سنندج یکی از دیدنی ترین شهرهای استان کردستان است

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، سنندج یکی از دیدنی ترین شهرهای استان کردستان است.

سنندج مرکز استان کردستان در 512 کیلومتری غرب تهران در ارتفاع یک هزار و 500 متری از سطح دریا و در منطقه کوهستانی زاگرس واقع شده و آب و هوای سرد و نیمه خشک دارد. این شهر از سمت غرب به کوه آبیدر، از سمت شمال به کوه شیخ معروف و از سمت جنوب به کوه سراج الدین محدود شده و براساس سرشماری سال 1395، حدود 500 هزار نفر جمعیت دارد. سنندج به لحاظ موقعیت جغرافیایی و فعالیت های شهرسازی عصر صفوی و قاجار از بافت شهری سنتی با ارزشی برخوردار است که بناهای مسکونی و عام المنفعه متعددی مانند حمام، مساجد و بازار در آن باقی مانده و دارای محدوده بافت تاریخی فرهنگی با وسعتی معادل 112 هکتار است.

برخی کارشناسان قدمت شهر سنندج را به هزاره چهارم پیش از میلاد می دانند اما آنچه درباره سنندج محرز است این است که از سال 1046 هجری قمری یعنی در دوره صفوی و شاه صفی، سلیمان خان اردلان مرکز حکومت را از قلعه های حسن آباد و پالنگان به شهر سنندج منتقل کرد و تا قبل از آن سنندج به صورت دهکده ای کوچک به حیات خود ادامه میداد. سلیمان خان اردلان پس از انتقال مرکز حکومت به سنندج، قلعه حکومتی را با استحکام تمام در بالای تپه ای بنا کرد و عمارات و حمام و مسجد و بازار را در خارج و اطراف قلعه ساخت.

براساس مقاله سنندج یکی از دیدنی ترین شهرهای استان کردستان است باید بدانید که احتمالاً شهر کهن «سنه» (سنندج) بر اثر زلزله و یا هجوم مغول ویران شده باشد، زیرا تپه باستانی توس نوذر در کنار رودخانه قشلاق و قلعه حسن آباد و سایر شواهد مانند قبرهایی با قدمت بیش از هزار سال که در سنندج پیدا شده است، گواهی بر قدمت شهر دارد.

عمارت آصف (خانه کرد)

یکی از جاهای سنندج که طرفداران زیادی بین مسافران دارد، خیابان امام است. شما در ضلع شمالی این خیابان می توانید همزمان چند عمارت قدیمی و تاریخی را ببینید. یکی از مشهورترین و زیباترین این عمارت ها، خانه کرد است که اکنون به موزه مردم شناسی کردستان هم تبدیل شد.

عمارت آصف یا موزه مردم شناسی خانه کرد نام مجموعه ای فرهنگی است در حال حاضر فقط موزه مردم شناسی کردستان به عنوان فاز اول این مجموعه در عمارت آصف راه اندازی شده است. عمارت آصف یکی از قدیمی ترین بناهای موجود در شهر سنندج است و براساس شواهد و شیوه معماری احتمالا احداث بنای اولیه آن مربوط به دوره صفویه باشد. قسمتهای دیگر در دوره قاچاریه و اوایل پهلوی تکمیل شد. هرچند عمارت آصف نام خود را از آصف دیوان گرفت اما بانی اولیه آن را خانواده معتمد هاشمی ها (امجد الاشراف) می دانند و احتمالا میرزا محمدرضای وزیر (پدر آصف دیوان) آن را تملک کرده و سپس در زمان آصف دیوان با الحاق سردر ورودی در بخشهای شرقی و غربی عمارت شکوه نهایی خود را بدست آورد.

مجموعه عمارت حدود چهار هزار متر مربع عرصه و اعیان دارد و شامل چهار حیاط بیرونی، اندرونی، مستخدمین و حیاط مطبخ است. شما می توانید از ارسی، گره چینی و پنجره های مشبک رنگین زیبایی دیدن کنید به خصوص ارسی منحصر بفرد تالار خان از دیدنی های مهم این عمارت است. در این تالار فراموش نکنید سقف را هم نگاه کنید، چرا که جزئیات قشنگی دارد. سردیس های زیبای مشاهیر و لباس و فرهنگ مردم عادی مناطق مختلف کردستان، آثار مجسمه ساز مشهور کرد استاد هادی ضیاءالدینی هستند که علاوه بر ارزش هنری، بازدید از آنها باعث شناخت چهره های سرشناس کرد می شود.

در ضلع جنوب غربی عمارت زیباترین حمام خصوصی سنندج با نقش های آهک بری قرار دارد، بازدید از این حمام تاریخی را فراموش نکنید. همچنین سفره خانه سنتی خانه کرد در بخش جنوبی عمارت واقع شده که می توانید از نان کلانه و آش دوغ محلی آن لذت ببرید و فروشگاه دائمی محصولات صنایع دستی نیز در این بخش وجود دارد که پیشنهاد می کنیم این بخش را هم ببینید.

مسجد جامع سنندج

از خانه کرد که بیرون آمدید زیاد دور نشوید، کمتر از 100 متر بالاتر می توانید مسجد جامع سنندج را هم ببینید.

