نقدهایی به نمایشگاه گردشگری و صنایع دستی 1400

خبرگزاری مهر/ این خبر پیرامون نقدهایی به نمایشگاه گردشگری و صنایع دستی 1400 برای شما نگارش شده است.

پانزدهمین دوره نمایشگاه بین المللی گردشگری و سی و پنجمین نمایشگاه ملی صنایع دستی از 9 تا 12 بهمن 1400 به عنوان آخرین نمایشگاه صنعت گردشگری و صنایع دستی قرن برگزار شد. در این نمایشگاه که 10 سالن از محل دائمی نمایشگاه ها به آن اختصاص پیدا کرده بود، افراد زیادی به عنوان غرفه دار، شرکت کننده و بازدیدکننده حضور داشتند اما به این نمایشگاه چند نقد وارد است نقدهایی که توجه به آنها می تواند در بهبود برگزاری نمایشگاه های بعدی کمک کننده باشد.

عزت الله ضرغامی در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه را همپای نمایشگاه بین المللی گردشگری اسپانیا دانست و گفت که ما هیچ چیزی از آنها کم نداریم. پیش از این نیز مدیرکل اسبق بازاریابی و گردشگری وزارت میراث فرهنگی در هتل لاله تهران گفته بود که این نمایشگاه تا چند سال دیگر می تواند هم رده نمایشگاه گردشگری برلین آلمان و کشورهای دیگر باشد. اما آیا به واقع چنین چشم اندازی تا چه سالی امکان پذیر است؟ گذشت 15 دوره از برگزاری آن چقدر توانست مسئولان نمایشگاه را به این هدف نزدیک کند؟

زمان برگزاری

از نقدهایی به نمایشگاه گردشگری و صنایع دستی 1400، درباره زمان برگزاری آن است. روزهای اول هفته برای برپایی این نمایشگاه آن هم در ساعات اداری موجب ایجاد چند مشکل می شد یکی اینکه بر ترافیک بزرگراه های اطراف محل دائمی نمایشگاه ها اضافه می کرد و دیگر اینکه افراد زیادی نمی توانستند خود را به نمایشگاه برسانند چون دقیقاً در زمان ساعت اداری برگزار شد. البته توجیه متولیان برای انتخاب روزها و ساعت نمایشگاه جلوگیری از ازدحام بیشتر به دلیل شیوع ویروس بود. اما این موضوع هم جای نقد دارد.

چرا این نمایشگاه باید درست در زمانی که پزشکان و متولیان سلامت درباره شیوع ویروس اومیکرون هشدار میدادند برگزار شود؟ آیا بهتر نبود مانند چند سال قبل این برنامه در اواخر ماه برپا شود تا وضعیت رنگ شهرها از جهت شیوع ویروس مشخص تر باشد؟ آیا مسئولان به این نتیجه رسیده بودند که مشکلی برای نمایشگاه گردشگری همچنان که اکنون کنسرت و جشنواره فیلم فجر برگزار می شود، وجود ندارد؟

رعایت حداقلی پروتکل های بهداشتی

معاون گردشگری کشور اعلام کرد که سختگیری برای رعایت پروتکل های بهداشتی در نمایشگاه وجود دارد. شاید این سخت گیری را بتوان در تب سنج ورودی چند سالن دانست اما آن اقدام هم در بسیاری از اوقات انجام نمیشد بخصوص زمانی که میزان ورود بازدیدکنندگان زیاد میشد.

پس از پایان نمایشگاه به نظر می رسد برخی از شرکت کنندگان و غرفه داران دچار ویروس شده اند. البته با وجود اینکه نمیتوان بطور دقیق گفت این افراد چطور و چگونه مبتلا شده اند اما میتوان گفت یکی از منابع پرخطر برای ابتلا به ویروس همین نمایشگاه های بزرگ است. در روز افتتاحیه نیز سالن خلیج فارس مملو از شرکت کننده بود و جمعیت زیادی به این مراسم در یک سالن گردهم آمده بودند.

