کشف سنگ نگاره پیش از تاریخ در کازرون

خبرگزاری مهر/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، کشف سنگ نگاره پیش از تاریخ در کازرون صورت گرفت.

طی روزهای گذشته قطعه سنگی با نگاره های پیش از تاریخ در کازرون کشف شده است و بررسی های مقدماتی حاکی از آن است که قدمت نقوش کنده شده بر روی این تخته سنگ بین 3500 تا 5000 سال پیش برمی گردد.

کشف نگاره جدیدی مربوط به دوران پیش از تاریخ در منطقه کازرون علاوه بر آنکه یک سند مهم دیگر به مجموع اسناد مرتبط با مطالعات دیرینه شناسی افزوده است، اهمیت تمرکز بر این دست از مطالعات در محدوده دهکده گردشگری دوان را افزایش داده است و این امید وجود دارد که بزودی پایگاه پژوهشی متمرکز بر مطالعات پیش از تاریخ در منطقه کازرون دایر شود تا بتوان اسناد متعددی که تا به امروز در این زمینه کشف شده اند را به صورت وسیع تر و عمیق تر مورد بررسی و مطالعه قرار داد.

یک فعال حوزه میراث فرهنگی پیرامون کشف سنگ نگاره پیش از تاریخ در کازرون گفت: نگاره های مشاهده شده بر روی یک تخته سنگ با شکلی نزدیک به مکعب مستطیل هستند و این تخته سنگ در محدوده ای همجوار با روستای تاریخی دوان در پنج کیلومتری شمال غربی شهر کازرون کشف و به وسیله جمعی از دوستداران محلی آثار تاریخی به موزه مردم شناسی دوان منتقل شده است.

محسن عباسپور با اشاره به نگاره های سطحی و ویژگی های ظاهری این اثر تاریخی افزود: همه نگاره های مشاهده شده بر سطح فوقانی این سنگ نقش بسته اند و این تخته سنگ یک و نیم متر طول دارد و عریض ترین قسمت آن، یک متر و بیست سانتیمتر است، ارتفاع سنگ در مرتفع ترین قسمت آن هفتاد سانتیمتر است. از رد برجای ماندن بر سطوح جانبی سنگ مشخص است که نیمه پایینی این سنگ تا مدت های طولانی در خاک مدفون بوده است.

وی با توصیف نقش های حک شده بر روی این تخته سنگ گفت: دو مجموعه نگاره بر روی این تخته سنگ قابل مشاهده است و مجموعه نقش و نگارهایی که در قسمت بالای سنگ قرار دارند، واضح تر هستند و مجموعه ای که در قسمت پایین قرار گرفته اند، به دلیل فرسایش ایجاد شده، خوانایی کمتری دارند.

وی ادامه داد: در قسمت بالایی دو حیوان مشاهده می شود که جهت قرار گرفتن هر دوی آنها به سمت راست است و یکی از آنها شاخ های بزرگی دارد که به صورت نیم هلال تا پشت حیوان ادامه یافته اند. باتوجه به نگاره های مشابه در سایر نقوش، میتوان احتمال داد این نگاره نقش یک بز کوهی باشد.

این فعال میراث فرهنگی بیان کرد: به نظر می رسد بر روی حیوان دیگر نیز یک انسان سوار شده است که به فاصله اندکی از این دو حیوان و کمی بالاتر، دو خط ممتد دیده می شود که از هر کدام از آنها خطوط کوچک و هم اندازهای، به فواصل نسبتاً منظم به سمت پایین امتداد یافته است. این خطوط تقریباً عرض سنگ را طی کرده اند و اندکی مانده به هر دو طرف، متوقف شده اند. بالاتر از این خطوط، دو دایره با اندکی فاصله از هم مشاهده می شود که در هر کدام از آنها دو خط قطری ترسیم شده به گونه ای که شکل یک بعلاوه در هر دایره ایجاد شده است.

