ و توسعه پایدار» در روزهای 25 و 26 تیر سال 1401 در دانشگاه رازی کرمانشاه برگزار می شود و چهارمین پنل تخصصی این همایش با عنوان «جغرافیا و محیط زیست» با حضور اساتید و کارشناسان مربوطه توسط دانشگاه رازی و پایگاه میراث جهانی منظر فرهنگی هورامان برگزار شد.

دکتر ایرج جباری، دانشیار گروه جغرافیا و مدیرگروه پژوهشی جغرافیا و پایداری محیط مرکز پژوهش های محیط زیست دانشگاه رازی به تغییرات کاربری اراضی و پیامدهای گردشگری آن در منطقه هورامان، پروفسور حاجی کریمی، استاد تمام آبهای زیرزمینی با تخصص کارست و عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی ایلام به بررسی پتانسیل منابع آب و کارست منطقه هورامان، پروفسور مقداد پیر صاحب، استاد تمام مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه به موضوع پتانسیل های منابع آبی شهرستان پاوه و ثبت جهانی هورامان، دکتر آزاد رستگار، استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان به موضوع تنوع زیستی گونه های گیاهی هورامان، حفاظت و تهدیدات، دکتر سیامک شرفی، دانشیار گروه ژئومورفولوژی دانشگاه لرستان به دلایل شکل گیری دره های فرهنگی منظر جهانی هورامان پرداخت.

تنوع زیستی گونه های گیاهی اورامان بی نظیر است

دکتر آزاد رستگار، استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان به موضوعی با عنوان «تنوع زیستی گونه های زیستی هورامان، حفاظت تهدیدات و چالش های پیش رو» پرداخت و گفت: در زمینه تنوع زیستی هورامان مطالب متعددی وجود دارد که حتی نمیتوان در چندین کنفرانس به صورت کامل بدان پرداخت، من به عنوان متولد شده شهر مریوان که به مناطق هورامان نزدیک است به بحث تنوع زیستی گونه های گیاهی منطقه می پردازم.

وی ادامه داد: عوامل اقلیمی، تعیین کننده ایجاد نوع گیاه در یک منطقه است در مورد تنوع زیستی گونه های گیاهی کردستان و کرمانشاه دارای ساختار خاص زمین شناسی است و بخاطر خشن بودن توپوگرافی، دسترسی به آن کم است، هر منطقه که دسترسی به آن کمتر است بیشتر حفظ شده و گونه های زیستی و گیاهی و جانوری آن باقی مانده است.

رستگار اضافه کرد، منطقه هورامان چندان وسیع نیست، یک بخش در کردستان، یک بخش در کرمانشاه و بخشی دیگر در کردستان عراق واقع می شود ولی تنوع زیستی گونه های گیاهی آن قابل مقایسه با هیچ مکان دیگرحداقل در ایران و عراق نیست.

وی از وجود 2 هزار و 400 تاکسون در استان کردستان خبر داد و گفت: نزدیک بر یک هزار و 400 تاکسون در اورامانات وجود دارد و 300 گونه نادر در کوه های سربه فلک کشیده هورامان با توپوگرافی خشنی که دارد حفظ شده است.

هورامان حفاظتگاه گونه های جانوری و گیاهی است

این استادیار اظهار داشت: هورامان تنها کارکرد تاریخی و فرهنگی ندارد یک حفاظتگاه گونه های جانوری و گیاهی است که توانسته در دوره های مختلف زمین شناسی حافظ این تنوع زیستی باشد وقتی که به هورامان سفر می کنیم گونه هایی یافت می شود که هیچ گیاه شناسی در دنیا آن را ندیده است که به آن گونه جدید می گویند و نیاز است به علم معرفی شود که این اتفاق هم افتاده است.

رستگار یادآور شد، هر گیاه شناس زبده ای که به هورامان سفر کند بی شک دست خالی باز نخواهد گشت و چندین گونه جدید را می تواند به آزمایشگاه ببرد و معرفی کند، در مورد گیاهان موجود در هورامان میتوان کتاب ها نوشت، شرط اساسی در حفاظت از محیط زیست این است بتوانیم طبیعت را در حالت طبیعی خود حفظ کنیم نه اینکه به حفاظت از گیاهان در موزه های گیاهی و جانوری و پارک های وحش متوسل شویم.

استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان افزود: یک گونه و تاکسون زمانی می تواند زادآوری طبیعی داشته باشد که در محیط طبیعی خود باشد، بارها دیده ایم عرصه بر هر گونه ای تنگ شود روبه انقراض رفته است که یوز ایرانی نمونه ای از آن است که به ضعف مدیریتی باز می گردد، هر دخالتی که در طبیعت کنیم دیر یا زود اثر منفی آن به خودمان باز می گردد.

رستگار گفت: کره زمین یک اکوسیستم واحد است و از نظر جفرافیایی مرزهای سیاسی یک قرارداد است، ببینید پروسه سدسازی که متاسفانه با سرعت نور در همه کشورهای خاورمیانه پیش می رود، وضعیت ریزگرد منطقه را به کجا رسانده است، و اگر هر کشوری آب را به سمت خود ببرد اکوسیستم را از بین برده است چنانچه اکوسیستم رودخانه سیروان با سد داریان از بین رفته است و برف های چندمتری بر فراز کوههای شاهو و هورامان نمی تواند بنشیند و بحران آب با سدسازی درست نمی شود بلکه باید حقوق آب را شناخت تا کشورها از طریق همفکری به سمت راهکار بروند.

تلاش کنیم هورامان ژئوپارک شود

رستگار افزود: تنوع زیستی یک زنجیره است و حیات دارد که نباید گسسته شود همان اندازه که بر هورامان به عنوان یک منظر فرهنگی تاکید می شود باید تاکید شود که در آینده با همت دلسوزان به یک ژئوپارک تبدیل شود و هراندازه بتوانیم توجه جهانی را به این منطقه جلب کنیم بازهم اندک است و باید رویکرد به سمت اکوسیستمی برود و دخالت انسانی در هورامان باید متوقف شود.

این صاحب نظر ادامه داد: دره هورامان و اورامانات با کوه، پوشش گیاهی، بزکوهی، پلنگ ایرانی و لاله واژگون زیباست و چیزدیگری جایگزین آن نیست و تا ابد لکه ننگی به اسم سد داریان بر دره اورامان باقی خواهد ماند.

مردم اورامان زبان طبیعت را می فهمند

دبیر پنل و دانشیار گروه جغرافیا و مدیرگروه پژوهشی جغرافیا و پایداری محیط مرکز پژوهش های محیط زیست دانشگاه رازی به یک جمع بندی پرداخت و گفت: با وجود محدودیت ها، تنوع زیستی هورامان بسیار است، تنوع گیاهی کمک رسان مردم است تغذیه گیاهان و استفاده دارویی یکی از عوامل پایداری مردم هوارمان با وجود سختی های منطقه است.

دکتر ایرج جباری افزود: مطالعات 15 ساله در زمینه وضعیت کاربری مناطق می گوید که جنگل 16 درصد تخریب و مرتع 5.6 دهم درصد افزایش پیدا کرده است، کشاورزی 10درصد و زمین ساخته شده 43 درصد افزایش یافته است.

وی با بیان اینکه بیشترین تغییرات تبدیل جنگل به مرتع بوده، ادامه داد: زمین های کشاورزی نیز به زمین های ساخته شده تبدیل شده است، از سوی دیگر حرکات توده ای فرسایش خاک افزایش پیدا کرده است و واکنش مجاری رودخانه ای تغییر کرده است.

جباری ادامه داد: هنر مدیریت این است که با بودجه تعلق گرفته منطقه، ثبت جهانی را حفظ کنیم و به همه جهان بگوییم مردم این منطقه آنقدر هنرمند هستند که با این طبیعت سخت کنار آمده و زندگی کرده اند و زبان طبیعت را می فهمند و توانسته اند نعمت خدا را از دل زمین بیرون آورند و با آن زندگی کنند.

وی اضافه کرد، نقش علم و مدیران این است با عقل و منطق مدیریت را تقویت کنند و از تجربه دانشگاه و مجامع علمی در زمینه نحوه بهره برداری و نحوه سودرسانی به خوبی و اصولی استفاده کنند.