شهر جهانی سفال هنوز اندر خم یک کوچه است

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده و گزارش های منتشر شده، شهر جهانی سفال هنوز اندر خم یک کوچه است.

سفال و سفالگری ریشه در خاک لالجین دارد و همین امر در کنار پارامترهایی دیگر بهانه ای شد برای جهانی شدنش. کسب این عنوان در ابتدا گام بلندی بود که برای لالجین رقم خورد و چشم انداز جدیدی را پیش روی کوچک ترین شهر جهانی ثبت شده گشود، این امر همچنین در ابتدا در توسعه لالجین و گردشگری استان همدان بسیار مؤثر بود.

لالجین در کنار داشتن قابلیت های فراوان در زمینه هنر، صنعت سفال و جایگاهی که محصولات کم نظیر این شهر در ایران و جهان دارد متاسفانه هنوز فاصله زیادی با شاخصه های شهرهای جهانی دارد که تاکنون توجه ای به آنها نشده است.

امروز به نظر می رسد لالجین پس از گذشت حدود چهار سال از جهانی شدن، راه زیادی را تا رسیدن به عنوان پرطمطراق شهر جهانی دارد به عنوان مثال در این شهر هنوز زیرساخت های ابتدایی و اولیه که یک شهر جهانی نیاز دارد بچشم نمی خورد و آنطور که باید و شاید برای گردشگر پذیر بودن آماده نیست.

عضو هیئت مدیره مجموعه سفال تاج لالجین می گوید: مجموعه سفال تاج از سال 1372 با فروش داخلی فعالیت خود را آغاز کرد و در ابتدای فعالیت تنها با داشتن فروشگاه فعالیت می کرد، این مجموعه از سال 1376 فعالیت در زمینه صادرات صنایع دستی را با صدور به کشورهای ترکیه و بلژیک آغاز کرد و تا سال 1380 صادرات را به صورت غیررسمی انجام میداد. شرکت فوق از همان سال با عضویت در اتاق بازرگانی استان همدان کارت بازرگانی اخذ کرده و صادرات را به صورت رسمی و با برند خود انجام میداد.

عادل بشیری پیرامون اینکه شهر جهانی سفال هنوز اندر خم یک کوچه است، ادامه می دهد: از همان سال تا دو سال گذشته همواره به عنوان صادر کننده نمونه استان مطرح شده و شش دوره نیز به عنوان صادر کننده نمونه کشور انتخاب شدیم. از یک بازه زمانی فروشگاه جوابگوی حجم صادرات نبود و از اواسط دهه 80 تصمیم گرفتیم واحد تولیدی تحت مدیریت خود را ایجاد کرده و از آن زمان در امر تولید نیز فعالیت می کنیم.

وی تصریح می کند: در این مجموعه برای 60 تا 70 نفر به طور مستقیم اشتغالزایی ایجاد شده و در زمان رونق صادرات چندین هزار نفر نیز بطور غیرمستقیم از این راه شاغل بودند.

بشیری با بیان اینکه متاسفانه بعضی قوانین بداهه در وزارتخانه ها صادر می شود که در روند رو به رشد صادرات اختلال ایجاد می کند و ما نیز از این داستان مستثنی نبودیم، می افزاید: دو سال است که حتی یک دلار صادرات رسمی نداشتیم و هیچ شوقی به ادامه کار صادرات نداریم، چرا که مشتری های ما بیشتر ایرانیان مقیم خارج از کشور هستند و ارزی که به شرکت ما بابت صادرات پرداخت می شود به ریال است و دلاری دریافت نمی کنیم که به دولت بدهیم و همین باعث ایجاد مشکلاتی شده است.

این تولید کننده سفال در ادامه می گوید: از طرف دیگر دولت می خواهد آمار صادرات غیر نفتی را بالا جلوه بدهد و به همین دلیل ارزش های کاذب را مصوب کرده اند. به عنوان مثال هر کیلو سفال صادراتی را هفت دلار تعیین کردند در صورتی که سفال میوه و تره بار نیست که به کیلو فروخته شود و ما از این قانون متضرر می شویم و این مسائل باعث ضربه به صادرات شده است.