عباسپور ادامه داد: در قسمت پایینی نیز نگاره هایی مشاهده می شود که خوانایی کمتری دارند ولی در این قسمت به نظر می رسد دو حیوان چهارپا ترسیم شده اند و صورت هر دو حیوان نیز به سمت راست تصویر است و بر روی یکی از آنها انسانی سوار شده است. همچنین دو قوس نیم هلال مشابه شاخ های حیوان چهارپایی که در بخش بالایی نگاره مشاهده می شود، در این قسمت نیز ترسیم شده است. در امتداد این قوس ها، خطی ترسیم شده که پس از حدود 20 سانتیمتر طول، با زاویه ای نزدیک به عمود، به سمت بالای نقش ادامه یافته و در حدود 20 سانتیمتر امتداد یافته و دوباره اندکی به سمت داخل برگشته است.

احتمالا قدمت این سنگ نگاره بیش از پنج هزار سال باشد

این فعال میراث فرهنگی با مقایسه این سنگ نگاره با سایر آثار تاریخی مشابه گفت: باتوجه به عناصر به کار رفته در این سنگ نگاره و مقایسه آن با سایر سنگ نگاره های مشابه کشف شده در کازرون و همچنین بررسی تطبیقی آنها با نتایج بدست آمده از مطالعه بر روی دیگر نگاره های کشف شده در فلات ایران، به نظر می رسد پیشینه سنگ نگاره پیش از تاریخ دوان، حداکثر به عصر مفرغ یعنی بین سه هزار تا هزار و 500 سال قبل از میلاد برگردد که بر این اساس میتوان احتمال داد قدمت آن بین پنج هزار تا سه هزار و 500 سال پیش خواهد بود و از جمله اصلی ترین دلایل این مورد، مشاهده انسانی سوار بر چهارپا است و باتوجه به اینکه به نظر می رسد این چهارپا اسب باشد و از آنجا که اسب ها در حدود سه هزار سال پیش از میلاد رام شده اند، بنابراین قدمت این نگاره نمی تواند بیش از پنج هزار سال باشد.

وی با اشاره به ویژگی حائز اهمیت در این سنگ نگاره گفت: از جمله ویژگی های برجسته این نگاره که آن را نسبت به برخی دیگر از آثار مشابه برجسته تر می کند، وجود تصاویری تجریدی و انتزاعی در آن است به ویژه در قسمت بالایی نقش که شاهد دو خط ممتد هستیم که خطوط کوچکی از آنها به سمت پایین ترسیم شده اند.

وی گفت: همچنین در قسمت بالایی این خطوط شاهد دو دایره هستیم که نمونه های مشابه با این دایره ها هم در فلات ایران و هم در چند نقطه دیگر از دنیا دیده شده است. در فلات ایران نمونه مشابه با این دایره در اسبقته یزد مشاهده شده و در خارج از فلات ایران نیز نمونه ای مشابه با این دایره را در کنیا ثبت کرده اند.

این دوستدار میراث فرهنگی تاکید کرد: تا زمانی که کارکرد دقیق تمامی عناصر به کار رفته در این نگاره مشخص نشود، باتوجه به وضع فعلی تصاویر ترسیم شده در آن و بهره گرفتن قابل توجه از تصاویر تجریدی در کنار عناصری همچون بز کوهی و انسانی سوار بر اسب شاید بتوان سنگ نگاره ی پیش از تاریخ دوان را ترسیمی از یک آئین، یک رسم یا روایتی از یک شیوه رایج در زندگی مردمان عصر مفرغ در دشت کازرون دانست. در این صورت این نگاره می تواند به لحاظ مطالعات مردم شناسانه نیز اهمیتی دوچندان می یابد.

منطقه کازرون به دلایل متعدد جغرافیایی و تاریخی یکی از مناطق پراهمیت در حوزه مطالعات باستان شناسی و پیش از تاریخ است و تا به امروز و براساس نتایج بدست آمده از مطالعات صورت گرفته بر روی آثار بر جای مانده از سکونت انسانها در این منطقه میتوان گفت قدمت حضور انسان در کازرون به دوران نوسنگی جدید یعنی در حدود 30 تا 40 هزار سال پیش بر می گردد.