برگزاری مراسم آئینی داخل سالن ها

به رغم اینکه در چند سال اخیر، غرفه داران در نمایشگاه اعلام کرده بودند سر و صدای زیاد مانع مذاکرات و گفتگوهای دو نفره می شود و بهتر است برنامه های آئینی و رقص ها در خارج از سالن یا محلی دیگر باشد، اما باز هم این سر و صداها کسانی که می خواستند کارهای تخصصی و مذاکرات تخصصی داشته باشند را با مشکل روبرو میکرد. حتی در جایی مانند غرفه استان بوشهر که معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی و معاون دریایی سازمان بنادر و دریانوردی درحال شنیدن توضیحات مدیرکل استان بوشهر بودند، گروهی آئینی از جلوی غرفه رد شدند و میهمانان غرفه صدای مدیرکل را نمی شنیدند.

نشست های تخصصی با موضوع تکراری و زمان کم

از طرفی نشست های تخصصی متعددی در نمایشگاه برگزار شد که در نوع خود جالب توجه بود اما بهتر بود که برای انتخاب برخی از ارائه دهندگان دقت بیشتری میشد، چون شاید موضوع نشست با فرد ارائه دهنده همخوانی مناسبی نداشت.

این نشست ها اگرچه در نوع خود جذاب بود اما زمان در نظر گرفته شده برای بسیاری از آنها نیم ساعت بود بنابراین فرصتی برای بیان اصل موضوع نبود. از طرفی شرکت کنندگان نیز نمی توانستند به نحو مطلوب سوال جواب کرده یا از مباحث بهره ببرند. ضمن اینکه برخی از آن دروس هم بارها و بارها تکرار شده بود و جذابیتی نداشت. اما در عین حال پرداختن به موضوعات جدید و به روز نقطه قوت آن بشمار می آمد.

بازدیدکننده سرگردان

در نمایشگاه هیچ نقشه راهی برای دیدن همه غرفه ها و سالن ها مشاهده نمیشد. برنامه ریزی برای بازدیدکنندگان نباید تنها به دادن نقشه نمایشگاه معطوف شود. بلکه منظور این است اگر کسی به نمایشگاه می رود، باید بداند در سالن چه چیزی را خواهد دید. بنابراین صرفاً دانستن نام شرکت ها یا استان ها نمی تواند راهنمای بازدیدکننده باشد. از طرفی بازدیدکنندگان معمولاً در نمایشگاه سرگردان هستند. آنها نمی دانند از کجا و چه سالنی شروع به بازدید کنند و در کجا بازدید را به پایان ببرند. خیلی از آنها موقع خروج تازه متوجه می شوند که چه سالن هایی را ندیده اند. امسال هم که نمایشگاه صنایع دستی با گردشگری و طلا و جواهرات همزمان شده بود، خیلی ها از وجود نمایشگاه های دیگر مانند طلا و جواهرات خبر نداشتند چون اصلاً حتی نقشه کاغذی نیز در اختیارشان قرار نگرفته بود.

عدم ارائه برنامه صحیح به مردم درباره استفاده درست از نمایشگاه

باید براساس نقدهایی به نمایشگاه گردشگری و صنایع دستی 1400 به این موضوع فکر کرد که نمایشگاه گردشگری تا چه اندازه می تواند نیاز مخاطب را رفع کند؟ اصلاً بازدیدکننده آنچه کسانی هستند؟ مردمی که به دنبال سرگرمی می گردند یا مردمی که واقعاً می خواهند با ورود به نمایشگاه گردشگری برای سفرهای خود برنامه ریزی کنند؟ اصلاً این نمایشگاه چقدر می تواند برای بازدیدکننده دستاورد داشته باشد؟ چقدر این نمایشگاه برای غرفه داران دستاورد خواهد داشت؟

خیلی از افراد کارت ویزیت می گیرند و می روند یا اگر هدیه ای استانی بدهد آن را برمی دارند. خیلی ها در این مکان برای سفرهایشان حتی سفرهای عید برنامه ریزی نمی کنند. این درحالی است که بهترین مکان برای بررسی نرخ ها و حتی گرفتن تخفیف و برنامه ریزی برای سفر نوروزی نمایشگاه گردشگری است. چه چیزی بهتر از اینکه همه متولیان سفر و صنایع دستی از یک استان در اینجا جمع می شوند تا به بازدیدکننده بگویند چطور و کجا می تواند سفر کند.