وی بیان می کند: آخرین سالی که به عنوان صادر کننده نمونه کشور انتخاب شدیم سال 97 بود که حدود 12 میلیون دلار صادرات داشتیم که البته این عدد همان ارزش کاذبی است که به آن اشاره شد و ارزش واقعی صادرات این مقدار نبود و رقم واقعی آن حدود یک میلیون دلار بود.

بشیری اظهار می کند: سازمان توسعه تجارت به عنوان متولی انتخاب صادر کننده نمونه ملاک هایی دارد که همه ساله و در مهر از بین صادرکننده ها در رشته های مختلف ارزیابی انجام داده و واحدهای برتر را انتخاب می کنند. همچنین بیشترین ملاک و امتیاز میزان ارزش صادرات به دلار و کیلو، داشتن استانداردهای مدیریتی، استاندارد کالا، حضور در نمایشگاه های خارج از کشور، استفاده از نیروهای متخصص در حوزه تولید و صادرات، ثبت برند در خارج از کشور و داخل و نوع بسته بندی کالا است و در نهایت مجموعه هایی که بالاترین امتیاز را کسب می کنند به عنوان صادر کننده نمونه انتخاب می شوند.

وی مطرح می کند: مجموعه سفال تاج لالجین طی سالهای گذشته تلاش فراوانی کرده است تا امتیازهای حداکثری را بگیرد. از طرف دیگر دفتر فروش در کشور هلند داریم که امتیاز خوبی برای مجموعه بشمار می رود. برند ثبت شده داخل کشور، رشد سالانه صادرات، تعدد کشورهای صادراتی که بیش از 20 کشور بود و بسته بندی متفاوت محصولات از جمله امتیازات این شرکت محسوب می شود.

بشیری می افزاید: لالجین در کنار غار علیصدر و جاذبه های تاریخی مرکز استان یکی از سه قطب صنعت گردشگری همدان محسوب می شود و به همین دلیل به عنوان شهر جهانی شناخته شده است. همچنین دبیرخانه شهر جهانی موافق و مخالف های زیادی دارد و باید به دنبال این باشیم که دبیرخانه در چند سال گذشته چه فعالیت هایی کرده که متاسفانه این موضوع تاکنون برای مردم شفاف نشده است. باید ببینیم دبیرخانه شهر جهانی در رابطه با کیفیت بدنه محصولات تولیدی چه اقداماتی انجام داده و در رابطه با غیبت لالجین در رویدادهای بین المللی مثل اکسپوی دبی چه پاسخی دارد. علاوه بر این دبیرخانه در سایر رویدادهای بین المللی ضعیف عمل کرده است.

وی ادامه می دهد: باید اعتبار و بودجه ای برای شهرهای جهانی در نظر گرفته شود. از طرف دیگر دبیرخانه لالجین یک ماه است که فعالیت خود را آغاز کرده است درحالیکه می بایست از 4 سال گذشته فعالیتش آغاز می شد. یک سرویس بهداشتی برای مسافر در شهر وجود ندارد و سرویس بهداشتی که طی سالهای گذشته ساخته شده قابل بهره برداری نیست، شهر فاقد هتل است، درمانگاه و بیمارستان مناسب ندارد، اهالی شهر به زبان انگلیسی اشرافیت ندارند و نمی توانند با توریست ارتباط بگیرند، بنابراین باید مراکز اقامتی و مکانی برای راهنمایان گردشگری در نظر گرفته شود، زیرساخت های شهر جهانی فراهم شود تا لالجین بتواند توریست را در خود جا دهد.

