خانه امان الله خان صوفی روزگار سختی را میگذراند

ایرنا/ براساس آخرین خبر و گزارش های منتشر شده، خانه امان الله خان صوفی روزگار سختی را میگذراند.

گیلان دارای بیش از پنج هزار اثر شناسایی شده تاریخی است که بیش از یک هزار و 200 اثر از این تعداد در فهرست آثار ملی جای گرفته و بدلیل شرایط ویژه اقلیم این خطه، کمبود اعتبارات مرمتی، مالکیت خصوصی و دلایل دیگر هر بار خدشه به هر کدام از این یادگاران کهن ذهن دغدغمندان را می آشوبد.

اوایل امسال بود که آسیب به پل لنگرود خبرساز شد و بلافاصله از سوی مسئولان رد شد. سپس کمتر از چند هفته در اردیبهشت دیوار حائل در دبیرستان شهید بهشتی رشت پس از تخریب فاقد ارزش تاریخی شناخته شد که البته از سوی مسئولان مورد تایید قرار گرفت.

چند روزی نگذشت که آسیب به پل سیاهرود رودبار دغدغمندان را برآشفت که پای متولیان قضایی نیز به این موضوع رسید و باز هم توضیحات متولیان بر این موضوع استوار شد که آسیب جزئی است و موضوع در دست پیگیری است.

سریال آسیب به بناهای تاریخی اینبار به شهرستان املش رسید. طی روزهای اخیر باز نشر یک ویدئو از وضعیت خانه امان الله خان صوفی مبنی بر گذرگاه احشام ذهن دغدغمندان فرهنگی را برآشفته است.

این بنای تاریخی که مربوط به اواخر دوره قاجار است در بخش رانکوه شهرستان املش قرار دارد و در سال 1382 با شماره ثبت 10585 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. در این ویدئو فردی (که بنظر می رسد گردشگر یا مسافر است) این خانه تاریخی را در روستای امام دهستان سمام در 50 کیلومتری شهر املش در منطقه ییلاقی و خوش آب و هوا در وضعیت اسفبار آن به تصویر کشیده است.

در ویدئو منتشر شده شاهد حضور احشام در داخل و ایوان ساختمان هستیم. علاوه بر این از ظاهر بنا مشخص است که آسیب جدی به پلکان، دیوارها و زیبایی بنا وارد شده است که دلایل آن مشخص نیست.

البته اداره کل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی گیلان در اطلاعیه ای که منتشر کرد، فرد مذکور را یک گردشگر عنوان کرد که بدون در نظر داشتن شرایط قانونی حاکم بر بنا، این ویدئو را منتشر و موجب تشویش اذهان عمومی را فراهم آورده است.

البته همانطور که در سخنان و گویش فرد مذکور مشخص است، او گیلانی بوده و بعید به نظر می رسد از استانهای دیگر باشد. علاوه بر این شخص مذکور اطلاعات دقیق از منطقه و بناهای تاریخی مجاور دارد که بیشتر اورا بومی منطقه جلوه می دهد.

تشریح میراث فرهنگی بر وضعیت خانه امان الله خان

همانطور که گفته شد، پس از انتشار ویدئو مذکور در فضای مجازی و رسانه ای، گزارشی از وضعیت بنای تاریخی یاد شده در سایت اداره کل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی گردشگری گیلان توسط سرپرست معاونت میراث فرهنگی گیلان منتشر شد.

حسین رفیعیان در خصوص تصاویر منتشر شده از وضعیت بنای تاریخی امان الله صوفی در مناطق ییلاقی شهرستان املش گفت: بنای منزل امان الله خان صوفی سیاوش در روستای امام دهستان سمام در 50 کیلومتری شهر املش واقع شده و این بنا با قدمت مربوط به دوران قاجاریه و قرارگیری در منطقه ییلاقی و خوش آب و هوا علاوه بر ارزش تاریخی همواره مورد توجه بازدیدکنندگان و گردشگران قرار گرفته است.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی گیلان پیرامون اینکه خانه امان الله خان صوفی روزگار سختی را میگذراند، افزود: به منظور حفاظت و مرمت از بنای مذکور در سنوات گذشته اقدامات کارشناسی بویژه در قسمت سقف بنا به شکل لت پوش به انجام رسیده و با توجه به ورود سرمایه گذار بخش خصوصی و همراهی مالک مقرر شد سازه مذکور با هدف تبدیل به مکان فرهنگی و اقامتی تغییر کاربری یابد که متأسفانه به علت مشکلات سرمایه گذار و اختلاف با وراث ملک در خصوص مرمت و بازسازی بنا این فرآیند متوقف شد.