مسجد دارالاحسان یا مسجد جامع سنندج یکی از مهمترین مساجد این شهر است که در سال 1227 هجری قمری توسط امان الله خان اردلان ساخته شد. از خصوصیات عمده این مسجد میتوان به دکورهای هفت رنگ، آجرهای لعاب کاری شده به جای سنگ کف پوش و نوشتن دو سوم از یک جزء قرآن بر روی کتیبه های مسجد اشاره کرد. این مسجد در ضلع شمالی خیابان امام خمینی (ره) و در بافت قدیم سنندج قرار دارد. براساس کتیبه های موجود، بنای مسجد در سال 1227 هجری قمری توسط امان الله خان اردلان والی کردستان ساخته شد.

این بنا شامل 2 ایوان شرقی و جنوبی، گلدسته های بالای ایوان شرقی، صحن مرکزی، 12 حجره در اطراف، شبستان ستون دار با 24 ستون سنگی مارپیچ است. این مسجد را میتوان مسجد مدرسه هم دانست، زیرا بخشی از مسجد به حجره های طلاب علوم دینی اختصاص دارد و بخش جنوبی آن صحن اصلی مسجد است. این بنا دارای تزئینات کاشی کاری هفت رنگ مینایی فوق العاده پرکار، ظریف، ازاره های مرمرین، آجرکاری لعاب دار و معقلی، حوض سنگی و فواره های زیبا و همچنین ستون هایی با تزئینات طنابی است. اطراف شبستان و سر ستون ها با دو سوم قرآن تزئین شده که آیات را با کاشی به خطی که شبیه به خط کوفی است، نوشته اند.

موزه سنندج

مسجد جامع را دیدید، حالا برگردید کمی پایین تر همان سه راه حبیبی داخل کوچه، ساختمانی قدیمی را به نام موزه سنندج (عمارت سالار سعید) می بینید.

این خانه تاریخی که به نام عمارت سالار سعید هم شناخته می شود، در اواخر دوره سلطنت ناصرالدین شاه قاجار یعنی حدود 150 سال پیش ساخته شده است. عمارت به سفارش قاضی القضات منطقه کردستان به نام ملالطف الله شیخ الاسلام ساخته شد و بعدها به تملک عبدالحمید خان سنندجی معروف به سالار سعید درآمد و نام این صاحب خانه تا امروز روی خانه مانده است. این خانه مثل تمام خانه های سنتی ایرانی، حیاط و ساختمان اندرونی و بیرونی دارد. بخش بیرونی یک حیاط بزرگ زیبا و ساختمانی دو طبقه دارد. ساختمان بخش بیرونی تالار تشریفات بسیار جالبی دارد که شیشه های رنگی پنجره ها جلوه ی خاصی به آن داده اند. حوضخانه و انبار هم از دیگر بخشهای بیرونی خانه است.

موزه سنندج هم از سال 1354 در همین بخش بیرونی عمارت دایر شده است. موزه چهار بخش پیش از تاریخ، تاریخی، دوران اسلامی و بخش نمایش موقت دارد. قبلا یک بخش مردم شناسی هم داشت که این بخش بعد از افتتاح خانه کرد به آنجا منتقل شد بخش اندرونی خانه هم تا اوایل دهه 70 در اختیار خانواده حبیبی بود و از آن تاریخ به بعد، در اختیار اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری کردستان قرار گرفت.

بازار سنندج

امیدوارم از دیدن موزه لذت برده باشید. فرصت خوبی است که بازار سنندج را هم ببینید، از خیابان امام به سمت میدان انقلاب و خیابان انقلاب بروید، بازار سنندج آنجا است. بازاری که به شکل مستطیل بزرگ است و برخلاف تمام بازارهای ایرانی که به صورت خطی شکل گرفته اند، این بازار با الهام از پیرامون میدان نقش جهان اصفهان به شکل مستطیل ساخته شده و در وسط این مستطیل، سراهای مختلفی قرار گرفته است. متاسفانه بازار بر اثر احداث خیابان انقلاب به 2 بخش مجزا تقسیم شده و حالا بخشی از آن "آصف" و بخشی را "سنندجی" می نامند و از بازار سنندج فقط سه دروازه قدیمی باقی مانده است. زمان ساخت این بازار به زمان شاه صفی و هنگام حکومت سلیمان خان اردلان در سال 1046 بر می گردد.

عمارت خسروآباد

اما یکی از زیباترین و بزرگترین آثار تاریخی سنندج، عمارت خسروآباد است که حتما باید از نزدیک ببینید تا به شکوه آن پی ببرید.

عمارت خسروآباد در بلوار شبلی شهر سنندج قرار دارد. این عمارت در نوع خود بی نظیر و مرکز حکومت اردلان بویژه خسروخان اردلان بوده است. مجموعه عمارت و باغ خسروآباد افزون بر 2 بخش اصلی یعنی قصر سلطنتی با ورودی ستون دار، باغ خسروآباد نیز از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. این باغ که بوسیله چهار خیابان روبرو و اطراف عمارت خسروآباد به چهار باغ خسروآباد تبدیل شده بود و اطراف آن بوسیله چهار خندق در طرفین باغ و کاخ خسروآباد با انواع درختان مختلف احاطه شده، جلوه خاصی را به این مجموعه داده است. در حال حاضر، تنها درختان چهار باغ و بخشهایی از چهار خیابان آن باقی مانده است.

عمارت خسروآباد کتیبه ای دارد که اسم فتحعلی شاه قاجار و والی کردستان امان الله خان و تاریخ 1223 ه. ق بر روی آن حک شده است. عمارت خسروآباد شاخص ترین بنای استان کردستان است که به عنوان مقر حکومت والیان اردلان مورد استفاده قرار میگرفت. از سال 1373 عملیات مرمت این بنای تاریخی آغاز شد اگرچه در سال 1379 بیشترین مرمت و بازسازی این بنا انجام شد.