این تولید کننده سفال در ادامه می گوید: تغییرات باید با توجه به نیازها در شهر شروع شود و این موضوع باید توسط سازمان میراث فرهنگی و دبیرخانه شهر جهانی پیگیری شود. تا زمانی که مشکلات پیش پا افتاده و زیر ساخت های ضروری حل نشده است چطور می خواهیم مشکلاتی در سطح کلان مانند مشکلات صادرات را حل کنیم؟ سالهای گذشته دانشگاه علمی کاربردی و پیام نور لالجین فعال بود که در چند سال اخیر آنها را تعطیل کردند در صورتی که یکی از امتیازات مهم لالجین برای جهانی شدن، داشتن دانشگاه تخصصی در زمینه سفال بود.

وی شرح می دهد: در لالجین یک اقامتگاه بومگردی وجود ندارد و تنها هتل شهر نیز حمایت نمی شود. همچنین تورگردان ها اظهار می کنند به دلیل نداشتن جاذبه در لالجین نمی توانند تور برای این شهر تعریف کنند. بنابراین بومگردی می تواند عاملی باشد تا گردشگران در شهر ماندگاری داشته باشند.

مصطفی لطیفی، یکی دیگر از تولید کنندگان سفال در شهر لالجین نیز در معرفی کارگاه خود می گوید: تولیدات کارگاه ما به صورت سفال چرخی است و متغیر است، چرا که یک نوع محصول تولید نمی شود و نسبت به تقاضای بازار اجناس متنوعی را تولید می کنیم. تولیدات از حدود 4 تا 5 هزار قطعه تا هزار قطعه در سال تولید شده و بر حسب ابعاد جنس و سفارشات متغیر است.

وی اضافه می کند: 50 درصد تولید برای بازار داخلی و 50 درصد برای صادرات است. قبل از تحریم ها به کشورهای آلمان و هلند صادرات داشتیم اما پس از تحریم ها عمده صادرات سفال لالجین به کشور عراق است و مقدار اندکی از محصولات نیز به آذربایجان و حوزه خلیج فارس صادر می شود. علاوه بر این عمده بازار داخلی، تهران است.

لطیفی با اشاره به اینکه کرونا آسیب جدی به شهر لالجین زد و با شیوع این بیماری گردشگر بیش از حد کم شد، تصریح می کند: از طرفی هر اندازه از گردشگری در لالجین حمایت کنیم به نفع شهر و استان است اما متاسفانه از لالجین حمایت های لازم نمی شود و با توجه به اینکه منبع درآمد این شهر سفال است و صنایع دستی ارتباط تنگاتنگی با گردشگر دارد هیچ نوع امکاناتی برای گردشگران در شهر وجود ندارد.

این تولیدکننده سفال با اشاره به اینکه لالجین مشکل آب شرب دارد، مطرح می کند: کارگاه تولیدی ما سابقه طولانی در شهر دارد و تولیداتمان نیز علاوه بر تامین بازار داخلی به بازار خارجی هم صادر می شود و در این زمینه ها موفق عمل کرده ایم اما در لالجین مشکل عمده در تامین خاک سفالگری وجود دارد و طی یکی دو سال اخیر در این مسئله با مشکلات جدی روبرو هستیم. خاک رس که لازمه کار سفال است با مشکل فراوان تامین می شود. علاوه بر این مشکلاتی در زمینه کارگاه ها مانند نبود زمین با کاربری تولیدی نیز وجود دارد که برخی از تولید کننده ها را درگیر کرده است و از طرف دیگر تعداد افراد فعال در این حوزه بخاطر مشکلات و تورم روز به روز کمتر می شوند.

لطیفی در پایان بیان می کند: سفال یکی از منابع درآمد اصلی برای استان همدان است و به واسطه همین هنر، صنعت آمار بیکاری لالجین به صفر رسیده و علاوه بر این به اشتغالزایی استان نیز کمک زیادی کرده است. در حال حاضر حدود هزار کارگاه فعال سفالگری در این شهر وجود دارد که هنر سفال را در استان زنده و سرپا نگه داشته است.