رفیعیان افزود: علاوه بر اقدامات انجام شده در خصوص مرمت بنا طرح آسیب شناسی این بنا تهیه شده همچنین اقدامات لازم در خصوص تعیین حریم بنا در قالب تعیین حرائم ساختمان های تاریخی گیلان انجام شده و بزودی حریم این بنای تاریخی نیز به تصویب خواهد رسید.

او اظهار کرد: این ملک از گذشته در اختیار یکی از اهالی روستای امام بوده که بنا به دلایلی پس از ترک ساختمان، متأسفانه در حال حاضر در وضعیت نامناسب قرار گرفته و با مذاکرات اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گیلان با فرماندار شهرستان املش مقرر شد مرمت اضطراری بنا به منظور ساماندهی ساختمان پس از تصویب در کمیته برنامه ریزی شهرستان در دست اقدام قرار گیرد.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی گیلان افزود: این بنا به لحاظ استحکام در وضعیت بسیار مناسبی قرار دارد اما با توجه به مالکیت خصوصی به لحاظ حفاظتی و عدم ایجاد حصار مناسب وضعیت مناسبی ندارد. پیرو مکاتبات با مالکین، تمایلی به همکاری وراث با اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گیلان وجود نداشته و این امر با طرح شکایت و اعلام قصور از سوی مالک شخصی بنا برای سهل انگاری در حفاظت از ساختمان توسط این اداره کل در دست پیگیری و اقدام است است.

رفیعیان افزود: با توجه به محصور نبودن ملک و تردد احشام در اطراف فضای بنا، موضوع توسط یگان حفاظت میراث فرهنگی شهرستان املش به مالک و دهیار روستا مورد تذکر قرار گرفت و کلیپی توسط یک گردشگر در فضای مجازی بدون درنظر داشتن شرایط قانونی حاکم بر بنا منتشر و توسط بعضی از وبسایت های خبری بازنشر شده که موجب تشویش اذهان عمومی مردم شریف استان گیلان را فراهم آورده است.

او اضافه کرد: همانگونه که اشاره شد تمام اقدامات لازم در بستر قانونی و با توجه به مالکیت وراث بر این بنا توسط اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گیلان به انجام رسیده و تا حصول نتیجه پیگیری های لازم صورت خواهد پذیرفت. همچنین این اداره کل آماده است در صورت موافقت وراث، با اعطای تسهیلات از محل اعتبارات بند الف تبصره 18 به سرمایه گذارانی که برای تبدیل این بنای تاریخی با کاربری فرهنگی یا اقامتی در قالب بوتیک هتل تمایل دارند، نسبت به ساماندهی بنای تاریخی مذکور اقدامات لازم را بعمل آورد.

پیشتر نیز در سال 1397 سرپرست وقت معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان از آغاز مرمت بنای تاریخی امان الله خان صوفی واقع در روستای امام بخش رانکوه شهرستان املش واقع در شرق استان خبر داد.

ولی جهانی در آن گزارش گفت: سال گذشته (1396) سقف این بنای تاریخی به همت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان مرمت شد و طی سال جاری نیز مرمت ساختمان به صورت مشارکتی به بخش خصوصی واگذار شد.

جهانی پیش بینی کرد تا 6 ماه دیگر با صرف اعتبار یک میلیارد تومان، این بنای تاریخی مرمت و بخش مجتمع اقامتی و مهمانپذیر آن به بهره برداری برسد. خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز گیلان نیز در سال 1396 طی گزارشی حال و روز نامناسب خانه امان الله خان صوفی را به تصویر کشید که گزارشات کنونی حکایت از عدم تغییر در وضعیت فیزیکی بنا دارد. حال پس از گذشت حدود چهار سال از این مسئله خانه امان الله طبق گزارش میراث فرهنگی گرفتار اختلافات ملکی و وراثتی است که وضعیت بنای تاریخی را به روزهای سختی رسانده است.