پیوند نمادهای خوزستان با جواهری که ملی شد

خبرگزاری مهر/ این خبر پیرامون پیوند نمادهای خوزستان با جواهری که ملی شد، برای شما نگارش شده است.

شهر اهواز را با نام مینای صبی می شناسند؛ مینایی که با میناکاری های اصفهان تفاوت بسیاری دارد. تفاوت آن در شکل و نحوه اجرای آن است.

روی ظروف انجام نمی شود و بیشتر از مس و فلز به عنوان زمینه استفاده می کنند اما مینای صبی روی جواهراتی از جمله طلا و نقره انجام می شود هر چند که در گذشته روی احجام نیز انجام میشده و اصول و شیوه آن هم سینه به سینه به هنرمندان نسل بعد منتقل شده است.

همچنین المان های بکار رفته در آن نخل و آب، کارون، پل های تاریخی و آفتاب است یعنی هر آنچه که اهواز و خوزستان دارد.

از طرفی حضور مندائیان صبی به عنوان قومی که از آنها در قرآن کریم یاد شده و دارای کتاب مقدس هستند، سالیان سال است که در شهر اهواز زندگی می کنند و در پویایی اقتصاد این شهر نقش داشته اند هنر مینای صبی نیز توسط آنها انجام میشده است. بنابراین در ایران مینای صبی با نام مندائیان و شهر اهواز گره خورده است.

به همین دلیل با تلاش دوست داران میراث فرهنگی و صنایع دستی مهارت ساخت مینای صبی در سال 1391 با شماره ثبت 517 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و در مرداد 1398 نیز شهر اهواز به عنوان شهر مینای صبی در کنار دزفول به عنوان شهر کپوبافی از استان خوزستان در فهرست شهرهای ملی ثبت شد.

بعد از گذشت دو سال از این ثبت بتازگی حکم دبیرخانه شهر ملی مینای صبی اهواز به شهرداری اهواز ابلاغ شد و خرداد امسال لوح ثبتی شهر، همزمان با آغاز هفته صنایع دستی در دیدار نوشادی، شهردار اهواز و موسوی، مدیرکل میراث فرهنگی خوزستان به شهرداری ابلاغ و تحویل داده شد.

همان موقع ابراهیم نوشادی شهردار اهواز یکی از اولویت های اساسی شهرداری را براساس برنامه پنج ساله توسعه صنعت گردشگری شهری بیان کرد که مبنای آن میراث فرهنگی و اجتماعی و کالبدی شهر است.

رونق یک شهر تاریخی که صاحب میراثی باستانی و فرهنگی است جز وظایف ذاتی شهرداری است که متأسفانه ما در گذشته عملکرد مناسبی در این خصوص نداشتیم.

مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری و توسعه صنایع دستی خوزستان پیرامون پیوند نمادهای خوزستان با جواهری که ملی شد، گفت: در این دیدار علاوه بر سند شهر ملی مینای صبی، حکم دبیر شهر ملی نیز به شهردار اهواز ابلاغ شد.

سید حکمت الله موسوی اظهار امیدواری کرد که این اقدام سبب راه اندازی دبیرخانه شهر ملی مینای صبی در کلانشهر اهواز و ترویج صنایع دستی از جمله صنعت میناکاری که خاص شهر اهواز است، شود. امیدوارم این اتفاقات و همگرایی ها منجر به ایجاد اشتغال بیشتر در این حوزه و ارزآوری و صادرات این هنر اصیل مردم خوزستان و بویژه کلانشهر اهواز شود.

مجتبی گهستونی از فعالان حوزه میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری در استان خوزستان است که در تهیه این پرونده نیز نقش داشته است. او می گوید: با ایجاد کارگاه های مینای صبی میتوان شغل ایجاد کرد و سرمایه در گردش بوجود آورد و گردشگران ایرانی و خارجی را جذب کرده و درآمد سرشاری از آن بدست آورد.

وی درباره علت نامگذاری شهر اهواز به عنوان شهر مینای صبی می گوید: حضور صابئین مندایی در شهر اهواز باعث شده تا مینای صبی در کشور به نام شهر اهواز به عنوان یک هنر دستی شناخته شود.

درست مانند دزفول که به عنوان شهر کپوبافی شناخته شده یا هر شهر دیگری که به دلیل وجود یک هنر و پرداختن به صنایع دستی منحصر بفرد به همان نام ثبت می شود.

در حال حاضر در دزفول خیابانی به نام کپوبافی نامگذاری کردند یا یک میدان ساختند و المان آن را نصب کردند و گفتند که می خواهیم برای عنوان شهر جهانی کپوبافی فعالیت کنیم.

گهستونی بیان کرد: قطعاً نمی توانیم بگوییم اهواز شهر میناکاری است، چون اصفهان میناکاری یا مینای آبی دارد. اما میتوان مینای صبی اهواز را به دلیل خاص بودنش حتی در سطح جهانی ثبت کرد. چون صابئین مندایی هم از هنرمندان ایرانی هستند که هزاران سال است نامشان با این خطه از کشور پیوند خورده و عمای اعظم درباره آنها صحبت کرده اند.

وی افزود: برخی از شهرها صنایع دستی شأن را به عنوان هنر ملی ثبت می کنند ولی ما از آن غافل بودیم. در حال حاضر شوشتر به عنوان احرامی بافی و رفیع به عنوان شهر بوریا بافی به صورت مشروط در فهرست شهرهای ملی قرار گرفتند. شهرهای اهواز و دزفول نیز می بایست فعالیتهای خود را برای تبلیغ این هنر شروع کنند.

اخیراً 35 تن از فعالان فرهنگی علمی اجتماعی و رسانه ای خوزستان در حمایت از اعلام اهواز به عنوان شهر ملی مینای صابئین مندایی نامه ای را امضا کرده اند که در آن آمد: در اهواز گروهی از همشهریان دوستدار فرهنگ و هنر در جهت اجرای ثبت شهر اهواز به عنوان «شهر ملی مینای صبی» اقداماتی درخور انجام داده اند.

آنها در این نامه خواسته اند تا مصوبات مربوط به ثبت شهر اهواز با جدیت پیگیری شود تا افتخاری دیگر از افتخارات تمدنی فرهنگی ایران زمین به جهانیان معرفی شود و از سویی دیگر، از دیگر اقوام ایرانی سهیم در برپایی این تمدن و فرهنگ اصیل تقدیر شود، بویژه آنکه این هنر در حال حاضر از انحصار صابئین محترم خارج شده و نزد عموم طلاسازان و زرگران خوزستانی رایج است.