خیلی از بازدیدکنندگان از نمایشگاه گردشگری به دلیل وجود تنوع در رنگ و شاد بودن گروه های موسیقی حاضرند 20 هزار تومان هزینه ورود بدهند و گشتی در آن بزنند. شاید بتوانند سوغاتی بخرند و صنایع دستی تهیه کرده و در کنارش از غذای محلی لذت ببرند و موسیقی های آئینی گوش کنند و ببینند. اما چه بهتر بود نظرسنجی انجام می شد تا متولیان می دانستند این نمایشگاه چقدر می تواند به مردم برای سفرشان کمک کند؟

از طرف دیگر غرفه های نمایشگاه برنامه ای برای معرفی خود ندارند. خیلی از آنها میهمان وزارتخانه هستند یا از بدنه وزارت آمده اند تا غرفه ای داشته باشند بنابراین چنین غرفه هایی بیشتر به معرفی عملکرد خود می پردازند تا ارائه اطلاعات سفر به مخاطب.

عدم تفکیک روزهای بازدید تخصصی و عمومی

معاون گردشگری کشور قبل از برگزاری نمایشگاه گفته بود که این برنامه در چهار روز برگزار می شود که دو روز آن تخصصی و دو روز دیگرش عمومی خواهد بود اما این اتفاق نیفتاد و هر چهار روز عمومی بود.

تغییر ناگهانی مسئول برگزاری نمایشگاه

این نمایشگاه در زمانی برپا شد که تنها چند روز مانده به آن مدیرعامل شرکت مادرتخصصی ایرانگردی و جهانگردی که مسئول برگزاری این نمایشگاه و انتخاب مجری بود، جای خود را به فرد دیگری سپرد. البته حکم وی پس از پایان نمایشگاه زده شد. بطور حتم چنین جابجایی هایی در روند برگزاری نمایشگاه مؤثر خواهد بود همچنان که در همین روزها باز هم از مدیریت قبلی خواسته شد تا هدایت نمایشگاه را به عهده بگیرد. بنابراین شاید بهتر بود تعجیل در جابجایی رخ نمی داد و بعد از نمایشگاه این اتفاق می افتاد.

بازارچه فروش صنایع دستی

در کنار صنایع دستی بی کیفیت و ارزان، باید گفت برخی از صنایع دستی ارائه شده نیز از تنوع خوبی برخوردار بودند. هنرمندانی که از استانهای مختلف به این نمایشگاه آمده بودند سعی کردند هنرهای سنتی خود را بفروشند آنها مدتها بود که به دلیل شیوع ویروس کرونا به شدت دچار آسیب شده بودند در بخش مربوط به صنایع دستی دارای نشان مرغوبیت، این کالاها از کیفیت بسیار خوبی برخوردار بود اما در بخش مربوط به صنایع دستی استانهای محروم، بازدیدکنندگان شاهد ایجاد غرفه های ساده و صنایع دستی بی کیفیت بودند. غرفه سازی اصلاً انجام نشده بود و خیلی ها به این نمایشگاه به چشم بازارچه نگاه کرده بودند نه جایی برای تعامل بیشتر.

فروش اسنک در کنار صنایع دستی مناطق محروم

بخشی از این نمایشگاه به گردشگری خوراک تعلق داشت. اما تنها تعریفی که میتوان از گردشگری خوراک برای آن داشت حضور پر دود کباب بناب از آذربایجان بود که بسیاری از افراد را به سمت خود می کشاند. وگرنه صنایع دستی استان های محروم با سوغات و فروش آجیل و اسنکی که برخی از غرفه داران به عرضه آن پرداخته بودند باعث شده بود که این بخش از نمایشگاه نه تنها برای محصولات مناطق محروم جلوه مناسبی نداشته باشد بلکه مفهوم گردشگری خوراک را هم به فروش اسنک و آجیل تقلیل پیدا کند.