دوشاب ملکان طعم شیرین انگور در درازای تاریخ است

میراث آریا/ براساس آخرین گزارش های منتشر شده و اخبار بدست رسیده، دوشاب ملکان طعم شیرین انگور در درازای تاریخ است.

نحوه درست کردن دوشاب

برای تهیه شیره انگور ابتدا انگورها را می شویند و با خوشه درون تشت های بزرگ ریخته و آب انگور را می گیرند. بعد از گرفتن آب انگور آن را درون صافی می ریزند تا آب انگور خالص بدست بیاید. در مرحله بعدی، تفاله های انگور را درون یک صافی خیلی محکم می ریزند تا اگر آبی درون تفاله ها باقی مانده گرفته شود.

آب انگور را درون یک قابلمه بزرگ ریخته و روی حرارت قرار می دهند و قبل از به جوش آمدن آب انگور و زمانی که در اطراف قابلمه حباب هایی ایجاد شد؛ شروع به ریختن خاک مخصوص دوشاب می کنند. با دست، کم کم از خاک برداشته و داخل قابلمه ریخته و هم زده و کف روی آن را جمع می کنند. این کار باعث می شود که هم ترشی دوشاب گرفته شود و هم دوشاب صاف و شفاف شود، بعد از گرفتن کف شیره انگور، حرارت را خاموش کرده و قابلمه را از روی حرارت برداشته و حداقل حدود 10 الی 12 ساعت صبر می کنند تا شیره صاف شود.

پس از گذشت این مدت زمان، کف روی قابلمه را آرام برداشته و دور ریخته می شود و با یک ملاقه بزرگ، آب انگور صاف شده را به ظرف دیگری منتقل می کنند و دوباره آب انگور صاف شده را داخل یک قابلمه دیگر ریخته تا اگر ناخالصی دیگری باقی مانده، ته قابلمه قبلی باقی بماند. در این مرحله؛ آب صاف شده انگور را روی حرارت متوسط قرار می دهند تا بجوشد و کف مختصری که هم دارد بازمی گیرند و درعین حال مواظب هستند مواد سرریز نشود.

وقتی دوشاب به غلظت رسید، کار دوشاب پزان تمام است، در آذربایجان در مرحله آخر جوشیدن شیره انگور، میوه ای مانند «به» را درون دوشاب قرار می دهند تا همراه دوشاب بجوشد و طعم ترش و شیرین به خود بگیرد.

خواص دوشاب

شیره انگور ازنظر مواد مغذی به میوه انگور نزدیک بوده و غنی از ویتامین های B ،A و C است. این ماده همچنین مقادیری از آهن، منیزیم، فسفر و کلسیم را دارا است.

انرژی زایی از مهمترین خواص شیره انگور بحساب می آید. بیمارانی که براثر عمل جراحی نحیف و ضعیف شده اند با مصرف شیره انگور تقویت می شوند. این ماده همچنین برای زنانی که زایمان کرده اند مفید بوده و موجب تجدید قوای بدن می شود. مصرف این شیره برای افرادی که بسیار لاغرند و ضعف عمومی دارند بسیار مفید است.

همچنین شیره انگور خون ساز است و خوردن آن به افرادی که به کم خونی دچار هستند توصیه می شود. خوردن شیره انگور موجب سلامت پوست می شود و استفاده موضعی آن بر روی پوست موجب از بین بردن لک ها و همچنین جوانی پوست می شود.

مصرف شیره انگور در درمان بیماری هایی مانند التهاب معده، چربی خون، بیماری های قلبی، نقرس، صرع، تپش قلب، درد سینه و سرفه های مزمن مفید است. کسانی که دردهای رماتیسمی و بیماری های شریانی و وریدی دارند با مصرف این ماده تسکین پیدا می کنند. مصرف این شیره همچنین موجب کاهش نفخ معده می شود و در روان کردن ادرار مؤثر است.

ثبت ملی دوشاب ملکان

با توجه به مطالعات باستان شناسی صورت گرفته در قلعه بختک لیلان از توابع شهرستان ملکان، وجود تنورهای ویژه پخت دوشاب در این شهرستان به اثبات رسیده و قدمت شیوه تهیه سنتی دوشاب در این شهرستان به دوره های تاریخی بازمی گردد.

با توجه به مدارک و مستندات موجود و ارائه پرونده از سوی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی به کمیته تخصصی ثبت آثار کشور، پس از بررسی های صورت گرفته از سوی این کمیته شیوه سنتی تهیه دوشاب (شیره انگور) ملکان در تاریخ 10 شهریور 1395 به شماره 1262 در فهرست آثار ناملموس کشور به ثبت رسید.